Op zoek naar de echte cloudmarktgrootte

Het lijkt wel alsof er elke week een andere schatting van de potentiële grootte van de cloudmarkt verschijnt en, zoals misschien wel als te verwachten, lijkt geen van deze inschattingen op elkaar. Laten we eens kijken naar wie wat zei, en of we wel appels met appels vergelijken.

We beginnen met de SaaS-markt. Cijfers van IDC stellen dat SaaS-opbrengsten vijf keer sneller zullen groeien dan de mark voort traditionele softwarepakketten. Een statistiek die overigens weinig zou betekenen als de omzet van traditionele softwarepakketten stabiel was (vijf keer sneller dan nul is nog steeds nul). Joe McKendrick op ZDNet extrapoleerde IDC's nummers en concludeerde dat ' binnenkort, een derde van alle software zal worden geleverd via cloud'.

Dit lijkt rechtstreeks in tegenspraak met Gartner-cijfers van slechts een maand eerder. In de zomer bracht Gartner een rapport uit waarin staat dat 'software as a service (SaaS) een rol zal spelen in de toekomst van ict, maar niet de dominante toekomst die eerst werd gedacht'. In hetzelfde rapport merkt Gartner op dat sommige van de slechte gewoonten van de traditionele softwaremarkt, zoals shelfware als gevolg van de wens om hogere kortingen te krijgen door het sluiten van enterprise licentie-overeenkomsten, ook in de cloudmarkt beginnen op te treden. In een persbericht voorpspelde Gartner dat de SaaS-markt 8,8 miljard dollar zal bereiken in 2010, terwijl IDC spreekt over 13,1 miljard. Ik geloof meteen dat de gehanteerde definities verschillen, maar 5 miljard dollar verschil voor iest wat beide aanduiden als 'wereldwijde SaaS-omzet' lijkt wel wat veel.

Eén verklaring is dat IDC naast groei in SaaS-applicatiesoftware, met name een grote groei verwacht in SaaS-managementsoftware. De reden hiervoor is dat moderne netwerktechnologie nu klaar is voor SaaS-geleverde functionaliteit zoals remote monitoring en remote configuration management. Dit is belangrijk omdat, in tegenstelling tot wat je misschien zou verwachten, de markt voor 'managementsoftware' al jaren groter is dan de markt voor 'applicatiesoftware'. Ongeveer tien jaar geleden overtroffen de kosten van ict-managementsoftware de kosten van ict-toepassingen. Er is dus wel degelijk een goede reden waarom iedereen zo enthousiast is over cloud computing (het zelf draaien van dit spul is gewoon te duur).

Maar terug naar de verwachte groei. Als SaaS-opbrengsten inderdaad binnen een paar jaar traditionele software overtreffen, is dat dan schokkend? Niet echt, want Saas-kosten zijn nauwelijks vergelijkbaar met traditionele softwarevergoedingen. SaaSkosten zijn inclusief hosting (hardware), netwerk, back-up, nieuwe releases, ondersteuning, change management, etc. De softwarelicentiekosten bedragen vaak maar 10 tot 20 procent van het totaal. Idealiter moeten we SaaS-kosten vergelijken met de tco (total cost of ownership) van applicaties. Een prima idee, ware het niet dat de meeste mensen de werkelijke tco van hun applicaties niet meten of weten. Maar dat is een heel ander onderwerp.

Mag het een dagje meer zijn

Wanneer we kijken naar de totale markt voor clouddiensten, dan zijn de verschillen tussen de voorspellingen nog verbazingwekkender. Binnen een dag van elkaar schatte Gartner de cloudmarkt op 148 miljard dollar in 2014, terwijl IDC twee dagen eerder slechts kwam tot 55 miljard dollar in 2014. John Treadway geeft enige redenen hiervoor in zijn artikel. Hij wijst er onder andere op dat Gartner de omzet van Google AdWords-reclame in hun cloudmarktomvang meenemen.

De geaggregeerde cijfers zijn dus niet vergelijkbaar. Als we gaan kijken naar specifieke markten, dan wordt het interessanter. Zo zien beide verschillen in acceptatie van SaaS in verschillende markten. Het merendeel van de markt kiest nu voor een SaaS-oplossingen wanneer zij een project en portfolio panagement- (ppm-)oplossing selecteren, terwijl zij nog steeds kiezen voor een traditionele on-premise oplossingen voor pc-beheer, antivirus en erp. Soms als gevolg van technische beperkingen, zoals bij pc-beheer, maar ook door de traditionele houding van kopers van bijvoorbeeld erp. En zoals vaker zullen de technische beperkingen waarschijnlijk sneller worden overtroffen dan de culturele en politieke bezwaren.

Om de werkelijk cloudmarktomvang te bepalen moeten we dus eigenlijk op zoek naar een kristallen bol. Cloud is een snel groeiende markt, op dat punt lijken industrie-analisten, leveranciers en eindgebruikers het eens, maar hoe snel precies zullen we pas na afloop weten. Door jouw strategische, operationele of marktplanning te vertrouwen op deze sterk uiteenlopende schattingen lijkt een probleem. Maar is dit echt zo? Een anekdote. Twee schoenverkopers vliegen naar een ontwikkelingsland. Na het landen belt de eerste meteen zijn baas en zegt: 'Ik kom terug naar huis, want niemand draagt hier schoenen', terwijl de andere verkoper een telegram stuurt naar zijn hoofdkantoor om vijf collega's en drie containers schoenen te sturen. Hij ziet enorme kansen, 'want niemand draagt hier schoenen!'. Beide hebben dezelfde gegevens, maar komen tot een volstrekt andere conclusie.