Sinds jaar en dag klagen business intelligence-professionals dat hun werk meer aandacht verdient van het topmanagement. Want is het niet de taak van het topmanagement om op strategisch niveau beslissingen te nemen en hoort 'decision support' daar dan niet bij? Maar is het het onbegrip van topmanagers voor mooie technologie of snappen bi-professionals misschien het proces van strategische besluitvorming niet?
Strategische besluitvorming zit vol met dilemma's. Tegenstelde stakeholder-belangen en conflicterende korte- en langetermijneffecten. Denk aan:
– Moet de overheid in moeilijke tijden nieuwe infrastructuur-projecten aanpakken of snijden in de kosten?
– Moet een toezichthouder snel ingrijpen, met kans op paniek, of zorgvuldig manoeuvreren, met toenemend maatschappelijk risico?
– Een financiële instelling ziet zich geconfronteerd met professionals die hoge bonussen eisen. Kiest de financiële instelling voor weglopend personeel of voor grote krantenkoppen?
Onze toolkit bestaat voornamelijk uit analyse , en dat werkt niet bij dilemma's. Analyse bevestigt het dilemma alleen maar. Dilemma's hebben meer baat bij het omgekeerde: synthese. Waar analyse bestaat uit het uitpluizen van dingen, is synthese het proces van het onderzoeken hoe je diverse dingen samen kunt voegen tot iets nieuws. Niet of/of, maar en/en.
Zes dilemma’s
Synthese is niet nieuw, de oude Grieken spraken er al over. Echter, we zijn de kunst verleerd. Toch is er hoop. De meeste bedrijven worstelen met dezelfde dilemma's en ze zijn zelfs voorspelbaar. We kunnen gebruikmaken van een bekend instrument voor prestatiemeting, de balanced scorecard, maar op een ander terrein: het formuleren van strategie.
Oorspronkelijk waren de vier perspectieven die het management moet beschouwen om tot prestatiemeting te komen gelijkelijk gegroepeerd rondom de strategische doelstellingen. Later werden de perspectieven in een oorzaak- en gevolgverband gepresenteerd: leren leidt tot betere processen en een beter klantbegrip, en dat vertaalt zich in financiele resultaten. Maar wat gebeurt er als we de vier perspectieven niet aan elkaar koppelen, zoals gebruikelijk, maar ze contrasteren? De zes fundamentele dilemma's die de meeste bedrijven tegenkomen, komen tevoorschijn.
(1) Value vs. profit is het dilemma tussen financiële en klantperspectief en draait om het spanningsveld tussen klantwaarde en winstmaximalisatie.
(2) Top-down vs. bottom-up contrasteert het financiële en procesperspectief en kijkt naar de beoogde resultaten versus het centraal stellen van de activiteiten.
(3) Optimize vs. innovatie is het eeuwige probleem tussen het groei- en procesperspectieif, hoe meer je een proces dichttimmert, hoe moeilijker het wordt het te wijzigen.
(4) Listen vs. lead is het dilemma tussen klant en groeiperspectief, waarin je je afvraagt of je naar de klant moet luisteren of juist bij de hand moet nemen.
(5) Inside-out vs. outside in speelt zich af tussen het klant- en procesperspectief en representeert het eeuwige backoffice/frontoffice-conflict
(6) Long-term vs short-term contrasteert het financiele perspectief en groeiperspectief.
En nu?
Er zijn voor elk van deze dilemma's oplossingen gevonden, maar er is nooit echt onderzoek in samenhang gedaan. Daarmee moeten bi-professionals hun toolkit uitbreiden. Analyse werkt prima op lineaire problemen en daarom wordt bi ook voornamelijk op tactisch niveau gebruikt. Een goed begrip van strategische besluitvorming begint met het snappen van de dilemma's die spelen, hoe de organisatie daar van nature mee omgaat en het zoeken naar en/en-oplossingen. Ik zou graag zien dat er wat minder professionals zichzelf 'analist' zouden noemen en dat er wat meer 'synthesisten' komen.
Dealing with Dilemmas
Dealing with Dilemmas (Wiley&Sons, 2010), alweer het vierde boek van Frank Buytendijk, is volgens de critici inspirerend, provocerend en biedt een originele invalshoek. Het is gebaseerd op gedegen onderzoek, waaronder vele interviews met topmanagers in bedrijfsleven en overheid, wereldwijd. Het boek richt zich op professionals die zich met decision support in de breedste zin bezighouden. Een mix van strategie, sociologie, cultuur en prestatiemanagement. Een licht filosofische ondertoon, maar vol met uitgewerkte praktijkvoorbeelden. Voor meer informatie: www.frankbuytendijk.com.
Zeer interessant analyse! Als BI-professional en bedrijfseigenaar begrijp ik precies wat je hiermee bedoelt. Mijn P&L of kasstroom analyse is leuk maar het helpt me niet om naar een mogelijke partner te kiezen. Ik heb andere tools nodig om die strategische beslissingen te nemen. Genoeg stof om ernaar te denken in ieder geval.
Interessant artikel, waar volgens mij precies de vinger op de zere plek wordt gelegd. Willen we als BI-professionals wel leren begrijpen hoe een organisatie nu eigenlijk in elkaar zit, en welke factoren nu van invloed zijn op het succes van de organisatie? Of willen we meer uitgaan van het ondersteunen van management bij het maken van betere beslissingen?
De “dilemma’s” zijn erg belangrijk en waarschijnlijk niet eens altijd meetbaar, simpelweg omdat ze niet geregistreerd worden. En worden de beste beslissingen niet vaak gemaakt op basis van een combinatie van gezond verstand en beschikbare informatie?
De meeste BI-tools zijn geschikt om de “Hoe” en “Wat” vragen te beantwoorden, maar om ook echt een antwoord te geven op externe invloeden?
Al met al een hoop stof om over na te denken.