Geen Linux voor de thuisgebruiker

Laat ik beginnen te vertellen dat ik Linux een warm hart toedraag. Mijn privé server draait Linux, de kids rommelen op Internet met een Linux PC. Zelfs mijn schoonmoeder haar computer kreeg openSUSE toen ze een nieuw 'PC-tje' wilde hebben. Echt, ik vind Linux geweldig! Maar wel met wat kanttekeningen.

Linux is een geweldig product, maar wat is nou Linux? Iedereen praat er over alsof het iets is dat je vast kunt houden en zo kan gebruiken, maar is dat zo? Helaas niet. Linux is als een V8 motorblok op een keukentafel. Als het er doorheen zakt, maakt het herrie, maar verder heb je er niks aan. Pas met de rest van de auto of op zijn minst benzine en een accu om te starten, gaat het blok wat doen. Zo is het ook met Linux. Er moet van alles rondom heen om het te kunnen gebruiken. En om leuk met een muis wat grafische functionaliteit aan te kunnen klikken moet er echt héél veel bij.

Een volledig uitgeruste desktop blijkt dus een hele opgave. Wat zet je er bijvoorbeeld standaard op, zoveel mogelijk of alleen het hoogst noodzakelijke? Daarnaast is het van belang dat dit alles met elkaar geïntegreerd is en een hoge performance heeft, zonder dat het de gebruiker enige moeite kost. De user interface mag natuurlijk helemaal niet vergeten worden. Het kost zowel Apple als Microsoft elk jaar weer miljoenen (of zelfs miljarden) om iets te maken dat goed werkt en wat de 'gewone' gebruik intuïtief snapt.

Maar als de open source wereld die geweldige 'V8 motor' in de vorm van Linux kan maken, kan zij dan ook geen ont-zet-tend goede desktop maken? Ik denk van niet en wel hierom. De gedachte achter Linux is in de basis vrij eenvoudig. Het laat software draaien en zorgt voor de communicatie met randapparatuur zoals netwerk en disk. Voor het volbrengen van deze taak wordt Linux door één man strak in de hand gehouden: Linus Torvalds. Okay, er zijn veel bijdragen vanuit de open source community, maar als het puntje bij paaltje komt bepaald hij hoe het eindproduct er uit ziet.

Om een desktop te laten werken, echter, moeten er tientallen applicaties, systeem processen en andersoortige software gelijktijdig en geïntegreerd, de eindgebruiker een desktopbelevenis geven. Veel van de verschillende onderdelen komen van verschillende projecten, maar moeten naadloos samenwerken. Natuurlijk zijn er Linux gebaseerde systemen met een grafische interface. Maar de primaire focus van distributies zoals redhat en SUSE is het draaien van, zoals SUSE het beschrijft: 'mission-critical computing'. De enige grote distributie met de werkplek als focus is Ubuntu. Ondanks alle energie die hierin gestoken wordt, biedt het nét niet wat Apple of Microsoft wel bieden. Een gelikt product dat de eindgebruiker in vijf minuten kan gebruiken.

Dit alles betekent niet dat Linux geen goed product is. Er zijn weinig motorblokken die zo goed te tunen zijn naar elke behoefte. Je kan er modelhelikopters mee laten vliegen, rekenclusters van duizenden nodes op laten draaien en probleemloos de basis voor de zwaarste databases laten zijn. Voor vele toepassing vormt het de basis waarop applicaties perfect kunnen draaien. Een voorbeeld is één van de hoekstenen van het Internet, de samenvoeging van Linux, Apache, MySQL en Perl/PHP/Python kortweg LAMP-server. Een specifieke oplossing waarvoor de basis van Linux perfect geschikt is.

Zijn er dan geen eenvoudig bruikbare commerciële interfaces? Nee, niet voor de normale desktop. Met Android heeft Google een interface voor de mobiele telefoon gemaakt op basis van Linux. En daar verdienen ze heel veel geld mee. De voor iedereen toegankelijke opensource desktop, volledig gebaseerd op Linux zal er nooit komen. De ultieme kwaliteit die nodig is zal alleen kunnen bestaan als er grote investeringen – in tijd en geld – door een multinational gedaan worden. En geen enkele multinational zal dit ooit doen als er niet heel veel te verdienen valt aan de simpele eindgebruikers.