Overheden moeten als aanbestedingseis binnen grote opensourceontwikkeltrajecten opnemen dat leveranciers nauwe banden onderhouden met de opensourcegemeenschap en draagvlak creëren voor het overnemen van de nieuw ontwikkelde code. Dat betoogt organisator Sanne te Meerman van de Gnome Open Desktop Day, die 26 juli in Den Haag plaatsvond. 'Zo garandeert de overheid dat voor hen bruikbare software wordt doorontwikkeld. En het voorkomt compatibiliteitsproblemen in de toekomst.'
'Het programmabureau Nederland Open in Verbinding (NOiV) heeft onlangs een uitwisselplatform gelanceerd, waar overheden opensourcesoftware voor hergebruik kunnen uitwisselen. Op zich sympathiek', zegt Te Meerman. Alleen zou het volgens de organisator van de Open Desktop Day efficiënter zijn wanneer overheden serieuzer samenwerken met de vele softwarecommunities die actief zijn.
'Overheden schaffen nu vaak gesloten software aan en proberen vervolgens via gebruikersverenigingen sturing te geven en zicht te houden op de ontwikkelrichting van die software. Ik hoop echter dat het besef ontstaat dat ze via opensourcegemeenschappen veel sterkere organen hebben om inzicht te krijgen in ontwikkelrichtingen. Ook de mogelijkheden voor sturing en participatie zijn veel groter.' De meest praktische manier om een vinger in de pap bij de opensourcegemeenschappen te krijgen is volgens Te Meerman door bedrijven in de arm te nemen die er ook voor zorgen dat de software 'upstream' naar de communities gaat.
Upstreamen
De organisator van de Gnome Open Desktop Day pleit daarom voor het toevoegen van aanbestedingseisen waarin openbroncode-'upstreaming' door bedrijven verplicht kan worden gesteld. 'Die eis om opensourcecode te 'upstreamen' is ook gesteld bij een aantal Spaanse overheidsprojecten', vertelt Te Meerman. Zo heeft de politie van Andalusië in 2005 binnen de grafische Linuxinterface Gnome een schermvoorlees-module laten ontwikkelen voor blinden en slechtzienden.
'In de aanbesteding is opgenomen dat deelnemende bedrijven ervoor zorgdragen dat de nieuwe code wordt overgenomen door de opensourcegemeenschap. De aanbestedingstekst meldt: 'De wijzigingen moeten, nadat ze vrijgegeven zijn, voldoende ondersteuning krijgen van toonaangevende ontwikkelaars om binnen de vrije softwaregemeenschap te blijven.'
Zowel de opensourcegemeenschap, de overheid als de burger zijn bij deze werkwijze gebaat, zo betoogt Te Meerman. 'De overheid zorgt er zo voor dat met publiek geld ontwikkelde software daadwerkelijk terugkeert in het publieke domein. Ook voorkomen overheden dat onnodig geld en energie wordt gestoken in het onderling beheren en uitwisselen van software. En het voorkomt concurrentievervalsing door de overheid; die zal geen open broncode meer laten ontwikkelen die al bestaat en commercieel geëxploiteerd wordt.'
Maarten Hillenaar
Te Meerman heeft goede hoop dat zijn boodschap gehoor vindt bij de overheid. 'Tijdens de Open Desktop Day viel me op dat de aanwezige overheden duidelijk getriggered werden door het begrip 'upstream'. Overheids-cio Maarten Hillenaar wist me in de pauze te vertellen dat het begrip ook wordt gebruikt voor het speuren naar en winnen van ruwe olie.'
Langzaam begrijp ik waar Peters probleem zit. Hij wil gewoon geld verdienen aan ondersteuning van betaalde software. Dan moet je dat doen.
Er bestaat echter een ander model, waarmee ook geld verdiend wordt en niet zoals jij denkt iemand voor niets bergen werk verzet. Als je samen een gratis produkt verbetert, waaraan alle deelnemers verdienen met de service, heeft iedereen daar wat aan.
Dat is de simpele versie, het systeem is veel komplexer maar zo kun je het toch begrijpen.
Je opmerking “Open-source is geen gemeengoed” klopt niet, er is een world wide web vol met bergen FOSS, php Mysql, apache, perl etc. etc. en daarnaast nog bergen software voor van alles en nog wat, het is allang gemeengoed.
Jan,
Het laatste antwoord onder de naam Peter kwam niet van mij.
Ik heb de handdoek in de ring gegooid. Van mij zul je geen last meer hebben
Peter X, normaal vragen, informatie verstrekken, poneren en discussiëren mag.
Het probleem is dat er niet 1 overheid bestaat, het zijn allemaal losse onderdelen met een eigen budget.
Het zal niet zo zijn dat de gemeente Amsterdam software koopt en extra gaat betalen voor de source code, zodat andere gemeenten hiervan kunnen profiteren.
Dan betaald Amsterdam meer dan wat ze nodig hebben en de andere gemeenten kunnen het overnemen.
Daarnaast is het ook een probleem dat veel overheden verschillen, zo zal een waterschap niet dezelfde software gebruiken als een provincie (er zijn overlappingen, maar niet veel).
Het probleem is dan ook niet technisch, het probleem is organisatorisch. Alle verschillende overheden zouden eerst een standaard moeten vinden en dan vervolgens software gezamelijk laten ontwikkelen, dan valt er te praten over extra bijbetalen voor de source code.
@Guido, vergelijkbare overheidsinstellingen kunnen samenwerken. Dat kan onder andere via hun koepels, zoals de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, het Interprovinciaal Overleg en de Unie van Waterschappen. Dat doen ze ook wel bij ICT, zoals het gezamenlijk afsluiten van raamcontracten, investeren in gezamenlijke rekencentra en gezamenlijke softwareontwikkeling.
Een paar problemen zie je daarbij frequent opduiken. Veel politici en ook politiek gebonden beleidsambtenaren willen zich graag onderscheiden. Mede daardoor lopen vergelijkbare organisaties niet synchroon in hun ontwikkeling, of kiezen ze gewoon voor een afwijkende oplossing. Bovendien is ICT budgettair gezien niet zo belangrijk. De miljarden die bij de ICT te besparen zijn, vallen in het niet bij de verkeerd uitgegeven subsidies en de overschrijdingen bij de bouw en infrastructuur in opdracht van de overheden. Dus richt men zich liever op de grote zaken; niet dat het veel geholpen heeft.
Het gevolg, de filialen van de BV Nederland gaan door met hun autonome ontwikkelingen, ook als het extra geld kost en ze daardoor juist niet altijd de gewenste extra toeters en bellen kunnen bekostigen. Op dat punt wil de overheid niks van bedrijven leren en willen de bedrijven (en hun koepels) de overheid liever ook niks leren, want dat kost ze omzet. De bedrijven paaien eerder hun opdrachtgevers met studiereizen en in de bedrijfsbladen geplaatste artikeltjes over samenwerking en innovatie.
Natuurlijk zijn er witte raven, maar die timmeren niet zo aan hun imago. Die vinden dat ze gewoon doen wat ze behoren te doen.