Wanneer de gemiddelde lezer uit de it of telecom de als titel gebruikte afkortingen leest, overkomt hem waarschijnlijk hetzelfde als wat de leek ervaart bij de afzonderlijke termen. Hij vraagt zich af 'Waar gaat dit over?'. Met dit artikel hoop ik een aanzet te kunnen geven in een andere richting. Want het kan allemaal zoveel eenvoudiger.
Al enige tijd volg ik discussies over dit thema en heb ik me afgevraagd of ik nog iets zou kunnen bijdragen. Op het gevaar af, dat je je dit na het lezen nog steeds afvraagt, waag ik het er toch op. Het nieuwe werken, unified communications, mobility, SaaS en open source hebben wellicht op het eerste gezicht niets met elkaar te maken. Schijn bedriegt.
Het nieuwe werken en unified communications? Beiden zijn als zodanig niet door Microsoft uitgevonden, maar als veel vaker heeft Microsoft zich er wel heel handig mee in het spectrum van de belangstelling geplaatst door het als grote marktspeler zodanig te (her)benoemen. Daarmee heeft het bedrijf als zo vaak eerder de aandacht op zijn producten weten te vestigen, terwijl het natuurlijk – ik ben niet de eerste, die het schrijft – helemaal niet om software gaat, maar om een brede ontwikkeling in de samenleving. Een ontwikkeling die gekenmerkt wordt door termen als flexibiliteit, mobiliteit, emancipatie, individualisering, efficiency, effectief zijn en het vervagen van de grens tussen werk en privé.
Any place, any time kunnen werken en sturen op basis van output in plaats van tijd, het is wellicht een gruwel voor leidinggevenden in traditionele bedrijven. Tegelijkertijd lijken het mij thema's waar het bedrijf van de nabije toekomst lean en mean niet aan ontkomt. Het hiërarchische model met vele verschillende lagen is te log om bedrijven nog te kunnen laten concurreren. Om dit artikel niet te breed te maken zal ik me vanaf hier echter beperken tot de bijdrage die ict zou kunnen leveren aan de hierboven zeer kort geschetste ontwikkelingen.
Microsoft is natuurlijk niet het enige bedrijf, dat deze ontwikkeling ziet en er al in een vroegtijdig stadium op in probeert te spelen, zoals hierboven betoogt. De Microsoft-producten kenmerken zich echter wel doordat ze nadrukkelijk juist niet ‘any place‘ zijn, maar afhankelijk van door Microsoft-software voorziene hardware en daarmee feitelijk dus ook een plaats. En dan hebben we het over servers en vooral werkstations. Die werkwijze was lange tijd perfect, maar moet nu toch langzaam plaats gaan maken vanwege de enorme kosten van het beheer en dus de beheersbaarheid. Het echte nieuwe werken heeft volgens mij andere tools nodig.
En hier komt SaaS om de hoek. Software as a service, ook wel software uit de kraan of software on demand. Niet te verwarren met ASP overigens. Bij ASP is het uitgangspunt om software via een server aan te bieden. Op werkstations hoeft niets te worden geïnstalleerd, maar de aanbieder van de server is niet altijd, en in het geval van de werkstations tot dusver meest gebruikte kantoortoepassingen, eigenlijk nooit de leverancier van de software. Het gevolg is dat er allerlei aanbieders zijn van hetzelfde product, maar dan wel allemaal met de eigen setup. Het betekent de mogelijkheid van een redelijk complete totaaloplossing, maar net als in de traditionele client/server-omgeving zijn er nog steeds licentiekosten en kosten voor systeembeheer op de server. SaaS is feitelijk de opvolger van ASP. Het verschil is dat de oplossing wordt aangeboden door de leverancier zelf. Er is maar één versie in omloop, updates en upgrades zijn zonder meerkosten beschikbaar voor de gebruiker, zonder dat de gebruiker daar iets voor hoeft te doen. Veelal gaat SaaS hand in hand met hoge beschikbaarheid, waarbij het risico is gespreid over in elk geval meer dan één server. Bij SaaS betaalt de klant niet voor een licentie, maar betaalt hij alleen een vast bedrag per maand. Veelal kan men per maand naar meer of minder gebruikers schakelen of zelfs geheel opzeggen. SaaS biedt dus een veel completere totaaloplossing dan ASP.
Omdat Microsoft erin is geslaagd zichzelf en zijn producten zowel op het gebied van ‘het nieuwe werken' als ‘unified communications' in het middelpunt van de belangstelling te plaatsen, lijkt het al snel alsof het logisch is dat ook deze nieuwe ontwikkelingen door Microsoft en zijn producten gedomineerd zullen gaan worden. Gezien het hiervoor gememoreerde denk ik echter dat dit wishfull thinking zal blijken te zijn. Uiteraard moet de grootste speler uit de afgelopen decennia nooit worden onderschat en ik hoop ook echt dat men de bakens tijdig weet te wenden, zodat er de komende jaren concurrentie zal zijn. Vooralsnog zet ik mijn geld echter niet op Microsoft, maar op Google.
Google is volledig SaaS en kan daardoor producten leveren die de eindgebruiker veel minder kost en ook nog eens veel minder kopzorgen en beheer kost. Ter vergelijking: een Google Apps-mailserver is een vrijwel volwaardige vervanger van Microsofts' Exchange Server, zowel voor wat betreft het gebruik van Outlook als op het gebied van synchronisatie met mobieltjes, maar is in zijn professionele vorm veel goedkoper (Google claimt tien keer) en stabieler (volgens Google zes keer). Daarnaast biedt het met zijn Docs zonder meerkosten zaken waarvoor Microsoft-gebruikers via Office aparte licenties moeten aanschaffen en waarmee je perfect versiebeheer kunt toepassen. Oud-Microsoft-medewerkers hebben onder andere via OffiSync hierop ingespeeld door een extra button in je Microsoft Office-omgeving beschikbaar te stellen, waarmee je Microsoft Office-documenten direct opslaat in de Google Apps-omgeving. En dan hebben we het nog niet over de beschikbaarheid zonder meerkosten van zaken als Sites (om eenvoudige intra- en extranetsites mee te ontwikkelen), Google Video en de ontwikkelingen op het gebied van mobiele apparaten (onder andere Android) en telefonie.
Wie daarbij bedenkt dat Google ook API's beschikbaar stelt voor partners om te integreren met Google Apps, begrijpt dat het hier om een meer dan een serieuze aanval gaat van de grootste Microsoft-uitdager van dit moment. Door die integratiemogelijkheden zijn zelfs kleine spelers door Google in staat gesteld om bijvoorbeeld open source projecten te integreren en zo een heel compleet en totaal geïntegreerd platform aan te bieden any time, any place beschikbaar met onder andere groupware, synchronisatie met alle moderne mobieltjes, crm, hrm, projectadministratie, VoIP-telefooncentrale en websitebeheer inclusief zoekmachine optimalisatie. De groupwarefuncties worden beheerd via de Google's secure imap server en is meteen een compleet exit-scenario beschikbaar gesteld. Daarmee zijn moderne tools voor het nieuwe werken via unified communications hier en nu beschikbaar zonder aanschaf- en licentiekosten, maandelijks schaalbaar en zonder zorgen en kosten voor installatie of systeembeheer. Het kan echt veel eenvoudiger!
@ Willem Massier
Het argument: dat je dan : “volledig overgeleverd ben aan interne of externe ICT-leveranciers” wordt vaak gebruikt maar getuigt meestal van een gebrek aan wezenlijke argumenten.
Wanneer ik een ERP implementeer doe ik dat op een intranet-server ook als de techniek een internet-server mogelijk maakt, de reden is dat internet geen veilig medium is.
Ook bij Saas zit daar een probleem simpel voorbeeld, hier onweert het vaak en dan valt de internetverbinding uit. Niet bepaald gunstig als je je administratie zo doet. Kort geleden had een klant van vrijdag 11.00 uur tot maandag 8.30 uur geen internet.
Mijns inziens is een “eigen” automatisering met evt. een service via VNC o.i.d. een betere oplossing. De ondernemer heeft dan toch meer kontrole over “zijn” ICT.
@ Willem Massier
In het geval van Google Apps zijn de Office applicaties dus niet voldoende compatibel met Office om er zeker van te zijn dat de layout in beide omgevingen hetzelfde oogt. Is dus onacceptabel als collaberatie-omgeving, waardoor je Office + Offisync nodig hebt om normaal te kunnen werken. Daarmee kun je net zo goed van de gratis meegeleverde share-omgeving in het nieuwste office-pakket gebruikmaken, bespaart je weer 20 $ per licentie. De e-mailomgeving is wel interessant, maar alleen als bedrijfsspionage geen issue is in jouw bedrijf. Het blijft tenslotte een externe server.
@ Jan van Leeuwen 15:45
Beste Jan, Ik wil best geloven, dat jij een systeembeheerder bent, die geen misbruik maakt van zijn (machts)positie binnen je bedrijf. Ik heb echter te vaak meegemaakt, dat de systeembeheerder(s) feitelijk het ICT-beleid bepaalde(n) en gewoon een echte machtsfactor binnen het bedrijf waren, dat ik denk, dat jouw mening in deze echt niet meer is dan een veronderstelling. Macht corrumpeert. En daar zijn systeembeheerders helaas geen uitzondering op. En dan hebben we het nog niet over het totale gebrek aan controlemogelijkheden.
Kan die intranetserver van jou niet van buiten benaderd worden? Dat is namelijk bijna altijd wel het geval. En daarmee is je argument weg.
Bedrijven voor wie internet belangrijk is en toch afhankelijk zijn van één internetverbinding, vragen om problemen. Ik ben sinds 1996 actief op internet en heb nog nooit langer dan 5 minuten zonder gezeten. Een kwestie van redundantie.
Alleen als die ondernemer tegelijkertijd de ICT-er is, heeft hij een betere controle over ‘zijn’ ICT. In alle andere gevallen ben ik het met jou oneens.
In veel kleinere bedrijven is de ondernemer afhankelijk van slechts 1 ICT-er. Wat dan als de betreffende man ziek wordt of nog erger: tegen een boom rijdt?
In grotere bedrijven en gemeenten spelen de machtsfactoren al snel een grotere rol dan verstandig is.
@ Coen
Ik begrijp je reactie niet.
1. Vind je, dat elke nieuwe Office applicatie zich moet conformeren aan die Microsoft, terwijl MS geen open standaarden hanteert?
2. Je vindt ook, dat de combi van Google Apps, Microsoft Office en OffiSync niet wenselijk is?
3. Je denkt, dat de Google mailserver minder veilig is, dan die van Exchange, omdat die bij bedrijven binnen staat?
@ Willem Massier.
Eerst even een paar misvattingen:
“dat jij een systeembeheerder bent”
als je kunt lezen weet je dat dat niet het geval is.
“het totale gebrek aan controlemogelijkheden”
Als een ondernemer de zaak zo regelt, dat hij niet kontroleren kan wat in zijn tent gebeurt, dan zal hij niet lang overleven.
“Kan die intranetserver van jou niet van buiten benaderd worden?”
Ten eerste is het niet mijn server en ten tweede ken ik mijn vak en het antwoord is nee.
“Een kwestie van redundantie”
Niet iedereen woont in een gebied met een infrastruktuur zoals in de nederlandse grote steden,
hier is dat aanzienlijk lastiger. Je oordeelt dus veel te snel.
“ben ik het met jou oneens”
Dat verwacht ik ook, per slot verkoop je een produkt waarvan ik betwijfel of het een goede oplossing is.
“In grotere bedrijven en gemeenten spelen de machtsfactoren al snel een grotere rol dan verstandig is.”
Dat is waar en een ICT afdeling wordt al te graag als kop van jut gebruikt, dat betekent echter niet dat je dan maar alles naar buiten verlegt in de vorm van een saas-oplossing. Een ICT leiding heeft de plicht om direkties op hun verantwoordelijkheden te wijzen en verantwoordelijkheden duidelijk te definieren. Daarbij hoort ook de risiko’s te verduidelijken die een saas-oplossing met zich meebrengt.
@ Jan van Leeuwen
Inhoudelijk zeg je
1. iedereen die servers van buiten toegankelijk maakt, verstaat zijn vak niet.
2. directies die hun ICT-leverancier niet kunnen controleren, zullen niet overleven
ad. 1 Tsja. Het is een mening. Maar met zo’n opvatting plaats je je volgens mij toch wel ver buiten elke discussie over Saas.
ad. 2 Ook nogal een boute stelling. Ik schat dat meer dan 90% van de Nederlandse bedrijven kleiner is dan 20 medewerkers. En dat men gebruik maakt van 1 ICT-leverancier, die men blind vertrouwt.
Met mijn verhaal wilde ik een aanzet geven tot een gesprek over een meer transparante aanpak. De combinatie Open Source en Saas leent zich daartoe, volgens mij.
Waar haalt u dit vandaan? “1. iedereen die servers van buiten toegankelijk maakt, verstaat zijn vak niet”.
Lezen is niet uw sterkste punt.
Ook punt 2 is niet wat ik geschreven heb.
Een discussie met iemand die de kunst van het lezen zo slecht verstaat is bij voorbaat zinloos.
Heren,
Met volle interesse las ik al jullie reacties. Ik wil jullie erop attenderen dat er op 30 november aanstaande een cloud computing congres genaamd cloud forum 2010 gaat plaatsvinden in mediaplaza te utrecht. Ik zou zeggen voor de geïnteresseerden, meld je aan.
@ Jan van Leeuwen
Je schreef op 23-08-2010 om 21:14:
Als reactie op mijn vraag “Kan die intranetserver van jou niet van buiten benaderd worden?”
“… ten tweede ken ik mijn vak en het antwoord is nee”.
en
“Als een ondernemer de zaak zo regelt, dat hij niet kontroleren kan wat in zijn tent gebeurt, dan zal hij niet lang overleven.”
Als oud leraar met specialisatie Nederlands zie ik nauwelijks verschil tussen wat jij schreef en mijn interpretatie.
Eerder (op 20-08-2010 om 20:01 uur) schreef je “Wie zelf ooit als beheerder gewerkt heeft, weet dat de doorsnee met al die tools niets kan beginnen.”, terwijl je, nadat ik jou op basis daarvan inschatte als systeembeheerder, op 23-08-2010 om 21:14 uur schreef “als je kunt lezen weet je dat dat niet het geval is.”
Kortom: Stel, dat je gelijk hebt en ik niet goed heb gelezen, dan nog zou ik je willen vragen om een discussie te blijven voeren over de inhoud van het artikel.
Jij ziet (en daarin sta je niet alleen) duidelijk gevaren voor onze (of misschien wel elke?) SaaS-oplossing. Ik denk – en dat is de kern van mijn reacties aan jou gericht -, dat
a. door de bank genomen die gevaren veel kleiner zijn, dan bij een ergens lokaal geplaatste server met een internetconnectie.
b. de afhankelijkheid van een interne of externe ICT-leverancier veel verstrekkender is voor een onderneming, dan de afhankelijkheid van een SaaS-leverancier, die de broncode van zijn product als Open Source beschikbaar stelt.
Nogmaals: Met mijn verhaal wil ik een aanzet geven tot een gesprek over een meer transparante aanpak. De combinatie Open Source en Saas leent zich daartoe, volgens mij.
Bij het lezen van Computable is het zinnig ook even te kijken bij “Opinie” – “Expertprofielen”.
Bij de ondernemer impliceert u een pars pro toto waar ik over de onderneming als geheel schreef.
Dat ik “ooit als beheerder gewerkt heb” impliceert niet dat ik dat gebleven ben, dat kunt u lezen.
Wie verantwoordelijk is (of was) voor de automatisering in een ziekenhuis leert om beter te kijken naar de risico’s die een transportmedium met zich meebrengt.
Internet is een medium dat risiko’s ingebouwd heeft, u kunt bij de Chaos Computer Club navragen hoe zeker internetverbindingen zijn.
Bij SAAS vindt alle verkeer over een medium plaats dat een reputatie heeft op gebied van afluisteren, aftappen en inbreken. De noodzaak tot versleuteling is dus groot en een versleuteling, die zeker is, brengt extra complexiteit met zich mee.
Of uw produkt Covince dat meebengt weet ik niet, ik wordt echter achterdochtig als ik zie dat u reklame maakt met “getest door Computable” op uw website. De test was uitgevoerd door Zwiekhorst van Datatestlabs en die hebben Margrietniveau.