Het hoger ict-onderwijs is onder de maat. Dat stelt Computable-expert en directeur François Zielemans van adviesbureau voor chief information officers Virtum. Volgens hem klagen cio's dat starters weinig verstand hebben van de laatste ict-ontwikkelingen.
Dat zou komen doordat docenten in het hoger onderwijs niet genoeg actuele praktijkervaring hebben. Ook zouden ze de ontwikkelingen in de branche niet snel genoeg in het onderwijs integreren. Volgens het adviesbureau doen de studenten daardoor niet de kennis op die in de ict-wereld belangrijk is. Zielemans: 'Er is een grote behoefte aan zwaar gekwalificeerde generalisten die voor organisaties de grote lijnen uitzetten. Die worden op dit moment niet opgeleid.'
Daar komt bij dat studenten nog altijd een verkeerd beeld hebben van de ict'er. Zielemans: studenten hebben het beeld van 'eenzame mannen die in donkere kelders achter een toetsenbord zitten'. Onterecht, aldus de directeur. 'De ict'er staat steeds meer naast de business manager en samen nemen ze besluiten over de koers van het bedrijf.'
Examenprocessen
Eerder dit jaar gaf de onderwijsinspectie diverse ict-opleidingen een onvoldoende. Zo zou de kwaliteit van particulier opleider Dirksen Opleidingen ondermaats zijn. Volgens het rapport deugden de examenprocessen en -kwaliteit niet.
De opleider kon zich daar niet in vinden. 'Onze examinering is gewoon goed', aldus Van der Mark. 'Als kleinere opleider hebben wij onze processen echter anders georganiseerd dan grotere opleiders. Uit gesprekken met de inspectie bleek dat daarvoor geen ruimte is, ook niet als onze processen voor onze organisatie efficiënter zijn.'
Bovendien zouden de studenten vooral in de praktijk kennis opdoen, bijvoorbeeld door opdrachten bij ict-bedrijven. Ook het schrijven van een afstudeerscriptie zorgt ervoor dat de studenten praktijksituaties meemaken, stelt de directeur. 'De student doet onderzoek naar mogelijke oplossingen aan de hand van relevante en recente literatuur en kiest na evaluatie voor de oplossing die het beste in zijn beroepspraktijk werkt', zegt hij. 'De scriptie levert dus een directe bijdrage aan verbeteringen van bedrijfsprocessen.'
Hoewel Van der Mark zich kan voorstellen dat Zielemans' standpunt klopt voor het reguliere onderwijs, voelt hij zich met zijn particuliere opleiding niet echt aangesproken. Van der Mark: 'Onze docenten en scriptiebegeleiders zijn freelancers die een zware ict-functie uitvoeren in het bedrijfsleven. Zij beschikken dus over veel praktijkervaring.'
Aansluiting met bedrijfsleven
Ook de universiteiten Nyenrode en TU Delft houden zich bezig met de aansluiting van het onderwijs op het bedrijfsleven. Zij starten in oktober met de opleiding Executive Master in Business Administration (MBA) in Business.
Nyenrode richt zich op bedrijfskundige- en managementonderwerpen en TU Delft houdt zich bezig met het technische gedeelte van de opleiding. Volgens de twee onderwijsinstellingen zijn ict-studies vaak te technisch, maar komt ict in veel MBA-opleidingen juist te weinig aan bod. Dat zou 'een mismatch tussen vraag en aanbod' in de onderwijsmarkt veroorzaken. De samenwerking tussen de universiteiten moet daarin verandering brengen.
‘Er is een grote behoefte aan zwaar gekwalificeerde generalisten die voor organisaties de grote lijnen uitzetten. Die worden op dit moment niet opgeleid.’
Alsof bij andere studie richtingen wel dit soort figuren door het onderwijs (kunnen) worden afgeleverd.
Wake-up man!!
Moet de eerste net afgestudeerde arts nog zien die direct na afstuderen de grote lijnen voor een ziekenhuis uit kan en mag stellen (mag bloedprikken onder toezicht).
Bij andere beroepsgroepen geldt gewoon hetzelfde.
De conclusie van Zielemans is natuurlijk correct,
de gemiddelde HBO-specialist is niet meer in staat om basale taken te verichten die vroeger gewoon tot het basispaket van de MBO’er behoorde.
Gewoon algemene kennis van de werking van zaken is er niet meer bij, alles wat niet met een wizzard bijeen geklikt kan worden is te hoog gegrepen.
Maar Zielemans vergeet wel dat juist de ‘baas van de winkel’ (das Nederlands voor CIO) zelf in gebreke blijft door zijn klachten niet bij de opleidingsinstituten neer te leggen.
Niet de opleiders maar de werkgevers bepalen welke kennis van belang is!
Opleiders moeten op basis daarvan zorgen dat de diepere achtergronden van die kennis bij de studenten aan de orde komt.
Zo blaten zij straks niet alleen over een serieel kabeltje, maar snappen zij ook waarom er +/- 12V uitkomt.
Zo zwammen zij niet alleen over USB devices maar weten ze ook wat enummeration is.
(das dan meer de TI-kant, van BI weet ik ook niets af)
De ontwikkelingen in de banche gaan zo snel dat het heel moeilijk is hierop in de opleiding te anticiperen. Stabiliteit, uniformiteit en standaardisering zijn nodig om een goede onderwijsbasis te leggen. Een branch waarin het “normaal” is dat het “gereedschap” iedere 2-5 jaar volledig wordt vervangen voldoet niet aan die norm.
Bovendien is het van groot belang dat het requirements proces het primaat krijgt en niet de techniek. Dan kun je terechte eisen aan het (reguliere) onderwijs gaan stellen en werken aan ‘generalisten die de grote lijnen uitzetten’.
@Dick, Het is nu net deze mentaliteit waar het elke keer mis gaat.
Als je kennis niet verder hoeft te gaan dan MicroSoft Office dan klopt het wel.
Maar op HBO niveau mag je verwachten dat de kennis iets verder reikt dan het niveau dat mijn nichtje van 9 ook heeft.
Dan is een gedegen kennis van de basisprincypes van belang.
Het grootste deel van de vragen die ik in de praktijk tegen ben gekomen, komt gewoon voort uit gebrek aan basis kennis.
Iedere smurf kan wel een configuratie bijeen klikken,
maar om te begrijpen wat de consequenties van een aanpassing zijn moet je overzicht hebben over de situatie. dat overzicht heb je niet op een webbrowser.
Je zult dat zelf op basis van kennis en ervaring moeten inzien.
Een CIO hoort ook niet uit school te komen. Maar dat zou altijd iemand moeten zijn die tevens een paar jaar ervaring heeft in het “normale” werk.
Ik kom binnen twee jaar van school werk nu net twee jaar. En ik merk dat ik een behoorlijk breed programma heb gehad, en vooral ook met veel achtergrond. Tijdens de opleiding heb ik gemerkt dat er veel geld bespaard wordt op ondersteunende vakken, zoals bv wiskunde TBV electrotechniek. Wat uiteindelijk betekende dat er toch wiskunde werd gegeven (zelfs extra, buiten het programma om) maar ook minder van de stof dan een paar jaar geleden. Jammer, vooral omdat een deel van de extra subsidie die de school krijgt voor techniek leerlingen naar de sociale studies ging/gaat.
ICT bestaat allang niet meer uit techniek alleen. ICT omvat een breed scala van verschillende technieken en specialisaties die aan moeten sluiten bij bedrijfsprocessen waarbij ook het beheer en de ondersteuning van de ICT procesmatig en efficiënt moeten worden ingericht (costmanagmaent).
Er is behoefte aan personen die enerzijds op de hoogte zijn van de technische mogelijkheden (al dan niet op realistisch advies van specialisten op dit gebied) van verschillende platformen en de actuele ontwikkelingen (zonder blind de trends te volgen) en anderzijds de noodzaak van ICT in de ondersteuning van de (primaire)bedrijfsprocessen en het effect van een technische keuze op de korte en lange termijn kunnen inschatten voor het bedrijf (waaronder ook de medewerkers en de beheerders).
De vraag is: kun je dit verlangen van iemand die net afgestudeerd is? Iemand die dan én de techniek in brede zin gedaan heeft, én beheerervaring heeft, én projectmatig veranderingsprocessen door kan voeren én specialist is hoe bedrijfsprocessen (al dan niet met ICT) geoptimaliseerd kunnen worden rekening houdend met de visie en strategische doelstellingen van het bedrijf?
Lijkt een beetje op een advertentie dat we een specialist zoeken van 18 met 20 jaar aantoonbare praktische ervaring.
Dit neemt niet weg dat veel ICT opleidingen nog meer aandacht kunnen besteden aan actuele trends, ICT beheermethodieken, projectmanagement, procesmodelering en optimalisatie van bedrijfsprocessen alsmede auditing, presentatietechnieken en consultancy. Ofwel gecharcheerd breder dan Cisco en Microsoft certificatie (dit is specialisatie).
Er zouden m.i. meer docenten in deeltijd moeten werken en ook in de praktijk werkzaam moeten zijn. Misschien kunnen ook gekwalificeerde CIO’s een bijdrage aan het onderwijs leveren.
Als hoogopgeleide ICT-er (dr.,ir., etc. met onderwijsbevoegdheid) met meer dan 40 jaar praktijkervaring en werkzaam als ZZP-er overkomt het mij weleens dat ik een bepaalde opdracht niet krijg omdat … ik te veel opleiding/kennis en ervaring heb. Doorgaans zitten er in die situatie dan externe managers, die kennelijk geen deskundige pottenkijkers in hun projectteam/organisatie willen hebben. De organisatie die dergelijke externe managers dik betaalt is naar mijn mening dan dubbel de klos.