Het ministerie van Binnenlandse Zaken (BZK) kiest er bewust voor om open source in eerste instantie niet op te nemen in de Algemene Rijksvoorwaarden bij IT-overeenkomsten (Arbit). 'We hebben de opstelling van de Arbit gefaseerd aangepakt. In de eerste fase hebben we de leveringsvoorwaarden voor gesloten software vastgelegd. In fase 2 verschijnt een addendum voor open source producten', aldus BZK-woordvoerder Vincent van Steen.
De nieuwe Rijksvoorwaarden werden begin juli 2010 gepubliceerd in de Staatscourant. Het document bevat geen bepalingen die specifiek bij leveranties van open source software gelden. Dat is opvallend, omdat de Rijksoverheid juist het beleid heeft om het gebruik van open source binnen overheden te stimuleren.
Praktische aanpak
Belanghebbenden zoals het programmabureau Nederland Open in Verbinding (NOiV), waren dan ook verrast dat in de definitieve versie van de Arbit geen open source bepalingen staan. Nu meldt het ministerie van Binnenlandse Zaken dus dat dit komt door de gefaseerde aanpak. Van Steen noemt het 'een praktische aanpak' om de bepalingen voor open source pas later aan de Arbit toe te voegen.
'Overheden die voor open source kiezen, hoeven zich geen zorgen te maken omdat in het najaar het addendum verschijnt', aldus de woordvoerder. Bovendien zijn de voorwaarden niet verplicht. Van Steen: 'Men mag er in specifieke gevallen van afwijken. Ministeries pakken dan de voorwaarden erbij en passen ze vervolgens zelf aan in overleg met hun eigen juridische afdeling.'
Eerder meldde de woordvoerder dat ministeries die open source software willen aankopen, de juridische afdeling van het ministerie van Binnenlandse Zaken moeten inschakelen. Dit is dus niet het geval.
Ongunstig
Programmabureau Nederland Open in Verbinding (NOiV), dat gebruik van open source binnen de overheid stimuleert en ondersteunt, vindt dat de Arbit open source op achterstand zet. 'De voorwaarden bevatten bepalingen die ongunstig zijn voor leveranciers van open source software', meent juridisch adviseur Walter van Holst van NOiV.
Juridisch adviseur en universitair docent ict- en aanbestedingsrecht Mathieu Paapst vindt het een faux pas dat het ministerie van Binnenlandse Zaken er schijnbaar van uitging 'dat de overheid eigenlijk alleen closed source-producten zou verwerven en dat open source alleen iets is waarvan je de toepassing zoveel mogelijk moet beperken.' Hij adviseert overheden om de nieuwe voorwaarden pas te gebruiken nadat het open source addendum is verschenen.
Waarom 10 jaar wachten, er wordt nu om Peter gelachen.
@Peter
Goed standpunt. In de laatste paar jaren heb ik veel old-timers leren kennen, mensen die zelf mainframes samenstelden, besturingssystemen en programmeertalen.
Daarnaast heb ik nauw samengewerkt met Sun en voormalige leden van MySQL AB, en moet helaas concluderen dat open source software een fenomeen is met als enige waarde een financieel laagdrempelige introductie, maar alle voordelen die geclaimed worden van OSS, daar klopt in de werkelijkheid niet veel van. Het gaat meestijds om “gratis” en niet om “libre”. De weinige voordelen die er al zijn komen van de open standaarden.
Momenteel ligt er bij Oracle de keus om verder te gaan met Open Solaris of dit initiatief (wat niks opgeleverd heeft) dient te mergen met de commerciele tak.. daar ligt dan een “open source” oplossing waarvan de kernel meer dan 1 miljoen programmeer regels omvat, en een complexiteit die enkel te bevatten is door diepgaande experts. Maakt het dan nog uit of iets open of gesloten is? Nee, het inderdaad om verhoogde efficientie, interoperability, enzovoorts, en dat draait om open standaarden, hetgeen niet hetzelfde is als open source.
@Peter en Paul, zonder de grote sponsors van open source, zou niet zo veel mogelijk zijn. De invloed van die sponsoren vinden sommigen niet leuk. Maar open source, alleen gemaakt tijdens onbetaalde vrije uren, kan geen alternatief zijn door de machtspositie van de closed source fabrikanten.
@Paul als je open standaards als een klein voordeel ziet vraag ik me af in welke branche je bezig bent. Citaat:
“De weinige voordelen die er al zijn komen van de open standaarden.”
Het verbaast me dat je de misvatting deelt als zou FOSS gratis zijn, bij Sun en Mysql weten ze ook al jaren dat dat niet zo is. Waarom was Mysql anders voor een horrende som verkocht.
Je hebt gelijk als je stelt dat er weinig verschil is in komplexiteit tussen FOSS en CS, maar feit is dat open standaards beter in FOSS geimplementeerd zijn als in CS.
@heer van der Wolf: Het is inderdaad frappant dat de discussie die kant opschuift. Dat terwijl die discussie zwaar achterhaald is, die werd 10 jaar geleden al gevoerd.
Het is allang bewezen dat in bepaalde gevallen het zeer bruikbaar kan zijn en andere gevallen weer niet.
@Jan,
Misschien kunnen we de theoretische ideologie en feitelijke werkelijkheid gescheiden houden? Ik “raporteer” hier enkele ervaringen van nauwe betrokkenheid bij de realisatie het open source fenomeen en ik ben niet voor of tegen “open source”.. integendeel, ik ben heel erg voor openheid.
Ik ben wél tegen ondoordachte onbewezen pro “open source” en de overduidelijke, en behoorlijk zielige, persoonlijke aanvallen die dit vaak met zich meebrengt, zoals jouw commentaren waar feit en mening nogal ondoorzichtig in elkaar overlopen.
Ik weet ’t niet maar ik vind zelfaangewezen moraalridders een beetje beangstigend.
@ICT-er
Ik vraag me af of de tegenstelling wel zo groot is. IP en patented worden meestijds gebruikt voor cross-licensing deals, in de software industrie althans. Microsoft heeft in al die jaren slecht 2 of 3 rechtzaken gehad ivm IP infringement, maar ik kan begrijpen dat het een slechte naam heeft omdat ‘genius’ Steve Jobs graag start-ups en revolutionary projecten probeerde af te kappen met de dreiging van een rechtzaak.
Ik heb tot twee jaar geleden nooit voor Windows betaald, ik vindt dit een ethisch haalbare doelstelling en zal dit graag continueren als de prijzen onredelijk hoog blijven. Althans, tot zo’n 100 euro betalen voor een gelicenseerde en gesupporteerde versie van Windows 7 of Ubuntu, dat vind ik best.
@Peter:
“Het is toch ontzettend cynisch dat een initiatief dat ontstaan is vanuit de basis, programmeurs en kleine onderneming nu als resultaat heeft dat de grote broers hier veel geld aan gaan verdienen.”
Wat is hier dan cynisch aan? Waarom ga er geen geld worden verdiend aan open source? Zowel grote als kleine bedrijven en individuen verdienen al vele jaren hun brood met open source software. Net zoals dat er vele anderen hun brood met closed source software verdienen. So what? Blijkbaar is er een markt voor beide licentievormen, niets mis mee.
Dat men in NL ernstig achterloopt, dat is jammer.
Maar komt eens met echte argumenten, 3 bedrijven en producten noemen op een paar honderd duizend open source producten, dat is beetje heel erg magertjes. Neigt een beetje naar FUD, vind je niet?
@Paul
“ik vind zelfaangewezen moraalridders een beetje beangstigend” ik ook.
Opnieuw bepalen behoudende ambtenaren het beleid, niet de ministers of zelfs maar de regering. Misschien omdat ze status ontlenen aan de budgetten die ze beheren voor te dure IT? Behoud van het bekende wordt ondersteund terwijl open source opnieuw wordt ontmoedigd.
Stel je eens voor dat er een Nederland Apple in Verbinding (NAiV) zou worden opgezet.
Stel je eens voor dat er dan net zoveel discussies gevoerd worden over het nut en de voordelen van een Apple omgeving in uw organisatie.
Stel je eens voor……
Moet het NOiV niet gaan erkennen dat de strijd gestreden is? Organisaties die OpenSource omarmen doen dat met vreugde. Organisaties die dit niet willen doen dat niet. De discussie dat overheid met gelden van het grote publiek speelt en dat er DUS naar alternatieven voor closed source gekeken moet worden werkt niet. Het zou verstandiger zijn om als overheid een vuist te maken en er voor te zorgen dat bedrijven die willen leveren aan overheden ook hun tarieven hierop afstemmen.
Uiteindelijk gaat het om het resultaat wat de overheid zou moeten boeken. Denkt iemand werkelijk dat de burger liever een passpoort ontvangt wat gemaakt is met behulp van een opensource product? Neen, burgers willen een dienstverlening (closed of opensource) van de overheid wat er voor zorgt dat het aanvragen en afleveren van een paspoort net zo simpel is als het bestellen van een boek bij bijvoorbeeld bol.com.
Laten we daarom stoppen met de (vaak) intern gerichte discussies (bijvoorbeeld over het gebruik van opensource of closed source) en ons richten op de zaken die er werkelijk toe doen, een betere dienstverlening richting burger.