Wat kunnen we het in dit vak toch ongelofelijk ingewikkeld maken. We zien informatiesystemen van een Oostblokachtige complexiteit en megalomanie. Eigenlijk hoef ik geen voorbeelden te noemen, de oplettende lezer kan ze elke week in de krant vinden.
Maar een patroon dat ik vaak tegenkom is dat van een koppeling tussen bestaande systemen. Wat in de praktijk niet veel meer zou hoeven vergen dan een spreekwoordelijk touwtje kan door diverse omstandigheden uit de hand lopen.
Omdat de eigenaren elkaar niet helemaal begrijpen moet er een vertaalslag gemaakt worden. Dat wordt dus een nieuw systeem. Omdat de eigenaren elkaar niet helemaal vertrouwen moeten er ook nog firewalls worden neergezet. Dan komt de beheerder van dat koppelsysteem zijn eigen firewalls er tussen zetten, plus natuurlijk een ander systeem om het geheel te beheren. Wat begon als een simpel touwtje is nu al uitgedijd tot zes nieuwe systemen voordat het zelfs maar in productie is.
En dan maar klagen dat het duur en traag is.
Dit soort complexiteit ontstaat omdat we slecht begrijpen wat we nu eigenlijk willen. Daarom komen er steeds nieuwe wensen en eisen die vervolgens leiden tot systeemdelen die er aan vastgeknutseld moeten worden.
Maar het blijft in stand omdat niemand echt belang heeft bij het versimpelen van de zaken. Voor de softwareleverancier is een complexere oplossing gewoon meer licenties. De hardwareleverancier zal je niet vertellen hoe je met minder hardware toe kan, maar legt je uit dat je voor de zekerheid toch beter het grotere model kan nemen. Voor de consultants is een complexer systeem een interessante intellectuele uitdaging, en meer werk. De systeemeigenaren zien in de omvang de bevestiging van de grootsheid van hun visie, en in de stroperigheid waarmee een en ander zich voortsleept het beste bewijs dat dit toch met geen mogelijkheid al eerder gedaan had kunnen worden. De gebruikers tenslotte zuchten eerst even als ze de complexiteit zien, maar ze leren snel om er van te houden. Een moeilijk te bedienen systeem is de beste baangarantie die ze kunnen krijgen.
Een hele mooie analyse Meneer van Eijk, maar wat is uw conclusie? Mis ik een beetje in het verhaal.
Oftewel, wie heeft er belang bij dat het systeem niet complex is?
Ik wil een baksteen verlijmen aan een (glazen, duh) ruit. Ik ga naar de bouwmarkt voor wat lijm. Maar nou kan niemand me garanderen dat de baksteen zomer en winter zal blijven zitten ..? Wat is dat voor belachelijks? IT kan toch alles, volgens de verkoper?
Klanten kopen hele wagenparken zonder dat ze het begrip ‘rijvaardigheid’ vatten, en klagen dan als een medewerker op een woonerf met 160 tegen een boom knalt. Hoezo eigen schuld?
Nou ja, ik kan nog wel even doorgaan. Punt is: we zitten met miljoenen (jawel) ‘managers’ die nooit zijn opgeleid voor hun vak (?) en intellectueel niet aankunnen dat de wereld nu eenmaal complex ís. [Trust me, ik ben er zelf een.]
Dus iedere kwakzalver die vertelt dat de chaos slechts schijn is (na aankoop van dit kabeltje; echt het werkt want het is goudkleurig!), wordt gehoord. Sommige mensen vragen er nu eenmaal om, om te worden opgelicht. Of zie ik het te negatief?
Op het moment dat je vertelt dat het wel simpel kan wordt je met wantrouwen bekeken.
Een kleine anekdote, er was een groep van organisatie die met klanten op afstand wilde werken en een leverancier bood daar een complex en duur systeem voor aan. Wij hadden een klein eenvoudig en werkend systeem, wilde niet mee doen. Dat ging tot dreigingen van een ceo van de leverancier die mijn direktie wilde gaan vertellen dat ik de zaak blokkeerde. Natuurlijk moest die leverancier bakzeil halen toen ik stelde dat hij ons probeerde af te zetten en dat mijn direktie dat niet graag ziet. Een voorlichtingsbijeenkomst met de direkties van de andere organisaties werd met scepsis gevolgd en men geloofde niet dat het zo eenvoudig mogelijk was.
Overigens heeft het dure en complexe systeem nooit gewerkt. Naar de huidige koers is 300.000 Euro weggegooid. Ik vraag me sindsdien af hoe “managers” eigenlijk opgeleid worden want veel intelligentie ben ik daar niet tegen gekomen.
@Technicus (“Oftewel, wie heeft er belang bij dat het systeem niet complex is?”): Eigenlijk iedereen (die niet een direct commercieel belang erbij heeft, uitgezonderd de klant)…
Maar helaas zijn we in Nederland dol op uitzonderingen en daarmee gepaard gaande complexiteit van systemen.
Alle onnodige complexiteit die ik tot nu toe ben tegengekomen kwam niet zozeer doordat mensen slecht wisten wat ze wilden. Vaak weten ze prima wat ze willen op hun eigen, abstracte, niveau.
Het komt vooral omdat de specialisten die adviseren en ontwikkelen te toegeeflijk zijn waardoor de klant het idee krijgt elk schroefje en moertje van het systeem te mogen, of zelfs moeten, bedenken. Dat varieert van de klant het ontwikkelplatform laten kiezen tot het merk firewall bespreken tot zelfs in overleg met de klant bepalen wat er moet gebeuren als iemand iets verkeerd invoert.
Alles dat ook maar een beetje in de buurt komt van begrippen als ‘systeemintegratie’, ‘business’, ‘gebruiker’, ‘beveiliging’ of andere zaken waar de betreffende IT-specialist toevallig niet deskundig in is wordt overgelaten aan IT-leken die geen flauw idee hebben van wat de implementatie van hun wensen inhoudt waardoor draken, spaghetticonstructies en totaal onnodige systemen ontstaan. Bij deze zaken optimaal oplossen komt meer kijken dan alleen kunnen programmeren en luisteren naar gebuikers.
Het wordt tijd dat we inzien dat deze zaken net zo goed onder de verantwoordelijkheid van IT vallen als de systeemontwikkeling zelf zodat de klant zich kan bezig houden met vraagstukken op zijn eigen abstracte (strategische) niveau.
Heel herkenbaar artikel. Centraal staat bewering :
“Complexiteit blijft in stand omdat niemand echt belang heeft bij het versimpelen van de zaken.”
Volgens het ITIL/ASL/BiSL model heb je op het hoogste niveau maar 2 partijen : de klant/business en de leverancier.
Een kritische klant kan de complexiteitsreductie bij de ICT leverancier afdwingen. ICT architecten kunnen de ICT leverancier helpen bij het kiezen van de oplossing. Programma managers kunnen projekten zodanig leiden dat deze onderling en in totaliteit het belang van de ICT leverancier dienen.
De praktijk is echter vaak zo als in het artikel beschreven is.