Bedrijven die een erp-systeem installeren zien hun beurswaarde toenemen, maar de productiviteit van het bedrijf stijgt niet. Dat concludeert Lineke Sneller in haar promotie-onderzoek aan de Nyenrode School of Accountancy & Controlling. Uit het onderzoek blijkt dat de financiële opbrengst van een erp-systeem na drie tot vijf jaar erg blijkt tegen te vallen.
Sneller onderzocht of de investering in een geïntegreerd computersysteem oplevert wat ervan verwacht wordt. Medewerkers kunnen er namelijk ook voor kiezen om te blijven werken met losse systemen of om bepaalde processen niet te automatiseren.
Voor haar onderzoek verzamelde Sneller persberichten waarin beursgenoteerde ondernemingen aankondigen dat zij een erp-systeem willen gaan implementeren. Het gaat om persberichten vanaf 1 januari 1995 tot 31 december 2005. Ze vond dertig persberichten van beursgenoteerde bedrijven in Nederland en tachtig persberichten van bedrijven in het Verenigd Koninkrijk. De aandelenmarkten in beide landen reageerden positief na een dergelijke aankondiging. Vooral in het Verenigd Koninkrijk was deze reactie significant, aldus Sneller. Zij concludeerde daarom dat een voorgenomen erp-implementatie de marktwaarde van een bedrijf doet toenemen.
Productiviteit
Daarna analyseerde Sneller of de productiviteit drie tot vijf jaar laten ook was verhoogd. Daaruit bleek dat de productiviteit niet significant afweek van vergelijkbare bedrijven zonder erp-implementatie.
Sneller was tot voor kort voorzitter van de beroepsvereniging Ngi. Zij schreef het boek Basisboek ERP waar zij de erp-markt en de implementatie van een dergelijk systeem uitlegt. Sneller promoveerde op 18 juni aan de Nyenrode Business Universiteit.
Stond in die persberichten dan dat verwacht werd dat de productiviteit toe zou nemen? Ik kan me ook voorstellen dat je na een ERP-implementatie met minder personeel toe kan, wat initieel de gemiddelde kosten gelijk houdt. Ik kan me ook voorstellen dat in de eerste 3 tot 5 jaar je productiviteit niet toeneemt, maar dat dat later pas komt, als meer en meer systemen in je ERP-systeem worden ondergebracht en de mensen steeds handiger worden in het gebruik ervan.
Dit onderzoek is een waardevolle waarschuwing voor potentiële opdrachtgevers. Het is echter geen algemeen negatief advies. Hier wordt gesproken over gemiddelden. Dat betekent dat sommigen ROI halen en anderen niet.
Bij bedrijven die een ERP-systeem installeren kan er bovendien ook sprake zijn van vervanging omdat het oude erp-systeem niet meer wordt ondersteund. Het ERP-systeem gewoon uitschakelen is echter geen optie. Het moet vervangen worden. De bedrijfsprocessen kunnen wellicht niet veel verder geoptimaliseerd worden, waardoor ROI uitblijft.
Het is dus interessant als duidelijk wordt waarom sommigen het beter doen dan anderen en wel de theoretische voordelen bereiken. Ik zie nogal vaak dat men alles wil automatiseren of de verkeerde zaken, vaak gestimuleerd door een foute can-do houding van te jonge consultants. De maturity van de opdrachtgevende organisaties is vaak ook veel te laag voor de implementatie van een complex ERP-systeem. Als het ERP-systeem een CRM-module heeft, zie je vaak een stammenstrijd om de informatie of een strijd om geen informatie te moeten delen. Dat los je niet op met meer ICT.
Wat verder opvalt is dat de aanschaf en implementatie van een (nieuw) ERP-systeem vaak met veel bombarie aangekondigd wordt. Doel is de korte termijn vergroting van de beurswaarde vanwege de bonussen. Daarna valt het commitment van de bonusjagers weg, terwijl commitment juist bij ERP zo belangrijk is. Dit kom omdat een ERP-project een bedrijfsproject is met een relatief klein deelproject ICT. De meeste ICT-projecten worden helaas door ICT-managers of ICT-projectmanagers geleid of door CFO’s. Ze moeten echter geleid worden door de persoon die direct verantwoordelijk is voor de productie of een externe projectmanager die een dergelijke achtergrond heeft.
Bij kleine bedrijven gaat het volgens mij beter. Men is er meestal voorzichtiger, de organisatie is er overzichtelijker, de kleinere systemen zijn flexibeler, simpeler en dus zijn ze goedkoper in aanschaf en veel goedkoper in implementatie en beheer. Zou dat toevallig op KISS lijken? Ik denk van niet.
Jammer dat het onderzoek zich puur richt op beursgenoteerde bedrijven. Het MKB is in aantallen de grootste ERP-markt en dus interessant om te onderzoeken. Verhogen ERP-systemen productiviteit in het MKB? Een vaak vergeten element in deze ROI-tijd is essentieel voor een meetbare hogere productiviteit: tevreden ERP-medewerkers.
Tevreden ERP-medewerkers (http://www.medewerkertevredenheid.nl/) hebben zelf een snelle en betrokken ERP-implementatie achter de rug en gebruiken dagelijks gebruiksvriendelijke en flexibele software. Er is een keuze gemaakt om ERP in de organisatie te stoppen in plaats van andersom. Men kan de ERP-software online en dus thuis gebruiken. De automatisering en digitalisering met ERP gaat zover dat het systeem saaie en foutgevoelige werkzaamheden overneemt. Er blijft voor de medewerkers waardevolle tijd over om samen te werken met klanten en collega’s. Alle medewerkers en alle afdelingen werken samen in 1 pakket. Informatiebetrouwbaarheid en de beschikbaarheid van gegevens stijgen. Het werk wordt leuker en makkelijker met als gevolg: meer output van hogere kwaliteit tegen lagere kosten en minder fouten.
Verhogen ERP-systemen de tevredenheid van medewerkers en dus productiviteit in het MKB? Wellicht een onderzoek waard. Wij (AFAS) doen graag mee.
Leuk AFAS spotje… 😉
Het verhogen van de productiviteit is zeker niet altijd het doel van de implementatie van een ERP systeem. Ik ben benieuwd of het onderzoek zich ook heeft gericht op de gerealiseerde kostenbesparingen gerelateerd aan onderhoud en ondersteuning bij bedrijven waar een myriade aan losse systemen is vervangen door een geïntegreerd ERP systeem, wat het effect is geweest op zaken als efficiëntie, innovatie, collaboratie, inzichtelijkheid in en beschikbaarheid van business intelligence data, omzet, winst, etc. De conclusie die getrokken wordt is, als hij werkelijk op deze manier gemaakt is, m.i. kortzichtig en van weinig inhoudelijke waarde. Ik zou het onderzoek graag eens willen inzien…
Bedrijven verhogen gemiddeld elk jaar de productiviteit. Als met de invoering van een ERP de productiviteit niet stijgt doen ze het eigenlijk nog slechter dan de bedrijven die geen erp hebben…
Gereedschap is er om een doel te bereiken, zo ook ERP-systemen. Ik vraag mij af of de juiste volgorde van eerst denken en dan doen wordt gevolgd. Deming cricle!
Wat willen we waarom vebeteren(1), dan wat moet het resultaat van de verbetering zijn(2) en dan hoe gaan we de verbetering realiseren(3). Ga niet met 2 en/of 3 aan de gang als 1 niet duidelijk is, enz.
Misschien moet eerst wel een cultuuromslag gemaakt worden, en/of kunnen met relatief kleine ingrepen «bijvoorbeeld Standard Operating Procedures (SOP-s) maken» grote verbeteringen bereikt worden. Een ERP-systeem kan helpen bij het borgen van het vooraf gedefinieerde proces. Er zijn technieken als LEAN en TOC, die daarbij van dienst kunnen zijn.
Door te denken dat een ERP-systeem vanzelf de oplossing voor alle «ook niet gedefinieerde» problemen brengt, is een uptopie. Voor het denkwerk zijn echt geen dure consultants nodig, hooguit iemand die het verbeteringsproces in juiste banen leidt.
@John de Gast, je slaat de spijker op z’n kop denk ik. In de ERP markt zie je dat voornamelijk vanuit de oplossing gedacht wordt. Er wordt vaak niet goed onderzocht welke problemen een ERP systeem moet oplossen en er wordt dus ook niet geanalyseerd welk ERP systeem die problemen het best oplost.
Een ander euvel in de ERP markt is ook dat een dergelijk systeem vaak te veel kan. In mijn ervaring is het oplossen van meerdere niet gerelateerde problemen binnen 1 project zelden succesvol.
Wanneer ERP leveranciers zich eens zouden verdiepen in een methodiek als TOC (Theory of Constraints) dan zouden bijvroobeeld de volgende vragen standaard gesteld worden voordat gestart wordt met een implementatie:
-Wat is ons bedrijfsdoel en waarom bereiken we dat nu niet, welke oplossing biedt ERP voor onze problemen?
-Wat zijn de belangrijkste problemen die we met ERP systeem X kunnen oplossen en welke functionaliteit gaan we juist niet gebruiken
-kunnen we echte kostenbesparing behalen (of zijn we werk aan het verschuiven)
Kortom een oproep aan alle ERP leverancier om eens kritisch te worden op zichzelf en de vraag te stellen: Kunnen wij onze klant echt helpen met ons systeem en drufen we dat te garanderen?
Heren, beursgenoteerde bedrijven hebben meestal al jaren erp-systemen of deelsystemen in gebruik voor zaken zoals bestellingen, logistiek, opslag en facturering. Soms wel al 30 of 40 jaar. Daarom moet je niet denken dat deze bedrijven in hun naïviteit van ERP wonderen verwachten. Het eerst denken en dan doen wordt daar echt wel gevolgd; alleen vaak onvoldoende of verkeerd. Klanten denken te vaak dat een aanwezig datamodel voldoende duidelijk maakt, of ze houden onvoldoende rekening met de gevolgen van process redesign, et cetera. En leveranciers denken te veel aan omzet en winst.
ERP-systemen sec worden vooral ingezet om productieprocessen efficiënter te laten verlopen en niet om gemiste kansen te pakken. Oftewel de juiste manier van produceren, in plaats van ook het juiste produceren. Dat eerste is goed te regelen met ERP-systemen. Het tweede met CRM-systemen.
Bij de grote bedrijven zijn de ERP-systemen meestal generiek, i.t.t. die van veel middelgrote en kleine bedrijven waar veel verticale systemen ingezet worden. De oplossing zit dan niet in het systeem voorgebakken, maar wordt ingebracht aan de hand van procesbeschrijvingen of -herontwerpen en datamodellen.
Daarbij kan je de efficiëntie ook later blijven verbeteren door de processen en het ERP-systeem van de klant verder aan te passen. Dat zelfde geldt ook voor de processen en systemen van leveranciers en afnemers.
De CRM-systemen worden door Lineke Sneller in haar promotie-onderzoek als onderdeel van ERP gezien, maar bij CRM-systemen of CRM-modules voor ERP-systemen ligt het wat anders. Daar gaat het om meer effectiviteit en dus andere knelpunten dan bij ERP. Het gaat dus niet om productieverbetering per werknemer, maar meer toegevoegde waarde per werknemer voor de afnemers/gebruikers.
Betekent ERP invoeren vooral het aanpassen van processen en daaruit voortvloeiende organisatieveranderingen; CRM invoeren betekent nieuwe kansen opzoeken door verbeterde relaties en nieuwe relaties. Dit gaat gepaard met het beter delen van gegevens binnen ketens, van onderleveranciers tot en met eindgebruikers. De traditionele rollen van front- en back-offices kunnen verdwijnen. In principe kan iedereen met iedereen in contact komen.
Daarbij betekent CRM primair cultuurverandering. Niet meer de focus op het verbeteren van de eigen processen en productie, maar het verbeteren van de relaties. Zonder een voorafgaande cultuurverandering is een CRM-implementatie zinloos.
Indien goed geïmplementeerd verhogen CRM-systemen de winstgevendheid, ook zonder verhoging van de productiviteit.
Ik durf wel te beweren dat bijna alle grote bedrijven zeer veel problemen ondervinden van ERP-applicaties of het nu SAP of Baan is, het is een puinhoop. Bedrijven fuseren, splitsen etc.. Daar is dat allemaal niet op berekend, daarnaast veranderen afspraken en regels omtrend werk en productie, en dan is het weer niet flexibel. En als je eens fuseert zit het andere bedrijf weer net op een andere versie.
Maar het ergste van dit alles is nog dat management totaal niet meer weet wat managen is door dit soort applicaties, verscholen achter Excelgrafiekjes het werk denkt te doen, en het niet (meer) begrijpt. Je berijkt veel meer als je je geld steekt in het opleiden van je managers, secretaresses etc. Doorgaans bij veel IT-bedrijven zie je dat het omhoog gevallen techneuten zijn, of incapabele managers zonder achtergrond die enkel wat ja-knikkers om zich heen verzamelen. Want dit soort applicaties is niet inoverend wil je goed kunnen managen.
Liever zou ik bedrijven zien waar mensen de spil vormen, waar mensen denken en doen, en niet die domme computers die enkel doen wat ‘domme’ designers hadden bedacht zonder raakvlak met de werkvloer.
Ik zou zeggen: weg ermee.
Zo te zien wordt de essentiele doelstelling van een erp systeem niet goed begrepen. Het gaat bij een erp systeem implementatie om het zoveel mogelijk automatiseren van transacties. Dat zou in principe inderdaad productiviteit verhogend moeten zijn.
Het probleem is echter dat er minstens een tweetal redenen zijn waarom dit niet wordt gehaald:
– om een erp implementatie te laten slagen wordt er
afgesproken dat er geen personeel wordt ontslagen
– een erp implementatie automatiseerd vaak slechts de
easy gains en niet de echte doorbraak verbeteringen
De eerste reden heeft al tot gevolg dat er geen directe productiviteitstijging zal en kan plaatsvinden als gevolg van een erp implementatie.
Mbt de tweede reden wordt er slechts zelden gekeken naar de strategische context van de onderneming en
de daar uit voortvloeiende strategische bedrijfsprocesen die dus als eerste en met de hoogste prioriteit zouden moeten worden aangepakt. Door deze benadering worden essentiele strategische bedrijfsprocessen niet geautomatiseerd en door houtje-touwtje projecten en applicaties aan elkaar geknutseld. Op het gebied van strategische bedrijfsprocessen wordt dit dan met name dan door een professioneel klinkende methode als de balance score card getracht te bereiken. Helaas is dat een utopie want de meeste bsc’s zijn meer operationeel dan strategisch opgezet. En zolang de strategische context en bedrijfsprocessen niet volledig worden geintegreerd in een bedrijfsomvattende erp oplossing zal de productiviteit van het bedrijf niet noemenswaardig stijgen en wellicht zelfs dalen.
Het grootste probleem is een gebrek aan visie, kennis en durf bij de meeste deelnemers.