De zorgsector heeft de komende jaren grote uitdagingen. Dubbele vergrijzing, toename van chronische en complexe ziekten en nieuwe diagnose- en behandelmogelijkheden veroorzaken een stijging van de zorgvraag. Hier ontstaat een paradox omdat de overheid verdere bezuinigingen aankondigt op de zorgverlening. Daarnaast stromen er naar verwachting onvoldoende nieuwe mensen in om te kunnen voldoen aan de zorgvraag. Self service, self management en co-productie van eigen zorg en welzijn, inclusief preventie, zijn belangrijke middelen om te kunnen blijven voldoen aan de toenemende zorgvraag en tegelijkertijd de efficiëntie en kwaliteit van zorg te verbeteren. Dit brengt kansen voor de zorg-ict met zich mee.
De bovenstaande uitdagingen en vooral de bezuinigingen waaraan de zorg al jarenlang onderhevig is, wekken de verwachting dat het gebruik van open source-software breed geaccepteerd is. Helaas moet geconcludeerd worden dat de inzet en beleving van open source zeer beperkt is. Een aantal zorgorganisaties zoals het Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein heeft open source hoog op de agenda staan en is actief bezig met de implementatie van open source-software. In de meeste gevallen zijn zorgorganisaties niet actief bezig met open source-software. Zij realiseren zich ook niet dat ze er al wel, zij het nog beperkt, gebruik van maken en zetten de met andere producten meegeleverde open source-componenten veelal onbewust en op kleine schaal in.
Een zorgorganisatie heeft diverse soorten software in gebruik zoals medische software vaak in combinatie met medische apparatuur en registratie-, administratie- en portaalsoftware zoals erp-software, ziekenhuis informatie systemen (ZIS), elektronisch patiënten dossiers (EPD) en patiëntportalen.
De medische software is veelal gerelateerd aan een medisch apparaat waardoor proprietary software nodig is om zo'n apparaat uit te lezen. Daarnaast is deze software zo specialistisch dat het gebruik van open source niet rendabel is. De bedrijfsondersteunende systemen zoals een financieel pakket en een hrm-toepassing worden meestal gerealiseerd met standaard pakketten zoals CareCTRL.
EPD's, personal health records en patiëntportalen zijn relatief nieuw in de zorgmarkt. Nagenoeg iedere zorgorganisatie heeft initiatieven lopen omtrent deze producten. De kosten voor het aanschaffen en implementeren van EPD's zijn hoog waardoor de inzet van open source kan helpen deze kosten te reduceren. De licentiekosten die bespaard blijven met open source kunnen een groot deel van de implementatiekosten van een open source-product opvangen. Daarnaast zijn de eisen en wensen rond EPD's en patiëntportalen nog niet uitgekristalliseerd bij zorgorganisaties. Door open source-producten in te zetten, is een zorgorganisatie beter in staat om wensen en eisen toe te voegen aan de producten. Daarvoor dient de zorgorganisatie natuurlijk wel te beschikken over medewerkers of partners die dit kunnen.
De beschikbare middelen voor zorgverlening zullen de komende jaren minder hard stijgen dan de zorgvraag. De middelen voor ict zullen niet veel verder toenemen en toch is meer en andere ict noodzakelijk. De inzet van open source-software kan een bijdrage leveren om de ict-kosten van gebruikte en nieuwe software te verlagen. Daarnaast kan de inzet van open source-software de snelheid van software-ontwikkeling verhogen waardoor de software eerder en beter aansluit op de processen van een zorgorganisatie, wat efficiënter werken met zich meebrengt. De tijd is daarom aangebroken voor zorgorganisaties om zich te verdiepen in open source-software.
Open source biedt door zijn flexibiliteit ook nog eens voordelen naar gebruiksgemak (interface design). Naar mening zal deze factor de kostprijs het meest beïnvloeden. Minder opleidingskost en een dagelijkse besparing aan registratietijd zijn daarbij doorslaggevend.
Meer over open source in de gezondheidszorg hier: http://is.gd/czRNq (link zorgbeheer)
Het open source project Medical is een EDP, gebaseerd op OpenERP.
Het Antonius heeft al een op opensource gebaseerde EPD.
Dus als een ander ziekenhuis dit succesvolle EPD wil gebruiken moeten ze maar contact opnemen.
Maar je kan natuurlijk altijd het wiel zelf uitvinden i.p.v. een ‘kant en klare’ toepassing over te nemen.
We kennen drie grote issues in de zorg waarvan kosten er één is. Wat jammer is dat Open Source vaak in één adem wordt genoemd met kosten besparing. Er zijn genoeg gevallen bekend waarbij Open Source juist heel erg duur uitvalt.
Hoe zit het met de “Total Cost of Ownership” TCO? Is het prijstechnisch werkelijk zo voordelig wanneer alle aspecten in ogenschouw worden genomen?
“Daarvoor dient de zorgorganisatie natuurlijk wel te beschikken over medewerkers of partners die dit kunnen.”
Welke kosten brengt het met zich mee om medewerkers op te leiden? Wat gebeurt er wanneer deze medewerkers doorstromen naar een andere organisatie, een externe “partner” inhuren? Wat gaat zo’n “partner” kosten? Hoe verhoudt een bepaalde Open Source oplossing zich tov de alternatieven en hierbij verder gekeken dan alleen naar de initiële investerings kosten?
Bezint eer ge begint, verdiep je in open source en laat je zeer kritisch informeren door een betrouwbare onafhankelijke organisatie.