Het gedachtengoed van 'lean thinking' in ict begint vaste voet in automatiseringsland te krijgen. Kosten zijn een primaire businessdriver en staan daardoor continu in de schijnwerpers. 'Lean thinking' draagt bij aan het elimineren van kostenverspilling. Ook bij het onderwerp softwaretesten kan het 'leanability'-principe worden toegepast. Dit kan op twee manieren worden geïntroduceerd: toetsen (testen) van leanability in de business en leanability van het testproces zelf.
Testen van leanability in de business
Bij het voorbereiden van testen kan met name in de planvormende fase het onderwerp 'leanability' expliciet worden betrokken in testplannen. Hiertoe kan een nieuw kwaliteitsattribuut worden geïntroduceerd waar 'leanability' in wordt geadresseerd. De lijst van ISO 9126 van kwaliteitsattributen wordt dan als volgt uitgebreid met een zevende kwaliteitsattribuut:
1. Functionality
2. Reliability
3. Usability
4. Efficiency
5. Portability.
6. Maintainability
7. Leanability of business
Het onderwerp leanability kan verder worden geconcretiseerd door het kwaliteitsattribuut 'Leanability of business' in te richten met een aantal aandachtsgebieden. Hiertoe worden de acht soorten van verspilling volgens 'Muda' gebruikt. Dit zijn defecten, overproductie, transport, wachten, opslag, bewegingen en verplaatsingen, overprocessing en onbenutte creativiteit en capaciteit. Vier voorbeelden van te nemen overwegingen vanuit leanability perspectief kunnen zijn:
– Defecten: voorkomt het systeem voldoende dat de business fouten maakt in het proces?
– Overproductie: geeft het systeem tijdig aan wanneer er verkeerde beslissingen worden genomen die kunnen leiden tot overproductie?
– Wachten: zijn onderdelen in de procesketen zodanig ingericht dat onnodig wachten wordt voorkomen?
– Overprocessing: wordt bij het realiseren van systemen goed nagedacht wat er nu daadwerkelijk gebouwd moet worden? Wordt een spreekwoordelijke Ferrari gebouwd terwijl om een Lada was gevraagd? Zijn de requirements hiervoor juist gedefinieerd?
Door deze onderwerpen expliciet te betrekken in het testproces wordt 'leanability of business' direct getoetst in de testuitvoering en kan bedrijfsverspilling tijdig worden gedetecteerd en hopelijk voorkomen.
Leanability toegepast op het testproces zelf
Als we kijken naar de uitvoering van het testproces dan kan ook daar vanuit leanability-perspectief winst worden behaald. Is het nu echt nodig om voor iedere testinspanning een testplan te schrijven? Of kunnen we af met een 'standaard testplan A4'tje' dat bijvoorbeeld voor kleine ‘changes' kan worden gebruikt? Ook kunnen andere methoden en manieren van testuitvoering winst behalen in het testproces. Bij korte doorlooptijden is het bijvoorbeeld praktischer om review-walkthroughs met de verschillende stakeholders te organiseren dan kostbare tijd te verspillen aan teststrategieën en uitputtende lijsten met testscenario's.
De paradox, van het hierboven beschreven nieuwe zevende kwaliteitsattribuut 'leanability of business' ten opzichte van 'leanability van het testproces', is dat de introductie van dit kwaliteitsattribuut op zichzelf weer extra testinspanningen in het testproces met zich meebrengt.
Lean testmanagement is actueel
In deze tijd zou leanability in het testproces (lean testmanagement) bijzonder actueel moeten zijn. Er wordt immers steeds vaker gevraagd om dezelfde doelen te bereiken met minder resources. Een uitstekend moment om lean testmanagement te introduceren. Echter…
Is onze huidige generatie van testers wel capabel genoeg om lean testmanagement toe te kunnen passen? Testers zijn van nature mensen die gestructureerd, grondig en volledig te werk willen gaan. Aan hen vragen om pragmatischer en met minder tijd en geld dezelfde doelen te behalen zal niet zomaar zonder slag of stoot gaan.
Nieuw soort testmanager?
Om lean testmanagement op de testwerkvloer geïntroduceerd te krijgen is er daarom ook behoefte aan een nieuw soort testmanager. Lean testmanagement is niet iets wat we in een model kunnen vatten (helaas voor ons ict-techneuten), maar moet gezien worden als een algehele 'mindset'. Het is dus ook de taak van de testmanager nieuwe stijl om dit gedachtegoed in zijn testpopulatie uit te dragen. Vandaag de dag zijn testmanagers vaak uit de inhoud doorgegroeide testers met sterke, diepgaande, inhoudelijke testkennis. De vraag is of deze diepgaande kennis bij het praktiseren van 'lean testmanagement' toegevoegde waarde heeft.
Het brengt namelijk direct de valkuil met zich mee om extra testintelligentie en dus mogelijkerwijs meer testwerk te introduceren (nog beter, nog meer gestructureerd, nog uitgebreider testen).
Men kan zich dus afvragen of de testmanager met meer dan vijftien jaar inhoudelijke ervaring ten aanzien van lean testmanagement wel de beste man voor de job is. Een managerial gerichte procesmanager met minder diepgaande testkennis is wellicht meer op zijn plek als 'de nieuwe testmanager'. Deze manager zal zich dan voornamelijk moeten focussen op het optimaliseren van de processen, het introduceren van testpragmatiek en 'gezond verstand', het behalen van efficiency gains en het bezuinigen op kosten. Hierbij uiteraard ondersteund door vakinhoudelijke testprofessionals.
Conclusie
Door 'leanability' te verweven in de manier van ontwikkelen, testen en het algehele denken kan bedrijfsverspilling worden voorkomen en het testproces van overtolligheid worden ontdaan. Lean testmanagement draagt hieraan bij.
Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met Mark Mouw en Alex van de Graaf van EclipseIT
Efficiency ?= Leanability
Volgens mij is “lean” weer een nieuw modewoord voor “efficient”. Een proces dat maximaal efficient is, is ook “lean”.
Vraag aan de auteur: wat is precies de definitie van Lean? En dan bedoel ik NIET de vertaling, maar echt een definitie.
Dag Christian,
Ik vind het een heel lief en leuk artikel, maar…
… wat moet ik ermee? Je conclusie is echt niet origineel; volgens mij geldt dit voor ieder proces; je wilt overal en altijd overtolligheid voorkomen. Dat heet niet leanability, maar ‘pro-fes-sio-na-li-teit’.
“Vandaag de dag zijn testmanagers vaak uit de inhoud doorgegroeide testers met sterke, diepgaande, inhoudelijke testkennis.”
Hmja, dat kan ik niet altijd beamen, ik zie ook vaak genoeg testmanagers die geen testachtergrond hebben. Wat mij betreft is lean (zoals een eerdere reactie) inderdaad een modewoord voor “efficiënt” of anders. Misschien wel een beter woord voor deze tijd, dat zou kunnen. Ik heb vorig jaar nog een cursus lean-six sigma gehad en dat ging over gehele projecten en ik zou zeggen, als je al aan een lean-testmethode denkt dan zal dit voor een geheel project/ontwikkel team moeten gaan gelden. Immers heeft een testmanager maar aan te sluiten aan de ontwikkelcultuur van een bedrijf.
Lean vind je terug in agile, je voorbeeld van een Testplan op een a4’tje komt daarin ook weer terug.
Hmm, als we vanuit deze gedachte nu eens echt ‘lean’ gaan doen en gewoon geen testmanager op projecten zetten, maar een senior tester (met de gedeelde rol “testcoördinator”) deze taken laten uitvoeren dan scheelt het weer een hoop communicatie tussen de organisatie en de “werkvloer”. Een testplan wordt dan in élke situatie al een stuk korter in dit geval en dan zijn de lijntjes ook weer korter.
Een belangrijk principe van echte Lean is dat kwaliteit is “ingebouwd”. Achteraf testen vindt problemen te laat en het oplossen daarvan is daarom duur (en dus niet Lean).
Een separaat testproces duidt op een gebrek aan Lean.