Dat de gemeente Heerenveen de kantoorsoftware Open Office niet goed werkend kreeg, kwam door een combinatie van verschillende factoren, zoals onderschatting van de projectcomplexiteit en slechte medewerking van sommige leveranciers. Dat stelt het programmabureau Nederland Open in Verbinding (NOiV) na gesprekken met betrokkenen bij de gemeente. De gemeente zette onlangs na twee jaar het project stop.
‘De onderschatting van de complexiteit van het project is de belangrijkste oorzaak is geweest', zegt open source ambassadeur Frans Nauta. Hij voerde samen met Michiel Leenaars en Cor Nouws het onderzoek bij Heerenveen uit. Nauta: ‘Dit had ook bij een project met gesloten software kunnen gebeuren. Het implementeren van nieuwe software is een ingewikkelde puzzel.'
Het NOiV publiceerde het onderzoek naar de situatie bij de gemeente Heerenveen op zijn website. Het programmabureau hoopt dat andere overheidsinstellingen van de casus leren.
De technische problemen werden na twee jaar opgelost. Het probleem met de koppelingen van leveranciers bleef echter bestaan. Het lukte de gemeente niet om Open Office te koppelen aan software van andere leveranciers, bijvoorbeeld Centric. ‘Afgesproken was dat dit bedrijf ondersteuning voor OpenOffice.org zou gaan leveren, maar in de praktijk kwam dat neer op ondersteuning voor een verouderde versie. Als reactie hierop heeft de gemeente Heerenveen zelf koppelingen laten maken', schrijven de onderzoekers. Centric wilde alleen een koppeling leveren voor een versie van Open Office die vijf jaar oud was, aldus Nauta.
Zuur
Nauta vindt het zuur dat een middelgrote gemeente blijkbaar een leverancier niet in beweging kan krijgen om een koppeling met open source software te maken. ‘Dat leidt tot een nationale vraag. We hebben een nationale bibliotheek met koppelingen nodig.'
Het is volgens Nauta overigens niet aan de overheid om softwareleveranciers door wetten of andere regelgeving te dwingen hun software te koppelen met open source software. ‘Een overheid moet door het kopen van spullen, een leverancier dwingen om te koppelen met open source software. Dat kun je doen door inkoopregels te maken. Natuurlijk is de inkoopkracht van het rijk groter dan die van gemeenten. Gemeenten zouden de vraag kunnen bundelen om leveranciers om die manier te dwingen.'
@Klaas-Jan: Zeker iets teveel maffia-films gezien? Of heb je deze stelling zelf bedacht?
Zorg gewoon voor kennis van zaken, dan kun je een weloverwogen keuze maken en ben je niet volledig afhankelijk van een leveranciers. Blijf je baas in eigen huis, dat heeft zo zijn voordelen. En dat kan met zowel MS Office als Open Office.
Zonder pionieren kom je echter helemaal nergens, stilstand is achteruitgang. Zie de ellende met Internet Explorer versie 6. Geen concurrentie, geen vooruitgang en extreem onveilig. Gelukkig heeft o.a. FireFox de boel opgeschud en staat de gebruiker weer centraal, ook bij Microsoft.
Open Office bestaat overigens al weer een jaar of 8, het is niet iets van vorige week. Dat Centric er nog steeds niet mee uit de voeten kan, dat zegt iets over Centric, niet over Open Office.
@Klaas-Jan, er is altijd wel een passende balans te vinden tussen de keuze voor de extra functionele mogelijkheden van relatief nieuwe (combinaties van) producten en de kwaliteiten van elders bewezen (combinaties van) producten. Kies je voor de beste beheersbaarheid, dan is de kans groot dat je gebruikers niet meer tevreden zijn met de aangeboden functionaliteit. Ik zou zoiets niet aan Centric over willen laten.
Doc4all versie 4 ondersteund Open Office versie 2.3, 3.1 en 3.2.
Voor ondersteuning van een recente versie van Open Office lijkt het mij normaal om ook een recente versie van Doc4all te gaan gebruiken!
Is het woord “complexiteit” niet misplaatst?
Op dit moment werk ik aan een groter onderzoek naar open source en overheid en wat daar het meeste in opvalt is dat het geen “inkoop” is als in “ik kies een andere leverancier voor wc papier”, maar veel meer een innovatie project.
Als je dat realiseert, dan ga je veel beter beslagen ten eis. Dat is niet complex, dat is simpelweg voorbereid zijn.
Zo’n innovatie project dien je te managen. Niet alleen op techniek. Want die bestaat allang en er zijn zat goede voorbeelden (kijk maar naar NOiV jaar congres).
Dus denk er in zo’n *project* aan of er support is van het management, liefst beleid, denk aan de gebruikers, wat vertel ik hun?, denk aan de beheerders van de nieuwe technologie, wat doe ik met leveranciers?, waar kan ik wel wat en waar niet? Hoelang mag het duren? Wat is mijn lange termijn doel van open source? Welke veranderingen op organisatorisch vlak kan ik de komende jaren verwachten?
Dit is geen uitputtend lijstje hoor. Het zijn een paar voorbeelden van factoren waar je aan zou kunnen denken en die gewoon domweg geplaned en gemanaged moet worden.
Open source gewoon doen, maar plan wel wat je doet!
(rapport wordt in juni 2010 openbaar)
De essentie van een dergelijke situatie is en blijft mijn inziens een Vendor lockin. Voorbeeld: Exact is prima boekhoud software c.q. ERP pakket, in de ogen van de financiële admin. en directie. Wat Exact echter doet is een vaste koppeling met MS Office, en niet anders!
Terwijl Open Office niet de lastigste is te (gaan) gebruiken zijn het de diverse leveranciers die met niets anders om willen gaan dan bijv. Microsoft Office.
De NMA heeft hier wel degelijk een rol te pakken, gedwongen winkelnering is niet gewoon.
Heerenveen legt nu naar mijn beste weten de oren te luister bij die factoren die enkel en het liefst alleen met Microsoft Office werken of, sterker nog, kunnen werken.
Zo, da’s omgekeerde marktwerking.
Groenteboer mag ik een komkommer? Neen je krijgt een tomaat!
Nou, dat is ook goed.