Amper twee jaar geleden leek WiMAX de gedoodverfde standaard voor 4g, de vierde generatie mobiele telefonie. Concurrentie was er wel in de vorm van Long-term evolution (lte), maar die technologie stond nog dusdanig in de kinderschoenen dat WiMAX zijn voorsprong zou behouden en zelfs uitbreiden. Inmiddels weten we beter. Lte wordt de standaard voor 4g-telefonie en WiMAX heeft het nakijken.
Hardwarefabrikanten kiezen massaal voor lte, de snelle variant en logische opvolger van umts en hspa. Alcatel-Lucent, Cisco, Ericsson, drie grote jongens in de markt van netwerken voor telecomaanbieders, hebben openlijk gekozen voor lte en staken hun investeringen in WiMAX. Ook de meeste mobieltjesfabrikanten zijn druk in de weer om toestellen voor lte te ontwikkelen. Slechts een enkeling, zoals HTC en Samsung, waagt zich aan de ontwikkeling van WiMAX-toestellen. De Nederlandse telecombedrijven omarmen ook liever lte.
'Lte is op dit moment duidelijk de winnaar', zegt Eildert van Dijken. Hij is expert bij Computables telecompanel. 'De snelheid van WiMAX ligt nog niet op het niveau van hspa (3,5g) en de ondersteuning voor lte van operators en r&d-partijen is veel groter dan voor WiMAX. Daarnaast hebben operators een werkende business waaraan lte wordt toegevoegd. Startende WiMAX-operators hebben per definitie een achterstand.'
Niche
Toch is het niet over en uit voor WiMAX. De technologie blijft volgens Van Dijken een nichetechnologie. 'Mobieltjes groeien door naar lte, WiMAX komt puur vanaf usb-modems en gaat niet naar mobieltjes toe.' Ook telecomexpert John Lasschuit van Aranea vermoedt dat voor WiMAX op beperkte schaal ruimte blijft bestaan. 'Bijvoorbeeld op specifieke kantoorlocaties, metro-achtige netwerken enzovoort. Bovendien zal WiMAX door andere dan de (inter-)nationale providers aangeboden (blijven) worden, zodat er meer mogelijkheden voor de afnemers ontstaan. Dat is een goede ontwikkeling.' WiMAX-adepten bestrijden altijd dat de technologie een nicheproduct is.
Volgens directeur Jeanine van der Vlist van Alcatel-Lucent Nederland ligt de potentie van WiMAX in Afrikaanse en Aziatische landen waar de netwerkinfrastructuur geheel of grotendeels ontbreekt. De kansen beperken zich daarbij voornamelijk tot het vervangen van dsl door WiMAX, verwacht ze. Daarbij wordt het draadloze signaal niet mobiel, maar op een vaste plek ontvangen en vervolgens eventueel verder getransporteerd per landlijn. Van der Vlist leidde voorheen de Amsterdamse WiMAX-aanbieder Worldmax.
Vaste opstelpunten
Volgens het WiMAX Forum, dat het gebruik van de technologie wereldwijd moet stimuleren, zijn in maart 2010 559 WiMAX-netwerken operationeel in 147 landen. Het merendeel daarvan betreft echter vaste opstelpunten met de oude standaard (IEEE 802.16). Zij kunnen dan niet worden gebruikt met mobiele apparatuur, zoals laptops of telefoons, omdat het signaal de beweging van deze apparaten niet van mast naar mast kan volgen. Daarvoor is de mobiele standaard IEEE 802.16e nodig, waarvan de eerste versie in 2005 werd gepubliceerd.
Grote aanjager van WiMAX is Intel. Samen met enkele andere hardware- en telecomleveranciers richtte deze chipfabrikant halverwege 2008 de Open Patent Alliance op, waarin diverse WiMAX-patenten worden gedeeld. Na de uittreding van deelnemer Alcatel-Lucent en het tabee van Cisco staat deze alliantie echter op losse schroeven. Het uiteindelijke succes van de samenwerking is afhankelijk van de financiële keuzes van aanjager Intel. In het verleden stak het bedrijf miljarden dollars in het project.
Zelfs de Amerikaanse telecomaanbieders en WiMAX-adepten Sprint Nextel en Clearwire komen terug op hun keuze voor WiMAX. Zij riepen eerst van de daken dat 'WiMAX hier is om te blijven!', maar die tijd is voorbij. Tegenwoordig is de toon gematigder: 'We geven onze klanten waar ze om vragen (…) De architectuur van ons netwerk maakt het mogelijk om lte toe te voegen', vertelde Clearwire-topman Bill Morrow. Zijn bedrijf biedt in 27 landen, waaronder België, een vaste WiMAX-dienst.
