Gemiddeld 160 geldautomaten rollen dagelijks van de band in de fabriek van Wincor Nixdorf in het Duitse Paderborn. De levensduur van zo'n automaat is vijf tot zeven jaar. Opvallend is dat de computers in de apparaten nog zijn uitgerust met een 3,5 inch floppy drive. Die blijkt nog steeds een functie te hebben.
John Graeves, Engelsman in jarenlang Duitse dienst, geeft de rondleiding door de fabriek van Wincor Nixdorf. Bij de start ervan wijst hij op een overzicht van de jaarproductie aan de muur en lepelt hij uit zijn hoofd de bijhorende getallen op. Circa 60.000 tot 80.000 geldautomaten (in het Engels ATM: Automated Teller Machine), 130.000-160.000 kassa- en loterijsystemen, 10.000-15.000 intelligente depositmachines, 15.000-25.000 terminals, 3.000-5.000 inzamelapparaten, 2.000-4.000 zelf-checkoutsystemen en 80.000-120.000 printers. Aflevertijd: drie tot zes weken.
Hij wijst erop dat in Paderborn de 2500 medewerkers voornamelijk geldautomaten, informatiezuilen en kansspelsystemen assembleren, waarvan 60 procent voor de export is bedoeld. Wincor Nixdorf, een van de grootste leveranciers van bank- en kassasystemen, beschikt daarnaast over productielocaties in Singapore, China en Brazilië.
Robots
De wortels van het fabriekscomplex in Paderborn (Noordrijn-Westfalen) gaan terug tot het roemruchte Nixdorf Computer AG. Een van de activiteiten van dit Duitse computerbedrijf, dat in 1990 in handen kwam van Siemens en in 1999 als Wincor Nixdorf werd verzelfstandigd, was het leveren van de bank- en kassasystemen. Vandaag biedt het bedrijf totaaloplossingen voor de betaalprocessen binnen de bankwereld en de detailhandel.
Lopend van de ene hal naar de andere laat Graeves zijn bezoekers het productieproces zien van een automaat. Machines stansen met behulp van lasertechnologie gaten in de metalen platen die het omhulsel vormen van een automaat. Gaten die nodig zijn om plek te maken voor onder andere de kaart- en geldgleuf, het beeldscherm en het toetsenbord. Buigrobots bewerken de panelen om ze geschikt te maken als voor-, achter- of zijkant en weer andere machines maken het materiaal glad voor het verven. Hangend aan een transportband van drie kilometer lang krijgen de verschillende platen een antiroestbehandeling, drie baden van waterverf ('beter voor het milieu') en een glanslaag. Waar voorheen het wisselen van kleuren, – iedere bank wil immers zijn eigen automaat -, anderhalf uur kostte, is dat proces inmiddels geautomatiseerd en slechts minutenwerk. Ook kleurencombinaties zijn mogelijk. Graeves wijst op een rode ATM. 'Die is voor een Russische bank.'
Floppydrive
Circa 60 tot 70 procent van de onderdelen wordt in de fabriek geassembleerd. Wincor Nixdorf koopt een aantal producten standaard in, zoals kaartlezers, ledschermen, toetsenborden en computers, waarop de ATM-software van Wincor Nixdorf wordt geïnstalleerd. Opmerkelijk is dat de computerapparatuur naast een dvd-drive nog is uitgerust met een ouderwetse 3,5 inch floppydrive. Waarom eigenlijk? Graeves valt even stil. Gelukkig schiet een van de bezoekers, een techneut van ABN Amro, hem te hulp. Hij legt uit dat dit nog steeds handig is voor het snel verkrijgen van statusinformatie bij storingen. 'In zulke gevallen steken we er een floppy in met een beperkt besturingssysteem en diagnose-tools. Dat werkt sneller dan met een dvd', aldus de ABN Amro-man.
Produce to order
Geldautomaten kunnen tien tot twintig jaar meegaan, maar de meeste klanten vervangen een ATM na vijf tot zeven jaar. De technologie is dan alweer voortgeschreden en onderhoud wordt na verloop van tijd duurder, zeker nadat een fabrikant een type uit productie haalt of geen reserve-onderdelen meer garandeert. De explicateur vertelt dat de fabriek in Paderborn continu productie draait; er zijn per week zeventien ploegendiensten. 'We werken volgens het principe van 'produce to order'. Alles dat we maken is al besteld. Daardoor hebben we bijna geen voorraden.' Hij wijst ook op de flexibele arbeidsopzet. Als de vraag tegenzit, zoals in het vierde kwartaal van 2009, is met de vakbonden overeengekomen dat mensen korter gaan werken.
Handjes
Hoewel veel stappen in het productieproces volautomatisch verlopen, zijn er toch nog genoeg handjes nodig. In een gemiddelde automaat zitten zo'n vijfhonderd verschillende items, inclusief veren en schroeven. Voor de fijnere bevestiging heb je mensenhanden nodig, stelt de rondleider. Datzelfde geldt voor het kabelwerk en het voortdurend testen van onderdelen. Graeves wijst op het speciale Wincor-testbankbiljetten die het bedrijf gebruikt om de verwerking in een geldautomaat na te bootsen. In een afgesloten en door een bankautoriteit gecertificeerde ruimte, waar een koppeling wordt gemaakt tussen een ATM en de systemen van een klant, vinden de systeemtesten plaats. 'Dat werk gebeurt hoofdzakelijk 's nacht en per se door twee mensen die elk een wachtwoord moeten invoeren.' Wanneer een apparaat uiteindelijk van top tot teen is goedgekeurd, wordt die klaar gezet voor verscheping. Wincor Nixdorf houdt het gehele productieproces bij met behulp van SAP Production System.
Maatwerk
Veel opdrachtgevers hebben eigen wensen, tot aan een speciaal haakje toe. John Graeves: 'Wij hebben bijvoorbeeld ook een bank geholpen die automaten van ons had besteld. Na het weghalen van de oude ATM's bleken de muren vol met gaten te zitten. Wij hebben vervolgens extra platen laten maken om die ruimtes af te dekken. Zo hoefde die bank niet al die muren te restaureren voordat onze automaten werden geïnstalleerd.'
‘In zulke gevallen steken we er een floppy in met een beperkt besturingssysteem en diagnose-tools. Dat werkt sneller dan met een dvd’
Ja, sneller dan een dvd, maar er bestaan ook USB-sticks…
@jozik:
Omdat de ATM dan ook verscheept kunnen worden naar (arme, ontwikkelings) landen waar een floppydisk “state-of-the-art” is 😉
Ja, ik weet van tenminste één Nederlandse bank die zijn afgedankte geldautomaten naar een Oost-Afrikaans land laat verschepen in het kader van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO). Vooraf kijken medewerkers op hun vrije zaterdagochtend de automaten nog even na.