Het mooie van een ict-cloudoplossing is hoe deze wordt voorgespiegeld. In advertenties en artikelen zie je prachtige wolkenpartijen. Deze wolken zweven hoog in de lucht. Ze zijn ongrijpbaar, onafhankelijk en beweeglijk. Een wolk bestaat niet uit één geheel maar uit vele kleine waterdruppels. Als je in een waterdruppel kijkt, gebeurt er iets leuks: je beeld wordt verbogen. Wanneer je recht in het water kijkt, is er geen afwijking. Zodra je maar een paar graden afbuigt, breekt de lichtstraal met een constante waarde af. De geleerde Snellius heeft experimenteel bepaald dat de verhouding sin i / sin r constant is. Hij noemde die constante: de brekingsindex van lucht naar water. In gewone taal: wanneer je een vis in het water ziet zwemmen, is deze niet op de plek waar je denkt dat de vis zwemt. Een druppel heeft een bol oppervalk waardoor het effect wordt versterkt. En nu: wat heeft deze parallel te maken met storage in de cloud?
Storage- en back-upoplossingen zijn de 'klassieke' oplossingen of hele moderne varianten. Met de klassieke oplossingen bedoel ik die oplossingen waarbij je zelf investeert en deze in eigen datacenters plaatst. De moderne varianten zijn oplossingen waarbij uitsluitend het gebruik wordt afgerekend. Deze laatste wordt omschreven als cloudoplossingen. In gesprekken heb ik een bijzonder fenomeen meegemaakt: het verschil in service delivery.
Een voorbeeld van de kwalificatie 'klassieke oplossing': het zijn hypermoderne toepassingen op basis van back-up op disk in combinatie met deduplicatie en eventueel een kopie naar tape. Er zijn software-integraties met bedrijfsapplicaties en een afstemming tussen gebruiker en ict-afdeling over toegestaan dataverlies en maximale hersteltijden. Wat maakt deze oplossing dan klassiek: het investeringsmodel. De organisatie besluit een oplossing aan te schaffen of uit te breiden. Een investering wordt gedaan in apparatuur, software en diensten. Na het betalen van de factuur mag de organisatie zich eigenaar noemen van de apparatuur en gebruiker van de software.
Een 'moderne' oplossing is, zoals al aangegeven, een vergelijkbare oplossing maar dan een afrekenmodel die per maand of per gebruik is ingesteld. De basis is cloudstorage; infrastructure as a service. Er wordt geen investering vooraf gedaan; de leverende partij blijft eigenaar van de apparatuur en deze apparatuur staat meestal in een datacenter van een derde partij.
Wanneer onderzoek wordt gedaan welke oplossing het beste in de klantsituatie past, komt de cloudvariant uiteraard ook aan bod. Er zijn kwalitatief zeer goede aanbieders. Ook zijn er kwantitatief veel aanbieders en net als met de klassieke oplossingen is er het kaf en koren. In veel gevallen lijkt back-up, en dus ook restore, een quick-win om deze met clouddiensten in te vullen. De dagelijkse werkzaamheden van controleren en optimaliseren hoeft niet meer. Met een zeer eenvoudige tool worden data op afstand geborgd. Een groot aantal aanbieders van cloudback-updiensten biedt een oplossing op basis van eigen software. Veelal een replicatiesoftware die datamutaties verzamelt en naar externe datacenters verstuurt. De keuze voor deze software is al door de aanbieder gemaakt.
Wat opvalt, zijn de verschillen in integratie met de reeds geïnstalleerde back-upsoftware. De aanwezige back-upsoftware heeft vele integraties met applicaties en storageplatformen. Specifieke database- en applicatie-integraties zijn onderdeel van de enterprise back-upapplicaties. Een groot aantal vormen van back-up, en daarmee ook restore, mogelijkheden zijn met de traditionele back-upapplicaties in te richten.
En hier begint langzaam mijn verbazing. Met het vergelijken van oplossingen worden ook cloudback-upoplossingen meegenomen. Hieruit komt naar voren dat bij veel aanbieders integraties mogelijk zijn met alleen de populaire e-mail en één smaak database. Back-upmogelijkheid is op basis van gemuteerde data. Restore is gebaseerd op basis van enkele files. Een disaster recovery is niet eenvoudig in te richten. Dat is niet mijn verbazing, begrijp mij goed. Een andere vorm van borging is niet per definitie verkeerd. Veel oplossingen worden aan de wens van de organisatie ontworpen en getoetst. In de ideale situatie biedt de ict-afdeling service conform een servicelevel. Hierin staat ook aangegeven wat de borgingseisen zijn. In de vergelijking tussen de verschillende aanbieders werden de eigenschappen van cloudback-updiensten anders dan de traditionele oplossingen gewaardeerd. En dat is merkwaardig. Een back-upoplossing die borging van data moet uitvoeren, zal aan het servicelevel moeten voldoen. Een groot aantal cloudoplossingen voor back-up biedt goede oplossingen voor dagelijkse back-up en single file restore, maar vergt een andere aanpak in een grootschalige recovery. Dit is uiteraard geen probleem, want als het servicelevel van een volledige recovery, dat veel meer tijd en handelingen kost dan de huidige oplossing, volstaat.
Andersom kan je dan ook stellen dat de huidige oplossing een te zware oplossing is. Immers, wanneer je snel en eenvoudig kunt herstellen na een calamiteit, maar de organisatie vindt het ook goed als het langer duurt, lever je te veel service. En als kostenreductie een uitgangspunt is, kunnen de kosten van een huidige oplossing worden verminderd door functionaliteit te schrappen. Door de ‘over-delivery' van service lopen de kosten op. In plaats van de eigen dienstverlening aan te passen, wordt naar een andere partij gekeken.
En hier komt mijn relatie met de vis in het water. Net als met de brekingsindex van licht op water kan het ook zijn met de blik op de eigen interne dienstverlening. Als je dag in dag uit met de eigen omgeving en organisatie werkt, kan het dus zijn dat er een verschil is tussen dat wat beschikbaar is en wat voldoende is. Ook als de kosten omlaag moeten, kan er goed naar de eigen dienstverlening worden gekeken. En dat is dus wat mij verbaast: waarom is een lager servicelevel van een aanbieder in de cloud beter dan het aanpassen van je eigen dienstverlening? De winst hoeft niet altijd van buiten te komen.
For the record: ik heb niets tegen aanbieders van storagediensten. Er zijn voldoende partijen die volwaardige oplossingen bieden. En of de oplossing uit de cloud komt of niet: het kost altijd iets en het levert iets op. Zolang deze twee in balans zijn en het komt overeen met de wensen van de organisatie, dan kan het een hele goede match zijn. Als je het maar zorgvuldig gewogen hebt.
Met dank aan Rob Ouwerkerk op Natuurkunde.nl
