Met de val van het kabinet zijn alle 'hete hangijzers' controversieel verklaard, waaronder de kilometerheffing. Door dit uitstel worden de betrokken ict-bedrijven hard geraakt. Toch zien verschillende Computable-experts het uitstel niet als afstel en zullen de gevolgen van tijdelijke aard zijn.
'In essentie is de kilometerheffing een eerlijke methodiek, namelijk betalen voor het gebruik' meent Ron Zwetsloot, ervaringsdeskundige, voorzitter bij Cascadis en productmanager e-banking bij BNG. 'Toch ben ik heel blij dat deze maatregel (voorlopig) van de baan is. Vooral om de te hoge kosten en de grote onzekerheid dat deze maatregel werkelijk zou functioneren in de zin van minder files. Want dat was toch de bedoeling? Met een technische oplossing die zich op deze schaal nog nergens heeft bewezen, zou Nederland zich op glad ijs begeven. Daar bovenop komen de onzekerheden van juridische en privacyaspecten en de vraag hoe de inning en de uitvoering daarvan zou plaatsvinden. Kortom, teveel onzekerheden.'
Verlies van ervaring
Rekeningrijden is een enorm ict-project. Het stilleggen daarvan zal volgens Steven van 't Veld, zelfstandig principal informatiekundig adviseur bij A/I/M , best een aantal ict-bedrijven omzet kosten. 'Gezien de situatie zal het wel een half jaar of meer duren voordat we weer een regering hebben, dus stilleggen is ook echt stilleggen. Dat is lastig voor deze bedrijven. Niet alleen omdat nu ineens personeel zonder werk zit, maar ook omdat dat personeel over een half jaar weer ergens anders aan werkt en de kennis en ervaring niet meer beschikbaar is.'
Voor ict-bedrijven betekent het uitstel een tijdelijk verlies van werk en omzet. 'Met het probleem dat zodra er weer een regering is bekeken moet worden of het project doorgaat', aldus Van 't Veld. 'Dat zal toch minimaal een half jaar duren, waarschijnlijk meer. Dan is de kennis en ervaring ergens anders ingezet. Wordt dus ook kostbaar voor de overheid. De gevolgen zijn dat het langer duurt dat deze komt. Maar, zie het bovenstaande, is het voor mij nog steeds de vraag of er wel echt goed over nagedacht is. Een klassieke ict-fout trouwens.'
In de lucht hangen
De kilometerheffing is vooral bedoeld voor het reduceren van de files in Nederland. Het nieuwe werken wordt ook wel eens als oplossing hiervoor genoemd. 'Het implementeren van het nieuwe werken is voornamelijk het veranderen van de bedrijfscultuur, maar er zit altijd een duidelijke ict-component in', meent Dennis Kuipers, executive consultant, AnylinQ. 'De drijfveer kostenbesparing wordt door de kilometerheffing vergroot. Ik hoor steeds vaker de kilometerheffing terugkomen als argument om het nieuwe werken te gaan doen. Ik help de klanten bij de verandering van de bedrijfscultuur door mijn jarenlange ervaring met implementaties. De ict-component neem ik uit handen. Ik verwacht niet dat het controversieel verklaren impact heeft op de business. Het blijft immers 'in de lucht hangen'.'
Ook Leendert Hinds, ict-architect bij Hints Company, denkt dat het nu controversieel verklaren van de kilometerheffing door de Tweede Kamer geen gevolgen zal hebben voor de plannen van rekeningrijden in de toekomst. 'Ongeacht de politieke samenstelling van de Tweede Kamer na de verkiezingen is het een gegeven het wegennet in Nederland zonder drastische maatregelen zal dichtslibben. Dit zal voor de economie (ook de ict-markt) op middellange en lange termijn negatieve gevolgen hebben. Naar mijn mening hoeft de ict-sector zich geen zorgen te maken, aangezien de plannen gewoon door zullen gaan, enigszins in gewijzigde vorm. Voor de ict-markt, voornamelijk de grote systeemintegratoren, zal deze eventueel gewijzigde vorm geen gevolgen hebben.'
Goed nadenken
Het controversieel verklaren van de kilometerheffing is dus volgens de Computable-experts pijnlijk, maar niet onoverkomelijk. Sterker zelfs, het geeft iedereen de tijd en de ruimte om nog eens goed over het hele project na te denken. 'Laten we gewoon nog eens echt goed nadenken', zegt Steven van 't Veld. 'Nu streeft men met volle kracht een doel na waarvan de consequenties niet goed genoeg duidelijk zijn. Zie de problemen bij vele andere projecten, zoals de ov-chipkaart. Laten we hopen dat wat er al is goed gedocumenteerd is, zodat het later eventueel weer gebruikt kan worden.'
'Rekeningrijden is een mega ict-project', besluit Van 't Veld. 'We weten al decennia dat dit formaat ict-projecten veel te vaak fout gaat. Misschien toch een goed moment om er nog eens goed over na te denken, vooral over wat de werkelijke consequenties zijn en de werkelijke toegevoegde waarde is voor de betrokkenen. Misschien goed om de ict-capaciteit die bij stilleggen ontstaat te gebruiken om de veel te complexe ict-infrastructuren eens goed te bekijken om ze te gaan versimpelen. Zeker zo lastig werk en vele malen effectievere resultaten als dat goed gedaan wordt. Zeker binnen de overheid.'
Op deze schaal nog nooit bewezen?
Ik zeg London, Singapore, Hong Kong, Duitsland met Toll Collect.
Waarom worden de gereden km’s niet gewoon bij de APK geregistreerd en afgerekend? Dit bespaart de automobilist een hoop geld.
Het is voor de samenleving goed dat kilometerheffing is uitgesteld. Van uitstel komt afstel, er is geen draagvlak en bovendien werkt het niet, niet zoals deze is voorgesteld.
Budgetneutrale invoering betekent dat een groot deel van de automobilisten minder gaan betalen per gereden kilometer. Stel dat de files minder worden, dan is het voor hen dubbel aantrekkelijk om meer kilometers te gaan rijden.
Degene die juist meer gaan betalen, de kilometervreters, zullen er niet minder om gaan rijden, ze staan ten slotte niet voor hun plezier in de file. De prijsprikkel van het rekeningrijden ervaren zij niet direct, immers er wordt achteraf verrekend. Bovendien zijn het vaak kilometers die commercieel worden verreden en daardoor in de prijzen en tarieven zullen worden opgenomen.
Resultaat is inflatie, een veel te duur risicovol project, ontevreden burgers, een administratief monster en een beetje werkgelegenheid voor een handje vol IT-boeren.
Zelfs Camiel heeft begrepen dat voor het huidige voorstel Kilometerheffing geen prestige te behalen valt. Ik verwijs naar vergelijkbare projecten als de Zorgpas, railveiligheidssystemen, rekeningrijden/tolpoorten en de OV-chipkaart. Gelukkig laat de bevolking zich makkelijk bedotten door hun desinteresse in de politiek.
Waarom zetten ze niet meer in op accijnsverhoging op de brandstof? Of moeten ze dan de werkelijke reden prijsgeven dat accijns op de nieuwe brandstoffen (groene stroom e.d.) niet mogelijk is?
Stel je voor dat de overheid haar melkkoe verliesd?
Uiteindelijk zal er daarom toch een vorm van rekeningrijden worden doorgevoerd, maar zeg dan niet dat het om filebestrijding gaat, maar om mobiliteit als belastinggrondslag te behouden.
In Nederland wordt al per kilometer betaald, namelijk hoe meer kilometers je maakt des te meer brandstof en des te meer accijnzen die binnenkomen.
Vergeet niet dat er op brandstof al enorm veel belasting zit. Daarnaast zijn de bedragen voor wegenbelasting ook niet mis.
Er wordt van alle inkomsten slechts een klein deel besteed aan aan onderhoud van wegen en infrastructuur. Wanneer dit zou worden rechtgetrokken dan kan men prima met de bestaande inkomsten uit en hoeven er helemaal geen plannen te komen voor problemen die feitelijk gezien met de bestaande middelen opgelost kunnen worden.
Daarnaast denkt de politiek dat iedereen voor zijn lol iedere dag in de auto zit en dat we allemaal s’ochtends naar een recreatieve bestemming onderweg zijn.
@Robert:
Je raakt in je betoog, denk ik, één van de kernpunten: Kilometerheffing is de nieuwe melkkoe als de accijnzen gaan wegvallen die nu op brandstoffen binnenkomen.
Inderdaad kun je op stroom geen accijnzen heffen, want dat wordt overal gebruikt.
Mooie uitspraak: ‘mobiliteit als belastinggrondslag’, die houden we erin!
Kilometerheffing is, als het goed wordt uitgevoerd en echt in de plaats van andere belastingen komt, eerlijker dan het stelsel nu. Maar dan moet de accijns zelfs van de brandstof af, want dubbel betalen voor dezelfde kilometers is niet juist. Wegenbelasting moet worden overgeheveld naar belasting op het inkomen, want ook wie geen auto heeft, maakt wel degelijk van het wegenstelsel gebruik, middels bus, trein en tram. Gevolg moet wel zijn: prijs OV omlaag, zodat het aantrekkelijker wordt. Tel uit je winst als meer mensen van OV gebruik maken komt er per saldo, zelfs met lagere tarieven, meer geld binnen.
Nog een idee erbij dan: taxi’s tegen OV tarief, ’s nachts tegen dubbel OV tarief.
“Rekeningrijden is een enorm ict-project. Het stilleggen daarvan zal volgens Steven van ’t Veld, zelfstandig principal informatiekundig adviseur bij A/I/M , best een aantal ict-bedrijven omzet kosten.”
Het kost geen omzet, want die omzet hadden ze nog niet.
Maar er kan beter energie worden gestoken in remote werken. Daar valt nog genoeg extra omzet te behalen.
@Nike:
U verwijst naar tol-systemen. Die gebruiken oude technologie dat in principe niet veel anders is dan de al lang bekende flitspalen. Je betaalt omdat je een tol poort heb gepasseerd. Dat was het systeem van minister Netelenbos van 10 jaar geleden. Kilometerheffing m.g.v. een zwarte doos in je auto dat alle bewegingen registreert en raporteert is iets heel anders.
@Paul:
Mijn idee! Zal er niet van komen. Veel te simpel en niet sexy genoeg
De onzekerheden van juridische en privacyaspecten zullen meer de knelpunten vormen dan de technische kant. Dat laatste is bestaande technologie alleen nog niet op deze schaal en voor dit doel toegepast. De onzekerheden bewijst dat men functioneel als overheid onvoldoende in beeld heeft hoe het een en ander moet gaan werken (vooral de uitzonderingen). Het zou geen kwaad kunnen daar eens extra effort in te steken. Daar zou ICT ook haar krachten kunnen tonen.
Hoezo is het in beginsel eerlijk?
Ik vind het vrij onzinnig dat je betaalt voor het gebruik van een product dat je hebt aangeschaft.
Ik betaal ook niet voor elke keer dat ik TV kijk. Wel kan ik mijn TV gebruiken om een betaalde extra dienst af te nemen. Tolheffing op nederlandse wegen zou daarom veel redelijker zijn, dan betaal je voor het gebruik van die weg.
Maar het is toch vreemd dat als ik een maand in het buitenland rij dat mijn kastje die kilometers wel telt in ik daar in Nederland voor zou moeten betalen.
Terwijl ik in Frankrijk bijvoorbeeld ook al tol betaal. Volgens mij is dat in strijd met het verdrag dat dubbele belastingheffing moet voorkomen.
Ook bij de praktische uitvoerbaarheid kan je grote vraagtekens stellen.
Het gaat in elk geval geen oplossing voor het fileprobleem vormen.
In alle kritiek op de kilometerheffing, hierboven of op andere fora, wordt altijd de essentie ervan gemist. Die essentie heet variabilisatie van de kilometerprijs. En dat betekent weer dat rijden in de spits duurder wordt dan in de daluren.
Een logische oplossing. De vrije markt leert immers dat schaarse goederen duur zijn. En wegruimte is in de spits schaarser dan in de daluren.
Zo los je op dat het wegennet in de spits overbelast is en daarbuiten vooral niets ligt te doen. Zonde van de (enorm) kostbare investeringen in asfalt.
Zoals iedere veelrijder weet: in de voorjaars-, zomer- en najaarsvakantie is er geen file. Want dan is er 10% minder verkeer. Doel van de kilometerheffing is dan ook die 10% vermindering tot stand te brengen. Dat scheelt grote bedragen aan asfalt.
Reken de ROI van de kilometerheffing eens uit afgezet tegen die investeringen in asfalt. En je zult zien dat de kilometerheffing geld oplevert.