Twee jaar gelden besteedde ik al eens aandacht aan het gebrek aan innovatie in het verkiezingsproces. Onder de titel 'Rode potlood nekt innovatie’ stelde ik het gebrek aan ambitie aan de kaak om wel te komen tot een waterdicht elektronisch stemsysteem. Daarbij refereerde ik aan de tien jaar ervaring die de waterschappen al hadden opgedaan met het stemsysteem RIES. Waarom niet voortbouwen op deze ervaring?
De Tweede Kamer nam destijds het advies over uit het eindrapport van de commissie Korthals Altes ‘Kiezen met vertrouwen'. Deze commissie stelde destijds 'dat de vereiste transparantie van het kiesproces bij het stemmen via internet of per telefoon te wensen overlaat.' Met andere woorden; we stoppen ermee en gaan gewoon weer het rode potlood gebruiken. Met de gemeenteraadsverkiezingen van afgelopen week en de aanstaande Tweede Kamerverkiezingen in juni is dit onderwerp weer helemaal actueel. Alleen verdween in de tussentijd het rapport van Korthals Altes in de la bij een Haags departement en is er vervolgens niets meer gebeurd.
Met de tv-beelden van vorige week uit Rotterdam en de daarop volgende publicaties over andere steden schaam ik me bijna dat ik in in Nederland woon. Wat een puinhoop in die stemlokalen! Zelfs dit kunnen we in deze polder niet meer goed organiseren.
Al die berichten over het feit dat Nederland veel innovatieve ict-ondernemers en ontwerpers telt kunnen wat mij betreft in de prullenbak. Met de privacywetgeving en technologische ontwikkelingen hadden we anno 2010 toch allang een degelijk elektronisch stemsysteem moeten hebben?
We vallen in dit zogenaamde creatieve en ruim denkende land steeds meer door de mand. Niet alleen kunnen de ict'ers deze uitdaging niet aan. Maar de politici zijn ook te passief want die stellen er geen budget voor beschikbaar.
Het overlijden van Hans van Mierlo markeert nog eens hoe erg behoudend we eigenlijk zijn. Van de vernieuwing van het openbaar bestuur is sinds de jaren zestig weinig terecht gekomen. De overheidsstructuur is nog steeds dezelfde, de gekozen burgemeester is afgeschoten en we mogen alleen af en toe meedoen aan een referendum.
Ik stem op de partij die elektronisch stemmen mogelijk gaat maken vòòr 2012.
Ah, bij voorbaat stemmen op one-issue, ongeacht de partij.
Misschien moet je een partij of beweging oprichten.
En “met de privacywetgeving en technologische ontwikkelingen…” bedoel je waarschijnlijk het buitensporig aftapwerk en ander duister werk van onze huidige overheid? Dan kun je stemmen nog beter afschaffen en door de overheid op basis van profiling een ‘stem’ genereren. Probleem dubbel opgelost, meer info:
https://www.justitie.nl/organisatie/minister_hirsch_ballin/reageren/index.aspx
Wat in Rotterdam is gebeurd, stemt niemand tevreden. Misschien moet de stemming geheel overgedaan worden. Maar met elektronisch stemmen zou niks zijn opgelost. Honderdduizenden bewoners van Rotterdam zijn amper of niet geïntegreerd. Sommige deelraadsleden kunnen amper Nederlands, maar worden toch gekozen dankzij het quoteringbeleid bij Groenlinks. Mensen uit diezelfde groep moeten toezien op een correcte uitvoering van de Nederlandse kieswet. Vreemd dat het er soms uitzag als een verkiezing in een derdewereldland? Zet traditionele stemcomputers weer in de kieslokalen en ze gaan net zo goed met z’n tweeën of drieën in het stemhokje.
Je kan natuurlijk ook wel het door Van Vliet gepropageerde internetkiessysteem RIES inzetten, maar lang niet iedereen in de arme wijken heeft een PC en velen daar zijn digibeet. Dus moeten ze bij de buurman of in het buurtcentrum of moskee gaan stemmen en vaak onder begeleiding. Dus stemmen ze dan misschien wel met z’n vieren of vijven tegelijk.
Het ronselen van volmachten en stemcodes kan verder een groot probleem worden. Verzamelde stemcodes gaan dan via via naar vertegenwoordigers van partijen in de wijken.
In dit geval moet de innovatie niet eerst over ICT gaan, maar over het politieke proces. D’66 heeft ooit een referendum doorgedrukt om burgemeesters rechtstreeks te laten kiezen. De PvdA heeft als bondgenoot van D’66 de gekozen burgemeester afgeschoten. De keuze voor de Utrechtenaren was tussen PvdA en PvdA (Aleid Wolfsen en Ralph Pans), De keuze van de Eindhovenaren was tussen PvdA en PvdA (Leen Verbeek en Rob van Gijzel).
In andere steden zoals Groningen en Zaanstad zijn er referenda gehouden waarbij de kiezer kon kiezen tussen een paar voorstellen van de sterkste partij (meestal de PvdA) zonder de mogelijkheid om tegen te stemmen of om voor een alternatief van een andere partij te stemmen.
Daardoor is het animo bij de kiezer verdwenen en niet omdat je nog geen BlackBerry of iPod voor het stemmen kan inzetten.
Dus vernieuw eerst het proces en zoek daarna eventuele ondersteuning door de ICT, anders verzand je in ICT-hobbyisme.
Heer van VLiet, even wat vakliteratuur lezen, begin maar bij de internationale internetsites van de CCC, die weten waarom e-voting niet rijp is voor een betrouwbare verkiezing.
Beste John,
“Zet een stemcomputer in een stemhok en ze gaan net zo goed met z’n tweeën/drieën in het stemhokje”
Het is wel zo dat 1 stemmachine 4 @ 5 stemhokjes vervangt, en dat 1 lid van het stembureau permanent bij de stemmachine staat, zodat het toezicht eenvoudiger is te handhaven.
Beste John,
Sinds wanneer behoren pulppublicaties van een stelletje raddraaiers en anarchisten van het CCC tot gangbare ICT vakliteratuur?
Beste meneer van Vliet,
U slaat de spijker op z’n kop.
Het is gewoon schandalig dat het ministerie denkt dat het volk zo dom is.
Bij alle hertellingen (niet alleen in R’dam)is er een andere uitslag ontstaan.
Dit kan alleen 2 verklaringen hebben:
A. de telmethode van de eerste telling of de tweede telling deugd niet.
B. de input van de eerste telling is anders dan de input van de tweede telling.(oftewel de stembus is zo lek als een mandje).
Ik vrees met grote vrees dat met de gehanteerde methode van het rode potlood en papier dat beide verklaringen van toepassing is.
Een ieder die iets met zo’n meetinstrument moet meten gooit het meetinstrument meteen op de schroothoop.
Het ministerie niet, die koesteren het en gooien alle meetinstrumenten die wel goed meten op de schroothoop; immers wat is de stem van het gepeupel in hun ogen waard? Helemaal niets dus.
Dat weet je al lang, en het wordt tijd om er niet meer over te zeuren.
Omdat de ervaringen met RIES overduidelijk hebben aangetoond dat met elektronisch stemmen geen democratisch acceptabel kiesproces te maken is.
En voor alle duidelijkheid: het is een interessant researchonderwerp, waar nog geen potentieel bruikbare resultaten in zicht zijn.
E-voting is bij voorbaat al gedoemd om te mislukken omdat er in .nl er al minimaal tienduizenden computers besmet zijn met trojans waarmee het ook mogelijk is om stemmen te manipuleren. Of al die internetverbindingen dat afgetapt worden door inlichtingendienst (soms zonder toestemming).
Dat alleen al maakt het maakt het stemmen al meer gevoelig dan die oude stemcomputers die op afstand af te lezen waren. En die waren al in de ban gedaan.
Het rode potlood mag dan ook niet waterdicht zijn maar het is zo primitief dat het tenminste nog enigzins te controleren valt.
Daarom is eigenlijk ook niet begrijpen waarom met alle geweld die OV-chipcard er doorheen is gedrukt.
Ik ben het helemaal met Robert van Vliet eens. De weerstand tegen stemmen via Internet is niet te begrijpen. We bankieren via Internet en dat gaat goed. We hebben digiID voor electronische overheid en dat gaat ook goed. De beveiligingssytemen die de banken ontwikkeld en op brede schaal ingevoerd hebben (vaak met 2 lagen) kunnen ook aangepast worden voor elektronisch stemmen. Maar vele politici hebben angst dat er andere resultaten gaan komen, die in hun nadeel zijn. Ook de invoering van het vrouwenkiesrecht stuitte op vele ( soortgelijke) weerstanden. Zo is het ook vreemd dat Nederland geen systeem van stemmen via de post heeft, terwijl dat wel bijv. in Duitsland wel het geval is. Verhoging van de stemparticipatie is een belangrijk argument voor het invoeren van veilige internetstem mogelijkheden. Technisch kan het, maar de politieke wil ontbreekt.
Alphonse Schrijvers, je vergeet een paar zaken. De meeste internetters willen via het internet kunnen stemmen. De meeste internetters zien ook gevaren. Zie http://www.archief.burger.overheid.nl/downloads/highlight%5B1%5D.doc. Maar de gemiddelde kiesgerechtigde is anders dan de gemiddelde internetgebruiker en kiezen is een zaak voor elk kiesgerechtigd individu. Het zullen juist de beter opgeleiden en jongeren zijn die via het Internet gaan stemmen. Dus krijgen die anderen een gelijkwaardig alternatief?
Verder heb je ook te maken met gewenning bij mensen die wel via het Internet willen stemmen.. De pilots met stemmen via internet zijn in Nederland niet erg succesvol geweest (o.a. voor waterschappen).
Grappig is het dat je juist het vrouwenkiesrecht erbij haalt. Als de mensen alleen via het internet kunnen stemmen, dan kunnen stemmen van SGP-vrouwen en orthodoxe moslima’s nog gemakkelijker door hun mannen uitgebracht worden.
Alles kan je automatiseren, maar het is nog steeds Garbage In, Garbage Out. Via internet stemmen kan heel goed, maar hoeft niet goed te gaan. Bijvoorbeeld, mijn vrouw kon de ANWB niet aangeven wat zij van rekeningrijden vond, want ik had het al gedaan en ons IP-adres kan maar één keer benut worden.
Belinda, ik ken beide manieren van stemmen en van het toezicht houden op deze manier van stemmen. Een korte rijtje stemhokjes in de gaten houden is echt niet moeilijker dan een paar stemmachines. Ook ken ik Rotterdam en weet dat de omgang met de democratie en de regels rond het kiesrecht daar anders is dan in Nederland gebruikelijk is. Dat geldt voor allerlei details. Dat bijvoorbeeld het tellen van de papieren stemmen bij sommige stembureaus zo’n puinhoop is geworden, dat verbaast me ook niet. Ook worden tot nu toe stemmachines vaak zodanig opgesteld dat een ander dat goed kan zien en dus goed kan inschatten op welke partij er gestemd wordt en of er op de lijsttrekker gestemd wordt.
Belinda, ik heb niet over CCC vakliteratuur gehad, dat was Jan van Leeuwen. Of hij daarmee de anarchistische groep Cellules Communistes Combattantes of de hackers van de Chaos Computer Club bedoelt, dat moet je hem maar zelf vragen. Wellicht bedoelt hij daarmee het Computing Community Consortium.