In de strijd om de beste business cases van 2009 heeft ook het St. Antonius Ziekenhuis zelf een inzending gedaan. Met het project 'Antonius Open' dingen zij mee naar de prestigieuze Computable-prijs. Het project en aangekoppelde business case gaan over het terugdringen van de licentiekosten door de invoer van open source-software.
De belangrijkste drijfveer achter het project 'Antonius Open' is volgens ICT-manager Gerrit Krediet de post licentiekosten. Die bedragen voor de in totaal 2800 desktops alleen al zo'n half miljoen euro op jaarbasis. Door de toename van het gebruik van mobiele devices dreigde die post bij onveranderd beleid de komende jaren jaarlijks met nog eens zo'n zelfde bedrag toe te nemen. Om die ontwikkeling te doorbreken, startte Krediet het project 'Antonius Open', waarvoor hij begin 2009 groen licht kreeg van de Raad van Bestuur.
Stone-IT
Het Antonius Ziekenhuis wil met dit project 'Antonius Open' een ict-strategie ontwikkelen en uitvoeren om zoveel mogelijk gebruik te maken van open source-software. De verwachte besparingen op licentiekosten zijn zodanig dat de kosten van advisering, migratie en opleiding al begin 2010 zijn terugverdiend.
'Het Antonius laat zich gedurende het project bijstaan door open source dienstverlener Stone-IT', zegt Gerrit Krediet, hoofd ict van het St. Antonius Ziekenhuis.' Zij zullen adviseren over de mogelijkheden van verschillende producten, ict-medewerkers van het Antonius opleiden en projecten starten voor de backend van de ict-infrastructuur die bestaat uit open source-producten van RedHat en Zarafa. Aan het einde van het project zal zowel de backend als de werkplek volledig open source kunnen worden. De werkplek zal bestaan uit Ubuntu als besturingsysteem met applicaties zoals Open Office, Firefox en Zarafa mail.'
Stone-IT zet voor het onderzoek en de migratie minimaal drie Linux-specialisten op het project in en rekent daarnaast op een minstens even grote inzet van mensen van de ict-staf van het ziekenhuis zelf.
Strategie
De strategie om te komen tot open werkplekken bestaat uit 3 verschillende trajecten: opleiden, aan de slag en fase 2. In begin 2009 is begonnen met de training 'Basisvaardigheden Linux' voor vijf netwerkbeheerders van Antonius. Vervolgcursussen die op de agenda staan, hebben onder meer betrekking op tools voor het uitrollen van open source-software en het beheer van de Linux-omgeving.
Krediet: 'Om alvast een gevoel voor Ubuntu teweeg te brengen, werden in de eerste maanden een aantal onder het Ubuntu-besturingssysteem draaiende laptops als 'kiosk-pc's' in de ziekenhuisorganisatie uitgezet en kregen een aantal specialisten de beschikking over een netbook die het EPD kon benaderen. De ervaringen daarmee waren zo positief dat de 'open source vibe' verder zijn opmars maakte. Door aan de backend alles gereed te zetten, is eind 2009 gestart met de feitelijke en snelle uitrol van de definitieve Linux-desktops. Zo is inmiddels de gehele ict-staff over waardoor de eerste honderd werkplekken inmiddels live zijn.'
De komende maanden worden verschillende afdelingen verder uitgerold door medewerkers van het Antonius. Juist door de ict-staff zelf omdat het altijd het uitgangspunt is geweest dat het ziekenhuis zelfstandig in staat moet zijn de gehele open source-omgeving te beheren. Enkel voor derde lijns incidenten heeft het ziekenhuis een service-overeenkomst afgesloten met zijn partner Stone-IT.
Stakeholders
De overgang naar een open source-kantooromgeving levert voor verschillende stakeholders een belangrijke bijdrage. 'De eerste resultaten leveren een hoge kwaliteit van de desktopomgeving op', aldus Krediet. 'De stabiliteit en het efficiënte gebruik van resources in de desktop geven de eindgebruiker een kwaliteitsverbetering van hun ict-werkplek. Ook de ict-helpdesk zal daardoor op termijn minder incidenten te verwerken krijgen. Daar tegenover staat een eerste sceptische houding van een nieuwe werkplek. Doordat zowel het besturingsysteem als een aantal applicaties zoals Firefox en Open Office nieuw zijn voor de eindgebruikers, zullen in eerste instantie opleidingen gegeven moeten worden en kan het aantal calls op de helpdesk toenemen.'
De substantiele besparingen per werkplek, doorgerekend naar totale kosten (TCO), kunnen geïnvesteerd worden in nieuwe projecten binnen het ziekenhuis. Zo is gedurende het traject meteen geïnvesteerd in het inrichten van een deploymentomgeving van de serverinfrastructur van het elektronisch patiënten dossier (EPD). Krediet: 'Met deze investering in een open source-omgeving is de schaalbaarheid en beschikbaarheid van het EPD enorm verbeterd. De motivatie van de ict-staff is, na een periode van onwennigheid en angst voor een nieuwe omgeving, omgeslagen in enthousiasme voor de open source-omgeving. Doordat besparingen worden gebruikt voor het opbouwen van kennis, zien ict-medewerkers dat er worden geïnvesteerd in personeel in plaats van dat er kosten worden gemaakt voor reeds ontwikkelde closed source-software.'
Als laatste stakeholder is het voor de Raad van Bestuur van het Antonius belangrijk grip te krijgen op de stijgende ict-kosten voor kantoorautomatisering, maar zeker ook voor verwachte uitgaven op het gebied van continue uitbreiding van online activiteiten, opslag en bescherming van patiëntgegevens en wetenschappelijk onderzoek. Open source kan daar nu ook op andere gebieden een bijdrage leveren.
Vernieuwend
Krediet: 'Het Antonius Open-project is het eerste open source-project binnen de zorg met een dergelijke omvang. Door het ontbreken van best practices is er visie, lef en doorzettingsvermogen nodig. De Raad van Bestuur moet overtuigd worden, leveranciers worden gevraagd na te denken om open standaarden te gebruiken, ict-personeel moet mee willen werken en eindgebruikers moeten minimaal belast worden. De gebruikte technieken variëren van proven technology (Linux, MySQL, Zarafa, Open Office en Firefox) tot zeer vernieuwend. Zo wordt op dit moment een van de laatste open source-producten voor desktopvirtualisatie van RedHat getest en worden producten als Cobbler en Puppet gebruikt voor het template based uitrollen van Linux-servers.'
Vernieuwend is ook de relatie met ict-leveranciers. Zo heeft de leverancier van vijfhonderd scanners niet mee willen werken aan het maken van een driver voor gebruik onder Ubuntu Linux. Door direct contact te zoeken met open source-ontwikkelaars is binnen twee weken een Ubutu-driver ontwikkeld en opnieuw door het Antonius gedoneerd aan de open source-community.
Organisatie
'Zoals eerder genoemd verloopt de start van een dergelijk project niet zonder enige tegenwerking' vervolgt Krediet zijn verhaal. 'De mogelijkheden van open source-software, het vrij kunnen aanpassen van software, kan veel voordelen opleveren maar vereist van ict-personeel een veranderende rol van beheerder naar meer ontwikkelende specialist. De vertrouwde wegen naar een leverancier die problemen in software oplost en daarvoor vaak op locatie komt, worden afgesneden. In plaats daarvan moet zelf naar een oplossing gezocht worden of kan contact gezocht worden met de community van een bepaalde product. Ook kan er natuurlijk de hulp van externe open source-dienstverleners ingeschakeld worden. Gebruik van open source-software vereist in ieder geval creativiteit en een nieuwe manier van werken en niet iedereen adopteert dat even snel.'
Ook voor een Raad van Bestuur betekent een dergelijk project een verandering. Het project Antonius Open is een voorbeeldproject geworden voor het NOiV-programmabureau dat open standaarden en open source-software binnen overheden en zorginstellingen promoot. Het project is innovatief hetgeen goed past binnen het ziekenhuis, maar de druk om ook de kwaliteit hoog te houden is groot. Zo is het Antonius Ziekenhuis meerdere jaren op rij volgens Elsevier het beste ziekenhuis in Nederland. Ook een bezoek door staatssecretaris Heemskerk van Economische Zaken aan het Antonius Open-project, legt druk om het project succesvol af te ronden.
Succesfactoren
Ondanks dat Stone-IT een grote rol heeft gespeeld in het project, is het uitgangspunt altijd geweest dat het een project is van de Antonius-medewerkers zelf. Na de opleidings- en bouwfase moet het Antonius in staat zijn zelfstandig de omgeving te onderhouden en verder uit te breiden. De projectleiding is daarom neergelegd binnen het ziekenhuis zelf en niet binnen de externe leverancier. Gerrit Krediet en Jetse Pettinga (hoofd beheer) hebben de dagelijkse aansturing voor hun rekening genomen en Jan van der Torn heeft als projectmanager vanuit Stone-IT de aansturing van de externe specialisten voor zijn rekening genomen.
'Succesfactor in dit project is zeker het doorzettingsvermogen van Gerrit Krediet die bij elke showstopper liever nieuwe wegen zoekt dan zich neerlegt bij ontstane situaties', meent Van der Torn. 'In het voorbeeld van de niet-werkende scanners, maar ook bij issues die voortkwamen in de mail of file/printomgeving, is het belangrijk dat er duidelijk wordt gemaakt dat software altijd fouten kan bevatten. Dit geldt zowel bij closed software als bij open source-software. Vaak is het gemakkelijk deze problemen te gebruiken om het project als niet-levensvatbaar te bestempelen. Enkele leveranciers van closed software in de zorg hebben dat ook in de media geuit en verwachten dat het project niet zal slagen. Gerrit Krediet weet echter de ict-staff te motiveren dat juist door het gebruik van open source-softwareoplossingen voor problemen sneller oplossingen te vinden zijn doordat toegang tot de bron mogelijk is en communities vaak sneller reageren op bugs dan commerciële bedrijven. Zonder het aanstekelijke enthousiasme had het project op verschillende manieren gefrustreerd kunnen worden en wellicht zelfs gestopt zijn.'
Van der Torn: 'Ook Jetse Pettinga heeft vanuit zijn rol als verantwoordelijk van de beheerafdeling een belangrijke rol gespeeld in dit traject. Als je alle opgebouwde kennis en expertise van bepaalde software langzaam uitgefaseerd ziet raken kan dat twee reacties opleveren; of je bent het niet eens me het beleid en stapt op, of je gaat er in mee en betrekt je beheerteam bij alle te nemen stappen in dit traject. Door een kerngroep op te richten waarin ict-staff vrijwillig kan meedenken en bouwen aan de nieuwe omgeving, komt er een beweging op gang die andere enthousiasmeert. Het is echter wel belangrijk dat het hoofd van deze afdeling het ict-personeel continu en veelvuldig op de hoogte houdt van ontwikkelingen en doelstellingen.'
Leerpunten
Gedurende het project, dat vanuit de centrale ict-afdeling wordt gerealiseerd, zijn er afdelingen en maatschappen binnen het ziekenhuis die zelfstandig ict-producten wensen en eisen en daarbij nog weinig weet hebben van het open source-beleid binnen het ziekenhuis. Door te weinig te informeren over de voordelen en strategie achter het project, kiezen specialisten nog voor closed source-oplossingen die wellicht niet ondersteund worden door Linux. Op het moment dat er geen webapplicaties beschikbaar zijn, blijft de noodzaak voor een groot aantal Windows-desktops aanwezig. De doelstellingen om minimaal 50 procent van alle werkplekken over te kunnen zetten werden daarmee lastiger haalbaar terwijl meer uitleg wellicht bij had kunnen dragen aan andere eisen aan deze pakketleveranciers. Uiteindelijk zorgt desktopvirtualisatie ervoor dat alle desktops met Linux uitgerust kunnen worden terwijl de Windows-applicaties gevirtualiseerd worden aangeboden, maar het heeft extra kosten voor deze niet geplande desktopvirtualisatie meegebracht.
Krediet: 'Vanaf de start is gedacht dat het project Antonius Open zo duidelijk de voordelen in kaart had gebracht dat elke ict-medewerker vol enthousiasme mee zou werken aan het project. In de praktijk vervallen mensen vaak snel in vast patronen die zekerheid bieden. De extra inspanning die ict-management moet leveren om deze mensen mee te krijgen, was vooraf niet zo duidelijk.'
Wat was ook weer het onderwerp: of je in bepaalde gevallen met open source kosten kunt reduceren?
Ik snap niet dat jullie kunnen discussieren over het feit wat 10 (of 20) jaar geleden beter of slechter was als dit artikel over een geweldige team prestatie gaat over een onderwerp dat andere partijen (gemeente in Noord holland ergens) niet voor elkaar kunnen krijgen (door wat voor redenen dan ook).
Ik zeg: Mooi project, nog mooier dat het geslaagd is! Kudos aan IT beheer van dit ziekenhuis!
@Rob Koelmans
Hoewel ik respekt heb voor je technische kennis uit het verleden, geloof ik dat je niet helemaal bij gebleven bent waar het de nieuwere ontwikkelingen betreft. Dat linux-servers stabiel zijn wordt bewezen door het vele gebruik. Dat Linux tegenwoordig grotendeels verder ontwikkeld wordt door commeciele bedrijven kun je in internet overal vinden, dat MS technisch al jaren problemen heeft ook.
Echter opmerken dat MS niet goed zou zijn in marketing vindt ik een ontkenning van de werkelijkheid, dat kunnen ze beter als welke firma ook, zelfs met hun matige produkten.
Nog even over het verleden, DOS kwam van QDOS of wel “quick and dirty operating system”, dat was geen highlight. Tot win98 vormde dat het fundament van windows, meer moet ik toch niet zeggen?
@Rob Koelmans,
Dit verhaal stond in de bijlage (beste business case) van de laatste Computable.
@Mario: Computable ontvang ik niet meer. Ze hebben na 24 jaar of zo vastgesteld dat ik helemaal niet in de IT werkzaam ben. Althans, dat werd mij per brief meegedeeld.
@Jan: Als stabiliteit wordt bewezen door het vele gebruik moet je wel wildenthousiast zijn over Windows.
Diverse marketingguru’s hebben in de 90er jaren gesteld dat Microsoft ronduit amateuristisch was met hun marketing.
Qdos was quick and dirty met utilities zoals edlin en debug. PC-dos was ten tijde van 2.0 niks meer quick and dirty aan. MS-Dos nog wel. Allerlei parametrale dingen in PC-dos waren nog hard-coded in MS-Dos en er ontbrak ook van alles (o.a. de harddisk interface). Maar de kernel was volkomen stabiel.
MS-dos was hooguit een soort bootstrap loader of lanceerplatform voor Windows. Dat kon ook niet anders want de virtual memory manager was nu eenmaal geen onderdeel van MS-Dos. Wel werden allerlei environment instellingen van de onderliggende MS-Dos gedupliceerd in geopende Dos-boxen.
Terug naar nu: Ik had het hierboven over de problemen bij systeeminrichting bij een Linuxsysteem, niet over de stabiliteit van een ingericht systeem. Overigens ben ik van die stabiliteit ook niet erg onder de indruk. Wij draaien nu sinds jaar of vier BGP en Asterisk onder Linux. Bij kleinere klanten gaat Asterisk prima, maar bij zware belasting kan Asterisk Linux laten crashen. Dit kan door een overflow op de systemlog. De logservice detecteert ook niet dat er een vloed van identieke logs binnenkomen en onderneemt daar dus ook geen actie op. Integendeel, hij verergert de zaak door aan zichzelf te gaan melden dat er overruns op de logservice zijn geweest.
Met BGP maken we ook gekke dingen mee. Zo waren we een paar weken geleden zo maar een vLan-interface met bijbehorende ip-bindings kwijt. Zo deed ie het nog, ineens was ie weg. Aan de hardware kan het niet gelegen hebben want er zaten een stuk of vier interfaces op dezelfde kaart.
Traffic-shaping en -policing is echt een aanfluiting onder Linux. Het werkt gewoon niet goed. Als je kleine aanpassingen in de configurering maakt, krijg je totaal onverwachte veranderingen in gemeten throughput op connecties. Geen touw aan vast te knopen.
Ongetwijfeld ligt het bij Windows altijd aan Windows en bij Linux aan onze deskundigheid. Toch hebben we ermee te maken. Diverse externe Linuxspecialisten konden ons er ook niet mee helpen. Ongelimiteerde throughput is wel aanzienlijk hoger bij Linux dan bij Win2003 server (circa 650 Mbit/s), maar bij 2008R2 met de nieuwste Intel boards moet ik het nog zien.
Ik weet niet op wat voor technische problemen je doelt bij MS. Ik ken er allerlei, maar die hebben met Windows Server of Windows 7 niks te maken. Integendeel, Windows 2008 R2 is echt een juweel van een product. Een feest om te hebben draaien. Ook met Cluster Service, HyperV, Vmotion e.d.
@Rob Koelmans,
“Diverse marketingguru’s hebben in de 90er jaren gesteld dat Microsoft ronduit amateuristisch was met hun marketing.” Er zijn wel meer selfmade guru’s die het niet snapten en ongelijk kregen. Als je met Windows zo snel, zo’n groot marktaandeel verwerft, ondanks de vele ‘blue screen’ problemen, dan is je marketing beter dan die van Philips en Grundig met hun uitstekende Video-2000.
Microsofts marketing was veel beter dan die van OS/2, BSD en Linux. Zij zorgden er o.a. voor dat er voldoende opleidingen, drivers en applicaties ontwikkeld werden als onderdel van het totaal. NT 3.x server was al succesvol toen het technisch nog helemaal niks voorstelde t.o.v. Novell Netware 3.x. NT 4.x server was zelfs al succesvoller dan het op zich betere Netware 4.x.
De situatie voor Linux is intussen er veel beter op geworden. Er worden thans voldoende opleidingen, drivers en applicaties voor Linux ontwikkeld. Open standaarden worden nu ook veel belangrijker gevonden en die vind je juist bij Linux. Daardoor is een omgeving gebaseerd op Linux steeds vaker een goed alternatief voor de klant.
Het is dus heel normaal dat Computable en hun concullega’s aandacht schenken aan Linux, Opens Source en open standaarden. Dat heeft niks met de door Koelmans genoemde microsofthaat te maken, maar alles met markt- en klantgerichtheid.
En dan nog een testje voor Rob Koelmans. Je zegt “MS-dos was hooguit een soort bootstrap loader of lanceerplatform voor Windows.” Verwijder bij Windows 9x of ME de bestanden command.com, io.sys, msdos.sys in de rootdirectory en alles in C:WINDOWSCOMMAND. Probeer daarna Windows 9x of ME met NTLDR te starten. Ik hoor graag het resultaat. Bij mij is zelfs geen blue screen mogelijk
@ICTer: Als je al het scheppen van noodzakelijke voorwaarden voor succes tot marketing wilt rekenen, heb je wat mij betreft gelijk.
Ik ga er eens lekker voor zitten. Toen NT nog niets voorstelde t.o.v. Novell 3.xx? Heb je Novell wel eens voor iets anders gebruikt dan als eenvoudige file- en printerserver (en je verder van het console af kon blijven)? Als multiprotocol-router bijvoorbeeld? Of als databaseserver? Een stuk of 20 commando’s (zoals een Bind, load Pconsole, load Monitor, Load tcpip, unload pconsole) en je had gegarandeerd een abend-error met een stackdump voor naar de floppy om je oren). Ik kon het iedere potentiële klant binnen vijf minuten op zijn eigen server laten zien (als ie het aandurfde).
Of spanningsuitval bij een Novell-server? Heb je daar op kerstavond de gevolgen wel eens van meegemaakt bij een klant? Wij wisten niet hoe snel we op moesten houden met Novell toen dat mogelijk werd. Wat was daar nou goed aan? Als je een WfW-3.11 of W95 file/print-servertje gebruikte liep ie gegarandeerd – maand in maand uit – zonder problemen (zolang je tenminste geen drivertroep van Diamond en andere oplichters gebruikte (of hoge interrupts aan non-pci kaarten toewees).
Jouw testmethode inzake Dos onder Windows vind ik niet overtuigend. Ik heb indertijd de Device Driver Kit van Win 3.0 bestudeerd en kan me niet herinneren dat Libs van MS-Dos ergens iets met welke hardware- of systeemgerelateerde functionaliteit dan ook te maken had. Wellicht dat de dos-boxen de emm-driver gebruikten. De memory-manager van Windows deed dat volgens mij zeker niet. Verder zouden de soft-interrupts nog de door Dos geladen vectoren gebruikt kunnen hebben, maar volgens mij was dat niet het geval. De hele interrupt table werd opnieuw geladen en dan kan Dos echt niets meer. Een heel kleine kans dat de belangrijkste interrupt van Dos (int-21) gelijk bleef, maar daar geloof ik niets van omdat geen enkele interrupt van Dos re-entrant was. Wij hebben indertijd een re-entrant versie van Dos gemaakt door iedere iedere interrupt-21 ‘on hold’ te zetten tot de lopende er weer uit was. Maar zoiets zou voor Windows – volkomen zonder noodzaak – een aanzienlijke performance bottleneck geweest zijn (wij moesten wel omdat je anders geen garantie had dat de com-poorten tijdig werden uitgelezen. We hadden ook een tapestreamer nodig en daardoor was al met al een pc de goedkoopste oplossing).
V2000 flopte omdat iedere witgoedverkoper het apparaat minstens drie keer per jaar terugzag als ie per ongeluk eentje verkocht had (postduiven). Japanners zag je nooit meer terug. Philips had een thyristor i.v.m. met warmteproblemen van het board naar een aluminiumplaat op de zijwand verplaatst. Dat hadden ze gedaan met vaste-kern draadjes die afbraken omdat ze vrij konden zwengelen. Verder hadden ze een schuifstekkertje op de (niet vergulde) TO-220 soldeerlipjes van die thyristor gedaan. Ook waren de printboards van het bekende bruine Philips bordkarton maar nog zachter dan gebruikelijk. Daardoor bleef je koude lassen doorsolderen en verdachte printbanen vertinnen.
Los van de storingsgevoeligheid was de beeldkwaliteit (ook door halfspoor) al met al ook veel slechter dan bij de andere twee (behalve stilstaand beeld). Maar het is inderdaad net zo’n onverwoestbaar marketingverhaal.
En nu maar eens achter die computer weg en op de fiets. Je reactie zie ik later wel. Groet en prettig weekend.
@Rob Koelmans,
Ik weet, Linux is geen VMS of RSX11 maar altijd nog een beter OS als Windows. Een diskussie waar je niet naar argumenten wilt luisteren is moeizaam vooral als je geen kritiek op MS verdraagt. Geen enkel OS is perfect, en win7 is weer een stap in de goede richting.
Als je problemen met Linux hebt bestaat er een internet met wagonladingen aan oplossingen en goedwillende ontwikkelaars die willen helpen maar dan moet je bereid zijn om te luisteren.
@Rob Koelmans, ik heb Novell 3.x servers voor allerlei doeleinden gebruikt, ook voor databases, mail, routering en als gateways. Die servers draaiden gemiddeld een half jaar voor een meestal geplande reboot (niet elke patch / update kon zonder reboot gaan werken). File/ en printservers draaiden gemiddeld meer dan een jaar zonder één enkele reboot.
De NT servers uit die tijd gingen gemiddeld om de week vanzelf rebooten of liepen vast ondanks de intussen betere hardware. De NT 4 webservers werden zelfs elke dag preventief gereboot. Dat waren in die tijd slechte OS/2 klonen. Bij NT- en de huidige Win 200x servers moet je meestal na de maandelijks patchronde gepland rebooten.
Het NT werkstation was natuurlijk veel beter dan het Win9x werkstation. Maar ja die liep ook dagelijks meerdere keren vast (met de cynische melding van MS voor de gebruiker om toch vooral netjes af te sluiten).
Novell verprutste haar voorsprong door de diverse productielijnen elkaar de tent te laten uitvechten. GroupWise werd bij elke upgrade krakkemikkiger. Novell wist niet wat ze met SCO UnixWare wilde. Derden hadden steeds minder de behoefte om NLM’s te maken. Dus terecht einde oefening voor Netware nadat Windows 2003 server op de markt is gekomen. Netware 6 was too little too late. Nu proberen ze het met Linux.
De meeste videorecorders waren slecht, meestal een probleem met de koppen of de bandloop en niet printplaten. Dat Philips het relatief slecht deed lag niet aan Video-2000.
Laat je ons nog weten hoe je Win9x zonder DOS-bestanden laat draaien?
@ICTer: Ik had niet om een testje gevraagd. Ik had aan Albert van der Horst gevraagd waar en hoe Windows volgens hem gehinderd of beperkt werd doordat het vanaf MS-Dos werd gestart.
@Jan: Ik verdraag wel kritiek op MS. Ik heb het ook zelf. Met name de periode tussen NT-4/SP4/IE4 en Win2000 was beroerd. Helemaal als je IIS en Proxyserver 2.0 gebruikte. Wat ik waardeer, is dat er bij MS ook daadwerkelijk naar je geluisterd wordt. Daarin zijn ze uniek.
Het probleem is echter dat Windows een echt open systeem is en dat 99% van de kritiek die ze krijgt helemaal niet aan MS te wijten is. Kijk bijvoorbeeld maar naar dat verhaal over reboots van ICTer. Servers met bijvoorbeeld Exchange 5.5 of SQL-server liepen weken en maanden zonder problemen en kregen alleen een herstart als er updates op waren uitgevoerd. Maar op welke punten is Linux nou beter? En dan a.u.b. concreet.