Er is veel gezegd en geschreven over het conflict tussen Kaspersky Lab Benelux en het Russische hoofdkantoor van Kaspersky. De modder vloog over en weer en beide kemphanen hebben zelfs al tijdens een kort geding voor de rechter gestaan. Inzet voor Kaspersky Benelux was het terugkrijgen van de toegang tot het licentiesysteem om zodoende weer te kunnen verkopen. Dit is voor de Benelux-organisatie letterlijk van levensbelang. De hele situatie laat managing director Dick Géheniau dan ook niet onberoerd. 'We móeten er gewoon uitkomen, dat heeft alleen al mijn personeel verdiend.'
Stapels met ordners en papieren liggen op het bureau van Géheniau. Stuk voor stuk documenten die volgens hem moeten aantonen dat de schuld van het conflict met het Russische hoofdkantoor niet bij hem ligt. 'Ik heb er alles aan gedaan, ik heb Kaspersky Benelux en zijn medewerkers zelfs soms op de tweede plaats laten komen om er maar met het hoofdkantoor van Kaspersky uit te komen. Niets mocht baten, de situatie die zij voor ogen hebben, daar passen wij niet in. Dit lijkt op onteigenen zonder compensatie voor het acht jaar lang opbouwen van de markt.'
Nieuwe BV
Volgens Géheniau wordt Kaspersky Benelux systematisch aan de kant geschoven, zodat Kaspersky Lab zelf de Benelux-markt kan gaan bedienen, eventueel zelfs met een eigen lokaal kantoor. Deze 'overname' heeft de Benelux-directeur echter niet voor ogen, hij gaat er al sinds 2003 vanuit dat het Russische hoofdkantoor de franchise-onderneming in de Benelux zou kopen. 'Dat is de insteek vanaf het begin af aan geweest', vervolgt Géheniau zijn verhaal, terwijl een kopie van het contract van toentertijd op tafel wordt gelegd. Hierin gaat Kaspersky Lab een verbintenis aan met Winstore, de BV die de naam 'Kaspersky Lab' in de Benelux mag gaan uitdragen. Op dat moment bestaat Kaspersky Lab Benelux nog niet eens, deze BV, zo wordt contractueel afgesproken, zal zo snel mogelijk worden opgezet.
Géheniau laat vervolgens tientallen mailtje zien van hem naar personen als Natalya Kaspersky, Eugene Kaspersky, Eugene Buyakin, David Eggers en Andreas Lamm (allen directieleden of oud-directieleden van Kaspersky Lab) waarin hij vraagt om instructies voor de nieuwe entiteit Kaspersky Lab Benelux. Telkens weer blijft antwoord voor lange tijd uit en telkens verneemt hij dat er nog geen juridische stappen kunnen worden gemaakt omdat de 'legal department' in Rusland wordt gereorganiseerd. Wat wel telkens in de mailtjes naar voren komt is dat Kaspersky Lab 'zeker' de Benelux-tak gaat overnemen en integreren in het nog op te zetten Europese hoofdkantoor.
Glashard ontkend
'Dit gebeurt telkens niet met verschillende redenen', verzucht Géheniau. 'Dan was het financieel nog niet aantrekkelijk, om vervolgens te horen dat onze organisatiestructuur nog niet paste in hun beoogde Europese concept. Toen het Europese hoofdkantoor in het Duitse Ingolstadt aangekondigd werd eind 2007, was ik dan ook zeer blij. Dit zou betekenen dat we de Benelux-organisatie zouden gaan integreren en mij werd zelfs toegezegd dat ik de Benelux-tak mocht blijven leiden en zelfs de 'Nordics' erbij zou krijgen.' Géheniau legt een e-mail voor waarin beide partijen dit inderdaad overeenkomen. 'Ik heb alles zwart op wit, maar nu wordt het gewoon glashard ontkend. Dat doet me pijn, want dat is niet de manier waarop ik zaken doe.'
De Russische manier van zakendoen steekt Géheniau ook op andere vlakken. Zo heeft hij sinds 2003 Kaspersky Lab op de kaart gezet in de Benelux en heeft hij, volgens afspraak, een 2 tier-model opgezet waarbij hij verschillende distributeurs heeft aangesteld. Een volgend document laat zien dat de Russen om dit model vragen en dat hem als 'local office' en 'country partner' een distributieovereenkomst wordt aangeboden waarin hem exclusiviteit op de Kaspersky-producten wordt geboden. 'Zoiets heet officieel een 'distributieovereenkomst', maar zij positioneerden ons zelf als de lokale tak in de Benelux. We werden zelfs in hun sales sheets meegenomen, waarop ook letterlijk staat dat wij worden overgenomen, nadat Frankrijk en Duitsland 'eigen' zijn gemaakt. We zouden net als Polen overgenomen worden. Dit is de strategie van Kaspersky Lab, maar tot op heden is er wereldwijd slechts één overname goed gegaan. In landen als Turkije, Denemarken, Maleisië Griekenland en Noorwegen zijn stelselmatig de distributiepartners van het eerste uur buitenspel gezet en is de markt overgenomen. Dat probeer ik hier te voorkomen.'
Kaspersky Turkije
De beschuldigingen die Géheniau uit, zijn niet mis, maar ook hiervoor heeft hij naar eigen zeggen bewijsmateriaal. Het belangrijkste is een e-mail die hij ontving van Cem Gunal, de voormalig directeur van de voormalige distributeur in Turkije, waarin hij Géheniau sterkte wenst in zijn juridische strijd en waarin hij de hoop uitspreekt dat Kaspersky's manier van zaken doen 'eindelijk een keer gestopt wordt'. 'In Turkije was een hele mooie business opgezet, maar Cem Gunal stond uiteindelijk met lege handen toen zijn salesmanager door Kaspersky Rusland verleid werd de distributie voor hen over te nemen.'
Vanuit Moskou zijn de afgelopen tijd verschillende beschuldigingen geuit in de richting van Kaspersky Lab Benelux. Zo zou er gerommeld zijn met de papieren, zouden er geen royalties betaald worden en zou de organisatie nalatig zijn geweest bij het opzetten van een nieuwe vennootschap. 'Het is onzin', vervolgt een geïrriteerde Géheniau. 'Het is hun strategie om een rookgordijn op te werpen om zo de eigen fouten te verdoezelen.' Een volgende ordner wordt erbij gepakt en weer worden allerlei mailtjes overlegd die als 'bewijs' dienen. Eerst is daar een betaling van 100.000 euro voor terugbetaling van een achtergestelde lening in de eerste jaren van Kaspersky Benelux. Vervolgens legt Géheniau een betaling voor van ruim 2,6 miljoen euro voor uitgestelde royalties tot en met het eerste kwartaal van 2008. Dit bedrag moest in eerste instantie op de bank in Nederland blijven staan voor een eventuele overname. 'Maar deze laatste betaling werd nooit betwist tot recentelijk na de officiële opzegging eind november waaruit blijkt dat deze gewoon is geaccepteerd.'
Grijze import
Kaspersky Lab heeft nu nog recht op ruim 2,5 miljoen euro aan royalties vanaf het tweede kwartaal van 2008 tot en met eind 2009. Géheniau: 'Voor die betaling hebben ze zelf de condities bepaald. Dit geld staat klaar om overgemaakt te worden, maar voordat dat gebeurt, zou ik eerst van hen een overzicht krijgen met de grijze import die in ons territorium heeft plaatsgevonden. Als exclusief verkoper in de Benelux kan en mag er niet via andere Kaspersky-vestigingen verkocht worden, maar als je in hun eigen systeem kijkt, dan zie je dat er vanuit Frankrijk, Engeland, Duitsland en het Russische hoofdkantoor vooral via eigen webshops in de Benelux verkocht is. Het gaat hier om minimaal 60.000 licenties , wat een marktwaarde van 1,8 miljoen euro inhoudt. Die misgelopen inkomsten zouden in mindering worden gebracht op de door mij te betalen royalties. Daarnaast was het ondertekenen van een geactualiseerde overeenkomst met daarin de verworven rechten een tweede voorwaarde.'
Géheniau legt weer een mailcorrespondentie voor van hem met Europees directeur Andreas Lamm. Hierin staat inderdaad dat er door het Europees hoofdkantoor onderzoek wordt gedaan naar de grijze import en dat daar op teruggekomen wordt. Tot die tijd mag er gewacht worden met betalen. Vervolgens stuurt Géheniau meermaals herinneringsmails, zonder dat daar de gewenst respons op komt. Ook gaat hij in die e-mails in op de nog steeds beloofde overeenkomst en vraagt hij wederom om instructies. Ook hierop blijft het vervolgens volgens Géheniau 'oorverdovend stil'. 'Hier werd geen gehoor aan gegeven, ze wilde dit vanuit Rusland aansturen. Het gevolg was dat alles weer op de lange baan geschoven werd.'
Druk opvoeren
Uiteindelijk komt er in juni 2009 een voorstel voor een nieuw contract uit Rusland waar Géheniau zich niet in kan vinden. Het was een gedateerd contract met ingangsdatum 2003 en een verlopen termijn tot eind 2008. Na een twee maanden durende e-mailwisseling kreeg hij uiteindelijk te horen dat de Russen bereid waren om hem tot 2012 een niet-exclusief contract aan te bieden met een nieuwe 'marktconforme royaltyregeling'. Met andere woorden, zijn exclusieve verkooppositie wordt ingetrokken, hij moet tweederde van zijn marge inleveren en hij moet zich gaan scharen in het rijtje distributeurs die hij zelf voor de Benelux heeft aangesteld. 'Onbespreekbaar', is Géheniau's reactie. 'Dat zou inhouden dat ik minimaal de helft van mijn organisatie moest gaan aftuigen. Ik vind dat acht jaar loyaliteit wel iets meer beloond mag worden. We zijn daar tot eind 2009 inderdaad over in onderhandeling geweest, maar ze wilden geen water meer bij de wijn doen. In plaats van onderhandelen werd de druk alleen maar verder opgevoerd door eind november een opzeggingsbrief te sturen als ik de contracten niet tekende. Ze dachten waarschijnlijk dat ik wel onder die druk zou bezwijken.'
Toen Géheniau op 9 december weigerde te tekenen, stond de internationale tak van Kaspersky voor een dilemma: het moest toegeven of het moest het contract ontbinden. Kaspersky Rusland koos voor het laatste, maar haast was daarbij wel geboden. Het was toen namelijk al begin december 2009 en anders zou het contract bij de jaarwisseling stilzwijgend verlengd worden. 'Tot dat moment dachten ze dat ze er wel mee weg zouden komen, maar doordat ik niet akkoord ging moesten zij ineens een andere strategie bedenken, vervolgt Géheniau zijn verhaal. 'Van 2003 tot dat moment was er nooit iets, maar ineens deed ik alles fout. Ik kreeg aantijgingen dat ik in gebreke bleef, terwijl ik juist op alle vlakken contact met hen zocht. Ik sjoemelde volgens hen met cijfers, terwijl ik juist op hun bevindingen zat te wachten. Ik betaalde volgens hen niet, terwijl zij mijn betaling, zo blijkt nu, niet wilde erkennen en deze niet terugstortten.'
Opzeggingsbrief
Géheniau bladert nog eens door alle papieren en pikt er tot slot twee papieren uit. Het eerste is een e-mail die Géheniau op 21 januari 2010 nog naar Kaspersky Lab stuurde. Hierin vraagt hij om het kort geding te voorkomen en te proberen er onderling uit te komen. Maar hij kreeg geen respons. 'Dit laatste document zegt alles', besluit Géheniau zijn verhaal. 'Zelfs hun eigen advocaat zag je in de rechtszaal wegkwijnen toen wij dit aan de rechter overhandigden. Kaspersky Lab beweert namelijk dat wij niet hun exclusieve verkooppartner zijn, maar in hun eigen opzeggingsbrief zeggen zij wel de exclusieve overeenkomst op. Daarnaast bevestigt deze opzeggingsbrief dat ze de eerder genoemde royaltybetalingen wel hebben geaccepteerd en ze alleen nog de openstaande royalties wensen te ontvangen. Hoe kan je dat nou zo zeggen als je zelf van mening bent dat het er niet is?'
Géheniau schuift de hele stapel ordners en papieren opzij en staart even voor zich uit. 'Volgens mij spreken de papieren voor zich.' De rechter beschikt in ieder geval ook over al het materiaal waar Géheniau inzage in heeft gegeven. Of de rechter meegaat in zijn verhaal, dat is nog even afwachten. Maandag 8 februari 2010 doet hij uitspraak in deze zaak en dan zal moeten blijken of Kaspersky Lab Benelux weer Kaspersky-licenties mag gaan verkopen. Géheniau: 'Ik heb een goed voorgevoel. Mochten we ons gelijk krijgen, dan denk en hoop ik dat we er ook wel uit gaan komen met Kaspersky internationaal. Een sprekend mens is namelijk te helpen.'
