In de strijd om de beste business cases van 2009 heeft ook E-Semble een inzending gedaan. Met het project 'Simulatie brand in De Punt' dingen zij mee naar de prestigieuze Computable-prijs. Het project en aangekoppelde business case gaan over het simuleren van de brand die in scheepsloods De Punt in mei 2008 plaatsvond. Bij deze brand kwamen drie brandweermannen om het leven.
E-Semble is door de Onderzoeksraad voor de Veiligheid verzocht om een visualisatie te maken van de brand in de scheepsloods in De Punt, die plaatsvond in mei 2008. Bij deze brand zijn drie brandweermannen om het leven gekomen door een plotselinge uitbreiding van het vuur. De Onderzoeksraad is onder leiding van Pieter van Vollenhoven een verkennend onderzoek gestart naar de toedracht van de brand. Door de jarenlange ervaring in het simuleren van incidenten met virtual reality- (VR-)software werd E-Semble gevraagd deze simulatie te doen. Dit is echter een vernieuwende stap, omdat het gaat om een analysesimulatie van een ramp die reeds heeft plaatsgevonden, in plaats van het ontwikkelen van simulatiesoftware waarmee incidentscenario's kunnen worden getraind. Met behulp van de dynamische visualisatie van de gebeurtenissen in mei 2008, ontwikkeld met de virtual reality-software 'XVR', kon de Onderzoeksraad beschikken over een compleet visuele reconstructie van de gebeurtenissen.
Inzichtelijk beeld
De Onderzoeksraad voor de Veiligheid heeft E-Semble in juni 2009 verzocht tot het maken van een visualisatie van de brand in De Punt. Met behulp van een 3D-visualisatie wil de Onderzoeksraad de oorzaken van het verloop van de brand inzichtelijk maken. De simulatie kan vervolgens dienen als leermateriaal voor hulpverleningsdiensten en andere betrokkenen. E-Semble heeft de scheepsloods en de directe omgeving hiervan in detail in 3D nagebouwd. De simulatie van E-Semble toont het ontstaan van de brand in één van de magazijnen en de wijze waarop het vuur en de rook zich verspreidde. Door ook de bluspogingen van het magazijnpersoneel en de brandweer te visualiseren, wordt een inzichtelijk beeld gecreëerd van de reeks gebeurtenissen. Met de simulator kan de brand vanuit elk gewenst perspectief bekeken worden.
'Aan de gebruikte XVR-software is een aantal nieuwe functionaliteiten toegevoegd om een realistisch beeld van het incident te kunnen schetsen', zegt Steven Lohman van E-Semble. 'Een aantal nieuwe vormen van rook en vuur, zoals bruine laaghangende rook, is speciaal voor dit project ontwikkeld. Dit is voor brandweermannen een signaal dat er sprake is van explosiegevaar. In september 2009 heeft E-Semble de virtuele simulatie van de brand opgeleverd. Deze visualisatie van de brand diende als ondersteuning van het onderzoeksrapport 'Brand in De Punt' dat door de Onderzoeksraad is gepubliceerd en gepresenteerd begin oktober 2009. Van de simulatie van de brand heeft E-Semble een video gemonteerd waarin de simulatie wordt afgewisseld met filmbeelden en geluidfragmenten opgenomen tijdens het incident. Een voice-over haalt ook enkele conclusies uit het onderzoek aan.'
Simpelheid en duidelijkheid
Bij het op visuele wijze inzichtelijk maken van het verloop van de gebeurtenissen tijdens de brand in De Punt, was het belangrijkste doel dat dit op een overzichtelijke en toegankelijke wijze zou gebeuren. De visualisatie vormt immers een aanvulling op het geschreven rapport. Daarom is voor een pragmatische aanpak gekozen, waarin de wens van de opdrachtgever centraal staat. Het doel is wat telt, de middelen moeten hier vervolgens aan worden aangepast. Simpelheid en duidelijkheid hebben steeds in het proces voorop gestaan, waardoor in het proces werd gekozen voor de ontwikkeling van een door de klant in te stellen gedrag van rook en vuur in plaats van simulatie op basis van mathematische berekeningen.
Lohman: 'Bij dit project zijn een aantal stakeholders aan te wijzen. Er is natuurlijk de interne stakeholder E-Semble die het project heeft uitgevoerd. Als belangrijkste externe stakeholder kunnen we de Onderzoeksraad voor de Veiligheid noemen. Daarnaast zijn er externe stakeholders als geïnteresseerden, professionals in de hulpverleningssector (brandweerkorpsen, politie, etc.) die de simulatievideo zullen gebruiken als leermateriaal. De heer Verhallen van de Onderzoeksraad is zeer tevreden over het resultaat. Hij meent dat met de 3D-simulator op eenvoudige wijze inzichtelijk gemaakt kan worden wat wanneer gebeurd is. Door de ontwikkelingen visueel en dynamisch te kunnen weergeven wordt heel duidelijk hoe de brand zich ineens razendsnel kon verspreiden. Dit komt goed overeen met het gestelde doel aan het project.'
Baat
Door naast een geschreven rapport ook een dynamische 3D-weergave van de gebeurtenissen te presenteren, kunnen de gebeurtenissen tijdens de brand beter worden geanalyseerd en op een simpele wijze worden overgebracht. Vervolgens kan deze case dienen als leermateriaal voor de toekomst voor hulpverleningsdiensten en andere betrokkenen. Het is voor betrokken partijen belangrijk dat uit de tragische gebeurtenissen in mei 2008 lessen worden getrokken voor de toekomst. Niet alleen de Onderzoeksraad heeft dus baat gehad bij de visualisatie, maar vele andere betrokken partijen uit de veiligheidsbranche.
'Bij E-Semble heeft deze opdracht ervoor gezorgd dat we een aantal nieuwe functionaliteiten aan onze software hebben kunnen toevoegen en ervaring hebben kunnen opdoen met het realiseren van dit soort simulaties', aldus Lohman. 'Deze visualisatie kan daarnaast wellicht als voorbeeld dienen om vaker virtual reality-technieken toe te passen voor de evaluatie van ongevallen en rampen. De nieuwe functionaliteiten in de reeds bestaande XVR-software komen ook de bestaande klantengroep ten gunste.'
Cultuur doorbroken
Het vernieuwende aan dit project is dat de Onderzoeksraad voor de eerste keer bij een dergelijke analyse van een plaatsgevonden brand, gebruik maakt van virtuele simulatiesoftware om de gebeurtenissen op een dynamische wijze te laten zien. Omdat de klant rekening moet houden met de politieke arena is het gebruikelijk dit soort rapporten in een grote hoeveelheid tekst en statische beelden weer te geven. Door de directe benadering middels visuele simulatie van de gebeurtenissen wordt de cultuur van voorzichtige communicatie over een ongeval of ramp doorbroken.
De simulatie vindt met name plaats vanuit het oogpunt van de getuigen/aanwezigen; vanuit een overzichtsperspectief wordt overgegaan naar het perspectief van de hulpverleners of andere aanwezigen. Hierdoor wordt een duidelijk en compleet beeld gevormd van het verloop van de gebeurtenissen, wat kan helpen bij het begrijpen van de toedracht van de brand. De diverse invalshoeken zorgen voor een compleet, duidelijk en overzichtelijk beeld wat een aanvulling vormt op het geschreven rapport. Door de visualisatie is de situatie sneller en beter te begrijpen.
Completer beeld
Lohman: 'Ook voor E-Semble zelf is dit project vernieuwend; het gaat nu immers om de reconstructie van een daadwerkelijk plaatsgevonden incident, in tegenstelling tot het ontwikkelen van software voor oefenscenario's van mogelijke incidenten. Hierbij moet goed worden stilgestaan bij het doel van de simulatie, omdat deze verschilt: deze simulatievideo staat op zichzelf en behoeft geen uitleg of nuancering van een instructeur, in tegenstelling tot de reguliere oefensoftware. Vanwege het gevoelige karakter van het materiaal heeft het project in binnen- en buitenland veel aandacht getrokken voor de simulatietoepassingen van E-Semble. Technisch gezien is het vernieuwende aan deze simulatie dat deze zeer gedetailleerd en precies, in plaats van een meer overzichtsbeeld, door het gebruik van textures veel details toont. Dit draagt bij aan een completer beeld van de werkelijkheid.'
'De overdracht van de inhoudelijke expertise op het vlak van brandtechnische details van de Onderzoeksraad naar de programmeurs bleek lastiger dan voorzien, ondanks de bekendheid van onze programmeurs met de vervaardiging van virtueel rook en vuur', vervolgt Lohman zijn verhaal. 'Door zeer nauw contact met de klant te organiseren en door het samenstellen van expertiseteams binnen E-Semble is het proces gestroomlijnd. Deze benadering wordt intern ook voor lopende projecten doorgevoerd om de inhoudelijke expertise van E-Semble, een van de USP's van de organisatie, te versterken.'
Passend voorbeeld
De gestelde hrm-doelen zijn in dit project niet gehaald, aangezien er meer tijd en budget aan het project is besteed dan verwacht. De medewerkers van E-Semble worden echter niet alleen gestimuleerd uit passie voor hun werk, maar ook omdat hun werk er toe doet. Het aangaan van deze opdracht geeft directe invulling aan het voorkomen van ongevallen. Dit is een belangrijke toegevoegde waarde aan het werk in de serious gaming-industrie, waarbij dit project een goed passend voorbeeld biedt.
Lohman: 'Het project is door meerdere personen gemanaged en geleid. De directeur heeft het inhoudelijke proces geleid, de organisatorische procesleiding stond onder leiding van de plaatsvervangend directeur en het productieproces viel onder leiding van de productiemanager. Door de processen te verdelen is de kans dat een innovatief project op vrij onbekend terrein uitwaaiert aanzienlijk geringer, zo blijkt uit ervaring. Er is wekelijks contact onderhouden met de opdrachtgever. Hier is een goede samenwerking uit ontstaan waardoor op een duidelijke manier is afgestemd wat de opdrachtgever verlangde en wat er mogelijk was. Dit heeft duidelijk bijgedragen aan het succes van het project. Binnen de Onderzoeksraad is het resultaat positief ontvangen. De gemaakte visualisatie biedt een daadwerkelijke ondersteuning van en toevoeging op het geschreven rapport. Daarnaast is de toegankelijkheid hierdoor ook vergroot. Ook in 'het veld' is het project goed ontvangen, wat een duidelijke meerwaarde betekent. Niet alleen het inzichtelijk maken van de gebeurtenissen, maar ook het lessen trekken voor de toekomst was een belangrijk doel. De visualisatie van de brand kan overal in het veld worden gebruikt en behoeft ook geen verdere uitleg of instructie.'
Leerpunten
De Onderzoeksraad heeft van dit project geleerd omdat de simulatietechnologie meer kan dan oorspronkelijk werd verwacht. Het project heeft bijgedragen tot kennis van de technologie en zal in het vervolg sneller ingezet worden om gebeurtenissen helder en eenvoudig te beschrijven. E-Semble: nam het project aan op basis van twee veronderstellingen: 1. goede PR en 2. de ontwikkeling zal 1-op-1 kunnen worden gebruikt door de bestaande klantengroep, dus een goede investering zijn. Op punt 1 is het goed gegaan. Punt 2 is niet volledig gerealiseerd, daar de ontwikkelde technologie voor dit project in zijn hoedanigheid niet aansluit bij de wensen van de vaste klanten. Door meer tijd in te ruimen in R&D voorafgaand aan het aannemen van een dergelijk innovatief project had een betere inschatting gemaakt kunnen worden van de benodigde mankracht en betere aansluiting gevonden kunnen worden met de verwachtingen van bestaande klanten.
