Les in Scrum met ballonnen en speelkaarten

Dienstverlener Xebia probeert ict'ers in twee dagen de principes van de software-ontwikkelmethode Scrum bij te brengen. Daarbij betrekt het bedrijf ook grondlegger van de methode Jeff Sutherland. Computable ging kijken bij het laatste deel van de cursus, een spel waarin de cursisten de principes van de ontwikkelmethode moeten toepassen.

Uit een van de ruimtes van het NH Hotel in Amsterdam komt geroezemoes. Mannen staan in groepjes bij elkaar te praten. Sommige hebben een kopje koffie vast, andere hebben een glas water. Aan de muur van de ruimte hangen groene, roze en oranje memo's met tekst. Trainer en grondlegger van het Agile-principe Scrum Jeff Sutherland zoekt nog wat kabels bij elkaar, die hij in een laptop en beamer prikt. Dan luidt hij de bel voor de volgende ronde van de training Certified Scrum Master gegeven door dienstverlener Xebia.

‘Luister goed naar wat ik ga zeggen', start Sutherland de training. De cursisten, die inmiddels in groepjes van zes aan tafels zijn gaan zitten, zijn muisstil. De cursisten gaan de XP-game uitvoeren. Hier moeten ze Scrum toepassen bij het uitvoeren van eenvoudige opdrachten. Die opdrachten staan geschreven op een wit kaartje. Op dit kaartje staat ook de waarde voor de business en de moeilijkheidsgraad van de opdracht. De opdrachten moeten worden uitgevoerd in tijdslots van drie minuten, in Scrum 'sprints' genoemd. Ze krijgen drie keer drie minuten de tijd om zoveel mogelijk opdrachten uit te voeren. Voorafgaand aan elke opdracht moet de producteigenaar ('Product owner') aan Sutherland vertellen welke opdrachten ze in drie minuten gaan uitvoeren. Deze schattingen noteert hij in een Excelbestand.

‘En om het interessant te maken, krijgt de eerste groep die klaar is een bonus', zegt Sutherland. De cursisten lachen. Als Sutherland klaar is met de uitleg, beginnen de cursisten meteen door elkaar te praten. ‘Hoe lang krijgen we de tijd?', vraagt een van de cursisten aan het tafeltje voorin de zaal. ‘Zullen we eerst de vragen oplezen?', vraagt zijn teamgenoot. De producteigenaar van het groepje neemt de leiding. Hij leest de opdrachten voor en selecteert op moeilijkheidsgraad en waarde van de business. Aan een andere tafel gaat het er minder gestructureerd aan toe. Daar kijkt een van de cursisten vragend naar het meegeleverde koord, terwijl een ander de opdrachten op de kaartjes bekijkt.

Bootjes en hoedjes

Vooraan in de zaal staat Xebia-trainer Marco Mulder bootjes en hoedjes te vouwen. ‘Ik wil voorbereid zijn als ze straks een voorbeeld vragen', zegt hij. ‘Bij deze opdracht gaat het er vooral om dat de cursisten leren van eerdere ervaringen. Elke volgende sprint worden de schattingen beter.'

‘Scrum kent drie rollen', legt hij verder uit. Een van die rollen is de producteigenaar, hij is de brug tussen de business en de ict. ‘De product owner zorgt voor focus, hij houdt de return-on-investment in de gaten, en geeft prioriteit aan de vragen vanuit de business, zodat de ict-afdeling weet wat hij moet doen. Een belangrijke rol die de product owner bij dit spel heeft is de acceptatie: is het product goed genoeg opgeleverd?'

De cursisten aan de tafel voorin de zaal zijn inmiddels met de opdrachten begonnen. Tegelijk blazen ze vijf ballonnen op. Andere groepjes volgen het voorbeeld. Af en toe knapt een ballon en klinkt een harde knal. Om de chaos compleet te maken, loopt een cursist tussendoor naar voren om de schattingen van zijn groepje aan Sutherland door te geven. Inmiddels zit bijna niemand meer op zijn stoel, de meeste de cursisten zijn gaan staan.

Ontstaansgeschiedenis

Na een halfuur mannen die ballonnen blazen, ballonnen die knappen en speelkaarten die worden geschud, klinkt gejuich aan de tafel aan het einde van de zaal. Zij zijn de eerste die de opdrachten klaar hebben. Frank Bezema van Everett vult het evaluatieformulier in. ‘Ik heb zeker veel geleerd. Vooral de toevoeging van Sutherland is goed. Hij heeft veel praktische achtergrondinformatie en geeft verhalen uit de praktijk en de ontstaansgeschiedenis van Scrum.' Dat vindt trainer Mulder ook. ‘Scrum is bedacht door Sutherland. De filosofie is verweven met zijn leven. Als je weet welke ervaringen hij heeft, dan snap je hoe hij er toe is gekomen en dan snap je Scrum ook beter.'

Een kwartier later luidt Sutherland opnieuw het belletje. Het merendeel van de cursisten is inmiddels het evaluatieformulier aan het invullen. ‘Er is nog een laatste opdracht van je belangrijkste klant.' De producteigenaren draaien het kaartje om. ‘Maak alle ballonnen kapot', luidt de tekst. De cursisten beginnen meteen de ballonnen kapot te trappen. Sutherland brult boven het geluid van de knappende ballonnen uit: ‘Proficiat, je bent nu Certified Scrum Master!'