SaaS lijkt gemeengoed te worden. Het is niet meer de vraag of het groot wordt, het is al zo groot dat de term SaaS eigenlijk steeds minder relevant wordt. Nu de term cloud computing hot is, lijkt dat ook een beetje op de opvolger van SaaS. Alsof SaaS overgegaan in naar cloud computing.
Dit is niet zo vreemd omdat je SaaS afneemt in de cloud. En let op, want nu wordt het verwarrend! Software die je op abonnementsbasis afneemt is zeker niet altijd een 'in the cloud'. Om dit te onderbouwen moet je vaststellen wat SaaS is en wat cloud computing is en hier worden al lang en veel discussies over gevoerd.
SaaS staat in mijn ogen voor software waarvan je niet eigenaar bent, maar waar je een prijs voor betaald op abonnementsbasis en welke je niet zelf host. De software (en hosting) komt niet op de balans van een onderneming als eigendom. Zo'n beetje hetzelfde als een lease constructie voor auto's. Cloud computing staat (wederom in mijn ogen) voor software die draait op meerdere (virtuele) servers op zodanige basis dat als er een server uitvalt dit niet betekent dat de software niet meer functioneert. Daarnaast is de software zo schaalbaar dat als er ineens meer behoefte ontstaat dat deze aangevuld kan worden, zonder dat de structuur van de software hoeft te worden aangepast. Dit lijken heldere definities, maar ik zal een paar vragen stellen die de propositie van SaaS (en cloud computing) aan de kaak stelt.
Is Gmail SaaS? Je betaald er niets voor, er is dus geen abonnement en Gmail is ook niet per se software. Ik krijg mijn e-mail netjes binnen op mijn Outlook en verstuur ook nog eens mail via de SMTP servers van Google. Pas als ik de web client gebruik zou je al meer van SaaS kunnen spreken. Moneybird.nl is een site waar ik facturen mee kan versturen naar klanten. Je sluit een abonnement af en schaft niets aan, dus je zou het kunnen aanmerken als een SaaS. Maar is Hyves of Relatieplanet.nl dan ook een SaaS? Want ook die site geeft mij functionaliteit (waar ik voor kan betalen), maar waar is dan de scheidslijn tussen Website en SaaS? Salesforce.com is immers ook een website waarmee ik 'dingen kan doen' voor een prijs per maand. Tiara is een product waarmee je online huizen kunt plaatsen op Funda.nl. De software neem je ook af op licentie basis en wordt elders gehost. Er zijn ook application programming interfaces (api's) in de vorm van webservices waarvoor je kunt betalen per maand om ze te mogen gebruiken. Hier zit geen grafische gebruikersinterface bij maar hebben verder wel de eigenschappen van een SaaS. De belastingdienst heeft ook api's waarmee je bepaalde belastingzaken kunt automatiseren. Het vaststellen wat een SaaS blijkt dus lastiger dan het op het eerste gezicht lijkt en is dus onderwerp voor discussie. Daarnaast is het afnemen van software op abonnementsbasis al zo gewoon geworden dat SaaS als losstaande entiteit zijn waarde verliest. Het is gemeengoed geworden.
Het zwaartepunt van SaaS is hiermee een beetje verplaatst naar het cloud computing. Mij is opgevallen dat er steeds meer discussie wordt gevoerd over cloud computing en veiligheid. En dat cloud computing juist gebruikt wordt om het falen (en platgaan) van een applicatie voorkomen wordt omdat het 'in de cloud' draait. En wie eigenaar van de data is, en of de data versleuteld is als deze wordt gestolen, of zoek raakt, of dat de beschikbaarheid gegarandeerd is. Vraagstukken die je ook hebt als je besluit software in abonnementsvorm af te nemen.
Draait SaaS in de cloud? Ja en nee, afhankelijk van de definities. Internet is namelijk ook een cloud en als je dus sofware over het internet afneemt, dan draait deze blijkbaar in de cloud, maar niet volgens mijn eerder gestelde definitie dat het op zodanige wijze gehost wordt dat het niet faalt als een server of knooppunt op het internet faalt. Ik heb discussies gelezen over de vraag of Salesforce wel in de cloud draait, of hoe het kan dat Sidekick-gebruikers hun data kwijt zijn geraakt. Het is dus best moeilijk om vast te kunnen stellen hoe schaalbaarheid en faalbaarheid zijn geregeld bij een dienst die je over het internet afneemt.
Wat is de moraal van dit verhaal? SaaS als losstaande entiteit verdwijnt. Niet alleen omdat het te generiek is, maar dat er een nieuwere term is (cloud computing) waar SaaS een afgeleide van is en SaaS zodanig gemeengoed geworden is dat het als fenomeen los niet meer voldoende bestaansrecht heeft. Bij het SaaS-topic komen steeds minder nieuwe bijdragen en dat lijkt representatief te zijn.
Mooie discussie! Als ik het zo mag versimpelen, gaat het volgens mij om “belofte” vs. “definitie” van Cloud Computing. “The Truth is in the eye of the beholder”.
Ik ben het helemaal eens met Niek in zijn posting met puntsgewijze opsomming van voorwaarden waaraan een Cloud vermeend wordt te voldoen, kenmerken die hout snijden! Toch kan je je afvragen of dit onafwendbare voorwaarden zijn om het Cloud Computing te mogen noemen, of “mogelijke” kenmerken die afhankelijk van de Cloud of Cloud Service onderdeel uitmaken van het aanbod.
Zoals Henri terecht stelt, mag het voor de afnemer niet teveel uitmaken hoe een service bereikt wordt. De eerste vraag is evenwel aan welke voorwaarden een service moet voldoen, en daar ligt nu net de kern van de zaak. Voor de ene service is hoge mate van beschikbaarheid (five nines), regulatory compliance, security e.d. een absolute must, terwijl het voor de volgende service minder relevant en daarom al snel te kostbaar is. Strikt vasthouden aan het complete spectrum van (vermeende) kenmerken van Cloud Computing zorgt er dan ook voor dat je uiteindelijk niet of niet altijd de afgemeten business value behaalt, wat juist de grote belofte van het model is.
Wat zijn dan de fundamentele kenmerken van Cloud Computing en wat zijn de secundaire of optionele mogelijkheden? Cloud is toch uiteindelijk een metafoor voor het internet, cloud computing is in essentie dan ook “computing over internet”. Ik zie het graag als een holistische benadering van schaalbare IT-capaciteiten die over het internet beschikbaar gesteld worden, de definitie zoals Gartner deze hanteert. Cloud Computing is geen oplossing, maar een leveringswijze van IT-capaciteiten die (al dan niet gecombineerd) en in een verschillende verhouding van kenmerken een oplossing vormen voor uiteenlopende zakelijke vraagstukken.
Rick Hebly
Als ik alle reacties even op een rij zet is het, zeker op dit moment, beter dat als een bedrijf voor cloud computing kiest zelf beschrijft wat zij daar onder verstaat. Daarna aangeven wat must haves zijn en nice to haves en dan kijken wie het kan leveren. Eigenlijk zoals je dat bij een klassieke outsourcing zou moeten doen.
Sommige requirements passen namelijk niet in een cloud (ligt eraan welke definitie je hanteerd). Bijv. sommige data mag de landsgrenzen niet verlaten, data wat via een bepaald land internet opgaat kan aan bepaalde legal aspecten vastzitten (bijv. interlectual property).