De gevolgen van offshoring zijn op lange termijn desastreus voor de Nederlandse kenniseconomie en verzwakken de positie van Nederland op het gebied van innovatieve producten en diensten. Dat stelt Virtum, een adviesbureau dat zich speciaal richt op de rol van cio's binnen organisaties. De adviseurs stellen dat door het ontwerp van nieuwe software en ict-diensten uit te besteden aan bedrijven in andere landen, de inhoudelijke kennis bij Nederlandse ict'ers verdwijnt.
‘Zijn wij in Nederland over tien jaar nog in staat om nieuwe ict-diensten te ontwikkelen als de aankomende generatie ict'ers alleen nog maar gewend is aan video- en telefoongesprekken met ontwikkelaars en beheerders in een Aziatisch of Afrikaans land?' Dat vraagt Computable-expert en mede-oprichter van Virtum François Zielemans zich af.
Hij stelt dat het merendeel van de ict'ers die nu actief zijn, eerst jarenlang zelf achter het toetsenbord heeft gezeten. 'Die generatie weet dus waarop hij moet letten als hij met een ontwikkelaar uit India spreekt.' Volgens Zielemans verandert die situatie doordat uitbesteding een vlucht heeft genomen.
Buiten Nederland
De adviseur stelt dat de generatie die nu afstudeert als informaticus in een heel andere situatie terechtkomt. Een situatie waar productie en ontwikkeling voor een steeds groter deel buiten Nederland plaatsvinden. Zielemans: 'Zelfs complexe taken als het maken van het technisch ontwerp verschuift richting continenten ten zuiden en oosten van ons.' De nieuwe generatie ict'ers is volgens de adviseur vooral sterk in het managen van projecten.
'Door steeds meer onderdelen van de waardeketen uit te besteden, verkleint Nederland de kans om tot nieuwe ideeën, producten en diensten te komen. Innovatie zal dan uitblijven en onze kenniseconomie verzwakt', aldus de expert.
Alleen managers
De adviseur stelt dat een organisatie alleen in staat is om maximaal te innoveren als de gehele waardeketen zich voor langere tijd in een geografisch gebied concentreert. 'Als een economie door gebrekkige interne innovatie veel hoogwaardige en dus dure diensten en producten moet importeren, zal de consument op termijn de import niet meer kunnen financieren. Dan komen we in een situatie waar we structureel een handelstekort hebben.'
Zielemans waarschuwt: ‘We moeten ervoor oppassen dat we in Nederland in een situatie komen waar iedereen manager is en niemand meer echt weet waar hij het over heeft. Dan hebben we echt een probleem en worden we links en rechts ingehaald door landen waar het ook zonder deze extra uitdaging al moeilijk mee concurreren is.'
Ik werk zelf voor een organisatie die al 25 jaar offshored en ben het volledig oneens met deze conclusie. Juist het ontlasten van de lokale organisatie van de uitvoering (incl detail design), zorgt voor meer innovatie.
3 lokale rollen blijven bestaan: project manager, business developer/account manager en lokale Subject Matter Expert/architect. Het hele betoog laat namelijk de (interne) klant buiten beschouwing. Deze is m.i. de belangrijkste schakel in innovatie en verwacht een partner met relevante lokale en bedrijfsspecifieke kennis.
Ik denk dat Virtum/Zielemans weinig (goede) ervaring heeft met offshoren. Het is wel degelijk mogelijk om innoverend vermogen en kennis te behouden.
@Vincent, Ik loop nog niet zolang mee als jij, maar ik kan mij geheel vinden in het artikel. Jij noemt voornamelijk managers, mijn ervaring is (begint steeds meer te worden) dat managers gewoon te weinig van de materie weten.
Alleen Subject matter Expert/Architect behoren degelijke kennis te hebben, maar hoe wil je dit bereiken als men niet een groei kwa kennis ka realiseren door ergens onder aan de kennisladder te beginnen. Veel treden in deze ladder verdwijnen door dit offshore gebeuren. En zeg nu niet dat je dit leert op een MBO, HBO of universiteit, want afgestudeerden missen gewoon ervaring welke ze niet meer kunnen opbouwen.
Mijn ervaring is dat al het interessante en veelal technisch werkzaamheden naar offshore landen verdwijnt als Hongarije en Bulgarije. Wat voor ons achterblijft is het puin ruimen die er in deze landen gemaakt wordt.
Simpel bekeken: 80% van een uitbesteden besluit, hangt af van waar je de meeste waarde krijgt voor je geld en 20% van het ‘gunnen’ (relatie of gevoel, de ‘klik’ zeg maar). Value for Money, korte termijn focus laat veel organisaties dus naar het oosten rennen. Is dat slecht? Niet per definitie. Maar wij moeten daar in opleidingen e.d. wel rekening mee houden denk ik. Overigens, mocht blijken dat offshore een ‘rampshore’ wordt, dan draait men vaak ook wel snel bij, is mijn ervaring.
Anderzijds, willen wij met zijn allen hier bepaalde kennis en functies behouden (en zelfs een bepaalde levensstandaard) of nieuwe mogelijkheden aanboren, dan moeten we daar wel wat voor doen.
Dat vraagt een andere mentaliteit… Een van hard werken, je aanpassen, anticiperen en ‘doen’ (ja, met de nodige randvoorwaarden, maar die moet je zelf creëren en komen pas als je echt je best doet m.i.). Concurreren op wereldschaal dus: Welke waarde heb jij?
@Dune, het verdwijnen van deze treden is inderdaad een zorg. Juniors kunnen niet meer in- of doorstromen.
Het gevoel met de te beheren omgeving zal steeds verder verdwijnen wanneer deze direct gecheapshored zullen gaan worden.
@M@rtin: Welke waarde jij hebt wordt niet meer alleen bepaald door je kennis maar steeds meer door de kosten. Het concurreren op wereldniveau zal plaats gaan vinden op basis van levensstandaard en niet meer (alleen) op basis van kennis.
Offshoren kan heel goed zijn maar we moeten weg blijven van het cheapshoren.
Voorlopig is de trend dat proces management ook al wordt gecheapshored, het gaat dus niet alleen om “beheerders”.
Een Nederlandse financiële instelling is er trots op dat ze maar 60% van het standaard uurtarief betaalt voor een buitenlandse ontwikkelaar. Maar inmiddels betaalt men miljoenen euro’s (teveel) voor een systeem met miljoenen regels niet te beheren code. Men is het kritieke punt gepasseerd, men moet wel doorgaan totdat de wal het schip een keer gaat keren, of de instelling eindelijk zo weinig geld verdient dat men er verstandig mee om moet leren gaan. Voorlopig wordt deze wanprestatie echter op klanten afgewenteld en anders verpakken we het en storten de wereld in een crisis.
Zo worden we vanzelf een vierde wereldland en mogen we voor een prikje alles overdoen.
@Vincent: ‘Innovatie’ is een breed begrip en ik bedoel met innovatie niet het maken van een nieuwe applicatie waarmee je een bedrijfsproces kunt automatiseren. Innovatie is voor mij wat bijvoorbeeld ASML doet: het maken van state- of-the-art chipmachines door met technologische partners iedere keer weer de technische lat te verleggen. ASML is is trouwens ook een voorbeeld van een bedrijf waarbij het grootste deel van de waardeketen is gecentreerd in een geografische regio (Eindhoven).
Als je kijkt naar innovatie rondom bijvoorbeeld laptop/desktop hardware dan onderbouwt deze ook de hypothese uit het artikel. Waar Amerikaanse partijen als HP, Dell en Compaq initieel alleen de productie uitbestede aan Aziatische landen, zit er nu bijna de gehele industrietak. Iedere laptop die verkocht wordt door een Amerikaans merk, behalve Apple, wordt tegenwoordig zowel ontworpen als geproduceerd in Azië. Hetzelfde geldt voor mobiele telefoons en de meeste andere mobiele apparaten. De tienduizenden mensen die in de desktop industrie actief waren in de Verenigde Staten hebben nu hopelijk een andere baan of zitten werkeloos thuis en moeten nu een duur product importeren. De kennis zit in Azie en is te duur om weer op te bouwen in de U.S. (of Europa).
Wat betreft mijn ervaring: ik heb een groot aantal bedrijven ondersteund bij het (offshore) outsourcen en langere tijd in onder andere India gewerkt en in die tijd de leveranciersmarkt daar van heel dicht leren kennen.
Voor de goede orde: ik ben niet tegen het concept van offshoring, maar vindt wel dat het goed is om het vanuit een lange termijn visie te doen en niet alleen om op korte termijn kosten te besparen. Het als Nederland op termijn verliezen van het vermogen om bijv. te kunnen programmeren kan in mijn optiek niet anders dan leiden tot een situatie waar er geen nieuwe BAAN of Exact van Nederlandse bodem meer van de grond komt. Echte innovatie vraagt namelijk om begrip/kennis van de hele waardeketen. Dat is het punt dat ik wil maken.
Momenteel werk ik zelf als ontwikkelaar bij een groot detacherings bedrijf, die de regel hanteert om minimaal 20 procent van al het werk te offshoren.
Ik denk dat we inderdaad zorgen moeten gaan over het uitbesteden van onder andere het ontwikkel werk aan het buitenland.
Een tijdje terug heb ik meegewerkt aan een zeer groot overheids project waarbij een deel van werk ‘moest’ worden uitbesteed aan het buitenland (India).
Na vele slechte verhalen gehoord te hebben over de opgeleverde kwaliteit uit India was ik dus enigzins bevooroordeeld,
maar nadat ik zelf met offshoring te maken heb gehad, kan ik alleen maar mijn vooroordelen bevestigen.
De code die uit India kwam was zeer slecht, soms zo slecht dat het alles compleet overnieuw moest worden gemaakt door het Nederlandse ontwikkelteam,
maar daar houden de managers geen rekening mee, die kijken alleen maar naar het goedkope prijskaartje van offshoring in India.
Wanneer je contact hebt met India, dan wordt de beste Indier naar voren geschoven, maar vervolgens wordt het daadwerkelijke werk gedaan door iemand zonder kennis.
Maar goed, het communiceren blijft lastig met offshoring… alles moet bijna in tienvoud worden uitgelegd.
Offshoring kan wel, maar dan moet de kwaliteit van het op te leveren wel flink worden verbeterd en deze projecten moeten zeer goed worden gemanaged.
@ Francois : is het probleem dan niet offshoring/outsourcing maar het waarderen van je ontwikkelaars? Bedrijven die alles outsourcen lopen vanzelf vast omdat ze juist de innovatiekracht missen t.o.v. de concurrent. Hoef je ze niet voor te waarschuwen want daar komen ze vanzelf achter.
Leuk dat je ASML noemt want die gaan juist veel meer outsourcen en de software ontwikkeling is juist daar niet echt innovatief (wel de equipment zelf).
Terechte waarschuwing van Francois. Je ziet tegenwoordig kleine Nederlandse software ontwikkelaars uitwijken naar het buitenland omdat het goedkoper zou zijn of vanwege de schaarste op de arbeidsmarkt. Maar het kosten argument is veelal gebaseerd op uurtarieven waarbij geen rekening wordt gehouden met de kosten van afstemmingsproblemen en op de langere termijn kennisverlies. Voor wat betreft de schaarste op de arbeidsmarkt heeft de overheid de zogenaamde kennismigratiewet ontwikkeld zodat je niet afhankelijk bent van alleen de Nederlandse arbeidsmarkt. Zeker voor de kleinere ontwikkelaars is het verstandiger (en goedkoper) om het proces om te draaien en te kiezen voor inshoring.
Voor wat betreft de grotere bedrijven kan offshoring van deelprocessen of bepaalde projecten prima werken, zolang je de kritische bedrijfsprocessen maar in eigen huis houdt en bij het uitbesteden van projecten met KPI’s & SLA’s werkt met een “eigen” project manager die ter plaatse opereert, bij voorkeur 24×7.
Het proces ‘softwareontwikkeling als doel’ outsourcen/offshoren zal niet zozeer een probleem zijn/worden voor Nederland, dat is een kwestie van tijd. (sorry reageerders) Ik denk namelijk dat de waarde van softwareontwikkeling eigenlijk ligt in het efficienter maken van businessprocessen of als business enabler.
Als we als Nederland innovatief en sturend zijn (blijven???) in het ontwikkelen van de ‘wat’ in plaats van de ‘hoe’ , dan komen we er wel, want we blijven dan in de waardenketen zitten op de plek waar de meeste waarde wordt toegevoegd. Probleem van de I(C)T markt is dat de ‘wat’ en de ‘hoe’ vaak in het sales proces gecombineerd worden aangeboden. b.v. Neem softwareoplossing X, dan levert dat Y op. Terwijl er DAN nog geen waarde wordt toegevoegd, maar de suggestie is al gewekt. (OV chip, EPD e.d.)
Overigens, zie ik wel een risico op het scheiden van de brains (bedenken van oplossingen) & muscle (uitvoeren van development werk) op korte termijn. Dat is nooit een goed idee (en zeker niet bij kennisintensieve processen zoals software development). Alvast excuses voor het oneerbiedig neerzetten van het uitvoeren van ontwikkelwerk 🙂 , maar iedereen is het toch wel eens dat er een trend is om dat zo kennisEXtensief te maken als mogelijk….?