2009: 22 spraakmakende ICT-fiasco’s

Overheid

SAP bij Provincie Noord-Holland
Eind 2008 mislukte de invoering van een subsidiemodule van SAP bij de provincie. Er was toen 500.000 euro uitgegeven aan de implementatie van de zogeheten SAP-module Grantor Management door Ctac. Uit intern onderzoek door de provincie bleek dat er nog eens 500.000 euro nodig zou zijn om het systeem werkend te krijgen. Het project werd vervolgens stopgezet. Na juridisch onderzoek en onderzoek van Pricewaterhousecoopers besloot de provincie geen claim tegen SAP en Ctac in te dienen. In oktober 2009 besloot de provincie het beheer en de hosting van zijn SAP-omgeving voor tenminste drie jaar uit te besteden aan dienstverlener Logica.

Roer- en Swalmentunnel
De Roer- en Swalmentunnels van de A73 bij Roermond werden dit jaar regelmatig afgesloten voor onderhoud aan diverse systemen. Van begin september tot eind november 2009 gingen de buizen helemaal dicht om de systemen te verbeteren, te testen en om te bouwen naar de definitieve situatie. Op 1 december opende verkeersminister Camiel Eurlings de tunnelbuizen officieel, na twee jaar vertraging. Hij beloofde om nooit meer nieuwe onbewezen technieken te gebruiken bij de aanleg van tunnelbuizen. Overigens moeten nog meer dan tweehonderd 'restpunten' bij de tunnels worden opgelost.

Verkeersdatabank kampt met kinderziekten
Minister Eurlings opende op 6 juli 2009 ook de Nationale Databank Wegverkeersgegevens (NDW). Enkele weken later bleek de informatieverstrekking echter onvoldoende stabiel. NDW blijkt nog lang niet klaar te zijn. Alleen de inrichtingsfase zou in juli van start zijn gegaan en die kampt met kinderziektes. Anderen beweren dat de databank wel degelijk in juli al operationeel had moeten zijn. Een woordvoerder van de betrokken dienstverlener CSC spreekt over kinderziektes en afstemmingsproblemen tussen leveranciers.

'Falende automatisering bij CBR'
De ondernemingsraad van het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR) kaartte begin 2009 aan dat door falende automatisering de dienstverlening van de organisatie in gebreke blijft. Zo zouden verkeerde rijbewijscategorieën en geschiktheidstermijnen worden afgegeven. Ook zouden vorderingsprocedures niet worden uitgevoerd, omdat dossiers van verkeersovertredingen te lang blijven liggen. Adviesbureau Ernst & Young concludeerde dat bij meer dan vijfhonderd verkeersovertredingen de vorderingsprocedure is stopgezet. Daarop stapte de verantwoordelijke financieel directeur op. De andere vier problemen die de raad aankaartte, acht het adviesbureau ongegrond.

Invoering OV-chipkaart vertraagd
De uitrol van de ov-chipkaart loopt in sommige regio's vertraging op door softwarefouten in de oplaadautomaten. Daardoor konden reizigers hun ov-chipkaarten op de officiële startdatum nog niet konden overal opladen. ‘We hebben de oplaadautomaten zelf moeten bestellen, en zijn de eerste in Nederland die dit heeft gedaan bij leverancier van betaalautomaten CCV. We zijn op dat punt koploper in Nederland. Dat is leuk, maar dat betekent ook dat je alle ellende over je heen krijgt', vertelt projectleider Han Scholten van de stadsregio Arnhem en Nijmegen. 'In april waren we het contractueel eens met CCV. Maar voordat de bestelde oplaadautomaten zijn geleverd en geïnstalleerd, ben je zo twee, drie maanden verder. Die oplaadautomaten zijn behoorlijk complex.'

Gemeenten controleren GBA-data niet
Het merendeel van de Nederlandse gemeenten gebruikt de terugmeldvoorziening van de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA) nog niet. Dit binnenkort verplichte geautomatiseerd systeem zorgt voor correcte gegevens van burgers in de GBA. Staatssecretaris Ank Bijleveld van Binnenlandse Zaken melde de Tweede Kamer in juni dat negen gemeenten de terugmeldvoorziening gebruiken en dat nog eens dertien in de afrondende fase van implementatie te zitten. Nederland telt meer dan vierhonderd gemeenten.

Rotterdam heeft geen grip op ICT
Het college van Burgemeester en Wethouders en de ambtelijke top van Rotterdam heeft geen grip op de ict van de gemeente. Zij hebben geen zicht op de samenhang tussen ict-projecten en de realisatie ervan binnen planning en het budget van 54 miljoen euro. Dit stelt de Rekenkamer Rotterdam, die verder concludeert dat het aanstellen van een chief information officer vooralsnog een wassen neus is. Cio Hans Nijman heeft te weinig bevoegdheden om beleid af te dwingen. Het college herkent zich niet in deze conclusies. De Rotterdamse Rekenkamer stelt vast dat het college en de ambtelijke top de afgelopen jaren aan de zijlijn stonden van de ict-ontwikkelingen.

SPEER vertraagd tot 2014
De afronding van het SAP-project Speer bij het ministerie van Defensie is opnieuw vertraagd. Staatssecretaris Jack de Vries schrijft in een voortgangsrapportage van het project dat het programma pas in de zomer van 2014 wordt voltooid. Eerder sprak hij nog over een einddatum in 2013. De vertraging komt doordat Defensie niet genoeg mensen kan vinden om het project op tijd af te ronden. Een woordvoerder kan nog niet zeggen of het project duurder wordt. Dat wordt later duidelijk. Speer (Strategic process and enabled reengineering) is een project voor enterprise resource planning (erp).

Bedrijfsleven

DSM boekt 23 miljoen af op ICT-projecten
Chemieconcern DSM schreef voor de zomer van 2009 23 miljoen euro af op ict-projecten. Na belastingen werd de afboeking 19 miljoen euro. Het bedrijf wil niet zeggen om welke ict-projecten het gaat. 'Het is puur een boekhoudkundige afschrijving. Ik kan niet zeggen of het om Nederlandse of internationale projecten gaat', zegt een woordvoerder van DSM. De projecten zijn volledig afgeboekt en het chemieconcern weet geen nieuwe startdatum. 'Om de kosten van de onderneming te verlagen hebben wij besloten om projecten te staken. De reeds gedane investeringen schrijven we af', aldus financieel directeur Rolf-Dieter Schwalb.

Van Lanschot schrijft af op ICT
Bankier Van Lanschot schrijft 55 miljoen euro af op de modernisering van de ict-omgeving. Hierbij moeten de backofficesystemen en een aantal applicaties worden vervangen. De bank schreef eind 2008 al 20,5 miljoen euro op het project af. Over de eerste helft van 2009 werd nog eens 34,5 miljoen euro afgeschreven. De bank startte vier jaar geleden een project om de backofficesystemen en een aantal applicaties te vervangen. De organisatie heeft nog mainframes in gebruik. Een deel van de geplande vervanging is inmiddels uitgevoerd. 'De huidige systemen blijken toekomstvaster dan gedacht', zegt een woordvoerder van de bank.

Nieuw systeem kost PKN miljoenen
De Protestantse Kerk in Nederland (PKN) heeft Mendix geselecteerd voor de realisatie van het nieuwe ledenregistratiesysteem. PKN raamt de kosten voor de bouw van het nieuwe systeem op vier miljoen euro. Die kosten worden in tien jaar afgeschreven. Een eerdere poging met het project Numeri leverde PKN een strop op van ruim vijf miljoen euro. Ook liep daarna het overnemen van een softwarespecialist in ledenadministraties spaak. De kleine synode van de PKN voorziet dat het nieuwe systeem zo'n vier miljoen gaat kosten. Ook is er potje van driehonderdduizend euro ter financiering van de voorbereidingen, waarvan al 130.000 euro opging aan de inhuur van externe expertise, onkostenvergoedingen en vergaderkosten van de vrijwilligers van de werkgroepen die bij het project betrokken zijn.

Zorg

Ziekenhuis stopt ingrepen door ICT-kosten
Het academisch ziekenhuis Maastricht (AZM) stevent af op een begrotingstekort van 44 miljoen euro in 2012. Dat komt onder andere doordat de ict-kosten hoger uitvallen dan was berekend. Het ziekenhuis voert verschillende ict-projecten uit waaronder de invoering van een erp-systeem van SAP. Het begrotingstekort wordt ook veroorzaakt door rijksbezuinigingen en stijgende personeelskosten. Door de budgetoverschrijding wordt een aantal verlieslijdende behandelingen geschrapt. Bij het Maastrichtse ziekenhuis loopt een groot aantal ict-projecten. Het ziekenhuis voert bedrijfsbreed een enterprise resource planning (erp) systeem in van SAP. In dat systeem worden alle logistieke, inkoop-, hr- en financiële processen van het ziekenhuis vastgelegd. Het erp-systeem wordt via een SAP-PAM module gekoppeld aan het ziekenhuisinformatiesysteen (zis).

Klink: Onveilige systemen vertragen EPD
De invoer van het elektronisch patiëntendossier (epd) is vertraagd doordat de beveiliging van de systemen niet op orde is. Dat zei minister Klink van Volksgezondheid Welzijn en Sport tijdens een Tweede Kamerdebat. Volgens de minister voldoen de zorginformatiesystemen van ongeveer 40 procent van de zorgverleners niet aan de gestelde beveiligingsnormen. De bewindsman wilde zorgverleners per september 2009 verplichten om deel te nemen aan de elektronische uitwisseling van medische informatie over patiënten. Volgens Klink kunnen leveranciers de gecertificeerde ict-systemen niet voor de gestelde datum aanleveren.

Universiteiten

Radboud Universiteit stapt uit Peoplesoft-fiasco
De Radboud Universiteit Nijmegen trekt zich terug uit het gezamenlijke erp-project Sans (Samenwerking Nieuw Studenteninformatiesysteem). Kostenoverschrijdingen, vertragingen en technische complicaties zijn debet aan dit besluit. Sans is een gezamenlijk project met de universiteiten van Amsterdam, Leiden en Tilburg en de Hogeschool van Amsterdam voor een nieuw inschrijf- en volgsysteem voor studenten op basis van Peoplesoft Campus Solutions. Partners zijn Oracle, Atos Origin en, in de beginfase, Berenschot. Het project kostte oorspronkelijk 21 miljoen euro. Het is in 2005 van start gegaan en moet leiden tot een nieuw online studenteninformatiesysteem.

E-mail universiteit Groningen volledig uit de lucht
Medewerkers en studenten van de Rijksuniversiteit Groningen kampten in september 2009 met een storing van de e-mailomgeving. Eerder waren al compatibiliteitsproblemen met de webmail van de Java Communications Suite van leverancier Sun Microsystems in Internet Explorer 8 van Microsoft. De uitval van de mailserver van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) is veroorzaakt door acties die de traagheid van de server moesten oplossen, schrijft leverancier Sun in een technisch onderzoek. De universiteit zette de oude e-mailomgeving terug online. Daarmee werden de 25.000 studenten en circa achtduizend medewerkers van de universiteit weer per e-mail bereikbaar.

TU Delft stopt ICT-projecten
TU Delft heeft begin 2009 een aantal ict-projecten stopgezet. Het gaat vooral om projecten op het gebied van innovatie en ontwikkeling. "Het budget voor innovatie en ontwikkeling voor 2009 is vergeleken met het budget van 2008 gehalveerd", zegt de woordvoerster. De TU bekijkt jaarlijks welke projecten echt nodig zijn. Daarna wordt budget toegekend aan de projecten. 'Door het verlaagde budget kan een groot aantal projecte, die wel nodig werden geacht en die zouden bijdragen aan een verdere efficiency van de processen binnen de TU, niet worden uitgevoerd.' Het gaat dan bijvoorbeeld om de vervanging van een aantal bedrijfsapplicaties door een geïntegreerd contractmanagementsysteem. 

Bug bezorgt Maastrichtse student week uitstel
Door een fout in de koppeling van twee softwaresystemen hadden ongeveer zevenhonderd studenten van het University College Maastricht onverwacht een extra week zomervakantie. De collegeroosters voor de studenten werden niet goed opgesteld, wat voor het interfacultaire onderdeel van Universiteit Maastricht reden was om op de rem te trappen. Andere faculteiten zijn wel op tijd met colleges begonnen. Op de database-images die de universiteitsmedewerkers op hun beeldschermen zagen, verdwenen vakken uit het rooster. Uit onderzoek blijkt dat de fout zich voordeed bij het koppelen van het SAP-studentenadministratiesysteem SLM aan de roostersoftware Syllabus Plus van de Britse leverancier Scientia.

Uitbesteding

Rijkswaterstaat draait uitbesteding terug
Rijkswaterstaat wil het uitbestedingscontract met Capgemini terugdraaien. Het gaat om de uitbesteding van werkplekbeheer en datacentrumdiensten. Dat bevestigen bronnen betrokken bij het project. Het rekencentrum is instabiel, zeggen bronnen betrokken bij het project. De overheidsdienst heeft te maken met storingen, zoals het uitvallen van de mailservers of internetverbinding. Een woordvoerder van de dienstverlener bevestigt dat de twee partijen met elkaar spreken. Capgemini en Rijkswaterstaat sloten in 2007 een contract met een looptijd van 7,5 jaar en een waarde van 230 miljoen euro.

Centric verliest Reaal als BPO-klant
Reaal Verzekeringen heeft besloten de administratieve verwerking van hypotheken terug in eigen beheer te nemen. Vanaf mei 2007 was deze activiteit voor zeven jaar uitbesteed aan Ordina BPO. Die dienstverlener werd in het voorjaar van 2009 overgenomen door Centric. De waarde van het bpo-contract werd destijds geschat op 25 miljoen euro. Er werken ongeveer twintig mensen bij Centric voor Reaal. Deze mensen verhuizen met hun werk naar de Reaal-vestiging in Alkmaar. Reaal heeft in overleg met de dienstverlener de uitbesteding in heroverweging genomen en kiest er nu voor om de bedrijfsprocessen weer naar zich toe te trekken. De verzekeraar verwacht dat de overgang in het eerste kwartaal van 2010 is afgerond.

Storingen

Onderhoud legt UMTS-netwerk Vodafone plat
De storing die het netwerk van telecomaanbieder Vodafone half november anderhalve dag platlegde, is veroorzaakt door een falend fallback-systeem. Dat concludeert het bedrijf na onderzoek. Een landelijke gateway viel uit en de andere drie netwerkknooppunten konden die taken niet overnemen. Normaal gesproken gebeurt dat bij een storing automatisch. Door verstopping op het netwerk konden ruim vier miljoen zakelijke en particuliere abonnees hun mobieltje niet gebruiken.

ICT-fout kost netwerkbedrijf Liander 2,8 miljoen
Energienetbeheerder Liander heeft zijn klanten 2,8 miljoen euro terugbetaald door een conversiefout bij de overgang naar een ander ict-systeem. Zeven jaar geleden werd de software van het Gemeentelijk Energiebedrijf Amsterdam gemigreerd naar het ict-systeem van energieleverancier Nuon. Een programmeur gebruikte een verkeerd model bij de conversie. Daardoor betaalden Amsterdamse huishoudens voor een verkeerde en duurdere meter. De huishoudens betaalden voor een G6-meter, terwijl ze een G4-meter in de meterkast hebben hangen. Volgens een woordvoerder van de netbeheerder viel de fout het bedrijf ineens op.

Overbelast netwerk veroorzaakt storing bij Colt
De netwerkstoring waardoor verschillende klanten van Colt in september enkele dagen geen toegang tot internet en ip-diensten hadden, wijt de aanbieder aan overbelasting. 'Het was een broadcast storm die delen van ons netwerk vorige week platlegde', vertelt de Britse woordvoerster Kirstie Phimister. Vrijdag 11 september, drie dagen na het begin van de storing, sloot Colt de laatste gedupeerde klanten weer aan op het netwerk. Een broadcast storm is een plotse toename van dataverkeer op het netwerk en wordt vaak veroorzaakt door loops in de netwerkswitches. Zo kunnen switches en hun duplicaat elkaar continu dezelfde datapakketten toesturen, waardoor het netwerk overbelast raakt. Soms is een moedwillige aanval met behulp van vele netwerkverzoeken van buitenaf, de oorzaak van de overbelasting.