Hennie Wesseling is een van de bekendste chief information officers van Nederland. Eind dit jaar neemt hij afscheid als ICT directeur van de Mail-divisie van TNT. Onder leiding van Wesseling groeide ICT Mail uit tot een servicebedrijf dat zich kan meten met de commerciële ict-dienstverleners. Zijn stokpaardjes: ict is er voor de business en uitbesteding doe je met mate.
ICT Mail is – ook al is het een interne divisie – een van de weinige service-integrators op de Nederlandse ict-markt, stelt Hennie Wesseling (1951), de vertrekkende chief information officer (officeel ICT directeur Mail) van TNT Post. 'ICT Mail wordt regelmatig gebenchmarked. Mijn medewerkers krijgen een 7,8 voor de geleverde dienstverlening. Zulke hoge rapportcijfers halen commerciële bedrijven vaak niet. Gemiddeld kost een werkplek bij ons duizend euro per jaar, tegen tweeduizend euro bij marktpartijen.'
Volgens Wesseling schort het bij marktpartijen grofweg aan drie dingen: ze leveren onvoldoende service, hebben moeite met systeemintegratie en beschikken over te weinig kennis van de bedrijfsprocessen van hun klanten. 'Daarom moet een opdrachtgever nooit zijn hele ict-operatie in handen leggen van één marktpartij', waarschuwt hij. 'Hou de regie in eigen hand.'
Ict-shop
Wesseling krijgt in 2001 – PTT Post is inmiddels verzelfstandigd – de kans om de ict-tak van een stafdienst te veranderen in een servicebedrijf dat ten dienste staat van de operationele en commerciële activiteiten van het postbedrijf. Uitgangspunten zijn het goedkoper maken van ict en het dichter tegen de business aanzitten. 'We hebben van ICT Mail een serviceprovider weten te maken die in diensten denkt en kan wedijveren met wat de markt aanbiedt. ICT Mail levert diensten tegen een marktconform tarief, en soms zelfs daaronder. Alle producten en diensten staan in een catalogus; voor alle diensten zijn service level agreements opgesteld. Dat zijn geen dikke pakken papier ter defensie van de it-afdeling, maar een beschrijving van de leveringsvoorwaarden, geredeneerd vanuit de klant. Dat betekent ook dat problemen direct worden opgelost, ook 's nachts na een melding. Mijn medewerkers verwijzen dan niet naar een ochtendploeg, omdat dit in de sla zou staan.'
Hij wijst op de ict-shop die ICT Mail heeft ingericht voor zijn klanten (zo'n tienduizend, verspreid over meerdere business lines). De webwinkel bevat zevenhonderd producten en diensten die alle beschreven en getarifeerd (op kostprijsniveau) zijn. Wie wat wil bestellen heeft direct inzicht in de kosten en van iedere order wordt intern een factuur uitgestuurd.
Voorspelbaar
Het CIO Office kent vijf medewerkers, de serviceprovider ICT Mail telt 250 eigen mensen. Enige tientallen mensen in de business lines houden zich bezig met informatiemanagement en de ict-vraag ('demand organisatie'). Voor projecten huurt ICT Mail capaciteit in (100-200 man). 'Wij zijn vanaf 2001 gaan werken onder architectuur en denken vanuit roadmaps: we houden de ict-ontwikkelingen, zoals bijvoorbeeld rfid, cloud computing en unified communications, nauwgezet bij en bepalen welke elementen voor ons toepasbaar zijn binnen nu en een paar jaar. Bewezen technologie staat voorop. ICT Mail doet ict inhoudelijk graag zaken met bedrijven die over tien jaar ook nog bestaan. Microsoft en SAP zijn daarvan concrete voorbeelden. Voor zo'n groot concern als TNT Post is voorspelbare ict met bijbehorende kosten noodzakelijk.'
Winkelnering
Wesseling gelooft in selectieve sourcing: ict-diensten of -producten die uit de muur gehaald kunnen worden, moet een ict -unit niet meer zelf doen. Denk aan het ontwikkelen van een informatiesysteem of het in huis hebben van een rekencentrum. 'Dat scheelt ook in afschrijvingen op bedrijfsmiddelen', stelt hij. 'Maar in verplicht winkelneren bij één partij geloof ik niet. Je eigen visie op architectuur en regie op de infrastructuur mag je nooit uit handen geven. Ik zeg altijd dat ict-leveranciers niet in staat zijn een goede 'geïntegreerde' maaltijd te maken. Ze vergeten altijd wel een ingrediënt. Kijk naar de problemen op de ict-markt: die zijn niet wezenlijk anders dan tien jaar terug. Nog steeds ontstaan er moeilijkheden als je van de ene leverancier naar de andere overstapt.'
Natuurlijk, erkent hij, bij ICT Mail is niet alles koek en ei. Soms voelen medewerkers zich gebonden door de gestandaardiseerde ict-omgeving. 'Zo wilde een manager per se een Blackberry, maar die valt niet onder onze architectuur. Dan zeggen we niet gelijk 'nee', maar is het de uitdaging om hem via een offerte te overtuigen dat ons pda-aanbod qua prijs en ondersteuning beter is.'
Geen commodity
Hij is het niet eens met de veelgehoorde uitspraak dat een pc een commodity is. 'Thuis is het een huis-, tuin- en keukenproduct geworden, maar in een zakelijke omgeving is een pc slechts voor 80 procent standaard. Die overige 20 procent bestaan uit bedrijfseigen specificaties en systemen. Binnen TNT Post zijn er wel driehonderd verschillende applicaties verdeeld over een willekeurig aantal werkplekken. Zo'n diverse applicatieomgeving moet een it-afdeling fine-tunen. Daar heeft ICT Mail meer verstand van dan een externe partij.'
De cio van de postdivisie van TNT maakt een onderscheid tussen de generieke ict (regelt ICT Mail ) en de bedrijfsspecifieke proces-ict, waarvoor de business verantwoordelijk is. Bij nieuwe projecten trekken ze gezamenlijk op. Wesseling wijst op een vernieuwingsproject waarbij het oude maatwerk-factureringssysteem met gegevens van zo'n honderdduizend zakenrelaties werd vervangen door een SAP-toepassing. 'Dat was een complex traject, dat we samen op tijd en binnen budget hebben opgeleverd. Ik geloof dat we naderhand slechts 38 vragen hebben gekregen. Daar mogen we zeker tevreden over zijn.'
Zie ook: ICT is meer dan een facilitaire dienst
Loopbaan
In de jaren 1970 studeert Hennie Wesseling natuurkunde (experimentele fysica) aan de VU in Amsterdam. Hij doet onderzoek aan atoomspectra en krijgt er voor het eerst te maken met computers (HP3000). Wesseling verdiept zich in computertalen (Fortran) en schrijft zijn eigen programma's voor de PDP 8 en PDP 10 om spectra door te rekenen.
Na jaren academisch leven met een gemiddeld maandloon van vierhonderd gulden per maand wil hij een 'echte baan'. Het toenmalig staatsbedrijf PTT zoekt systeemontwerpers en een ex-medewerker van de faculteit benadert hem voor zo'n functie. 'ICT werd in die periode nog niet massaal omarmd door het bedrijfsleven en de overheid. Als je in die tijd een toetsenbord kon bedienen was je al een deskundige.'
Wesseling volgt begin jaren 1980 bij Volmac allerlei trainingen (GOS: Gestructureerd Ontwikkelen van Systemen; GOP: Gestructureerd Ontwerpen van Programma's) en leert er Cobol krassen. ' Na een jaar of drie had ik het ontwerpen van systemen wel gezien. Ik kreeg het gevoel dat ik weer terug naar de middelbare school moest. Mijn belangstelling lag meer bij de business. Het schrijven van een informatieanalyse en het bedenken van nieuwe toepassingen, zoals Videotext-systemen: dat vond ik leuk.'
PTT is in die periode nog een staatsbedrijf met een telecom- en een posttak. Automatisering is nog vooral gericht op de telecompoot, maar in de jaren 1980 groeit de belangstelling voor ict-toepassingen bij de postdivisie.
Tussen 1984 en 1990 wordt hij verantwoordelijk voor de automatisering van de Postkantoren. 'Het ging dan onder andere om geldautomaten en pincodeverificatie. En dat alles op computers met twee keer 256k geheugen en gebruikmakend van het openbare X25-netwerk Datanet 1!'
Begin jaren 1990 vraagt de directie hem om de informatiehuishouding bij het PTT-vervoersbedrijf op poten te zetten. Wesseling krijgt tevens de opdracht een it-afdeling voor de posttak op te zetten (it vormde nog een onderdeel van de interne organisatie van PTT Telecom), een technische infrastructuur in te richten en een aantal informatieplannen te schrijven.
In 1996 wordt Wesseling benoemd tot ICT directeur van PTT Post. Tevens is hij in de jaren daarna lid van de Corporate ICS Council van TNT N.V. (na de overname van het wereldwijd opererende Australische bedrijf TNT).
In 1998 vindt de splitsing plaats van PTT Post en PTT Telecom. Samen met TNT wordt PTT Post onderdeel van TNT Post Groep (TPG) en Wesseling daarmee ICT directeur TPG (later TPG Post en vanaf 2006 TNT Post).
Vanaf 2001 krijgt Wesseling tevens de verantwoordelijkheid voor de ict-dienstverlening aan de operationele business lines. De afzonderlijke ict afdelingen transformeert hij daarvoor tot een marktconforme service-unit, ICT Mail.
In 2006 wordt hij 'CIO van het jaar' tijdens de uitreiking van de Computable Awards.
In 2007 neemt hij zitting in de adviesraad van het ict-innovatieplatform ICTRegie.
In 2008 wordt hij voorzitter van het CIO Platform, de vereniging van cio's en it-directeuren in Nederland.
Eind december 2009 vertrekt Wesseling als ICT directeur Mail. Als afscheidscadeau krijgt hij van TNT Post een symposium aangeboden met onder andere George Colony, ceo van ict-onderzoeksbureau Forrester, en Pierre Hessler, lid van de board van directors van Capgemini SA, als gastsprekers.
In 2010 neemt Hennie Wesseling een sabbatical.
