Het is weer de tijd van de lijstjes. Cadeaulijstjes, eindejaarsoverzichten, de Elsevier-onderzoeksranglijsten, het AD-oliebollenklassement. En dan zijn er natuurlijk ook de gebruikelijke ranglijsten, zoals de wekelijkse voetbalstanden van de eredivisie en van de Jupiler League (voorheen eerste divisie). Deze laatste lijst krijgt ineens een Aziatisch tintje: de belchinees. Vroeger kende ik alleen de afhaalchinees en Hoelang, maar de belchinees manipuleert in opdracht van illegale gokbedrijven door omkoping de wedstrijduitslagen en dus ook de stand op de ranglijst.
En we hebben nog meer lijstjes: afgelopen weken heb ik met interesse de discussie over de verschillende monitorinstrumenten voor overheidswebsites gevolgd. De monitor van Overheid.nl bestaat bijna tien jaar en beperkt zich tot ranglijsten van gemeenten, waterschappen, provincies en ministeries. De monitor heeft vooral effect gehad in 2001 en 2002, de laatste periode van minister Van Boxtel, toen ook alle overheden online waren gebracht.
Inmiddels is het effect uitgewerkt en is er meer behoefte aan kwaliteitsmeting. Slimme adviesbureaus zijn in dit gebrek gedoken door overheden te helpen bij het hoger komen op de ranglijst met zo min mogelijk middelen, ook een vorm van manipulatie. Dit zijn een soort belchinezen voor de websites in de publieke sector.
Al tien jaar spendeert de overheid dus belastinggeld aan een instrument dat een kwantitatief referentiekader aanreikt en wat ook nog eens wordt misbruikt. Wat mij betreft een mooi moment om ermee te stoppen en het aan de markt over te laten, zoals in België. Indigov is de Belgische tegenhanger van de Nederlandse overheidsmonitor en wordt gerealiseerd door een adviesbureau. In Nederland heeft beroepsvereniging Cascadis de handschoen opgepakt om naar een beter instrument te streven.
Het vrijkomende budget kan wellicht ook worden gebruikt om andere branches in de publieke sector te helpen met hun ambities met elektronische communicatie en dienstverlening, zoals welzijn, zorg en onderwijs. In de zorgsector is al een begin gemaakt met het marktinitiatief Zorgwebmonitor.
Eigenlijk tekenen lijstjes de onmacht van het leiderschap binnen de overheid. Organisaties komen alleen in beweging als duidelijk is dat ze zijn gedaald in een ranglijst. Kunnen we hier dan spreken van 'beloverheden'?
Twijfelachtig artikel. De heer Van Vliet is zelf een aantal keren onderzoeker geweest van de Overheid.nl Monitor (na 2002 als ik het goed heb …).
Tegelijkertijd is de heer Van Vliet met zijn bedrijf initiatiefnemer van de Zorgwebmonitor …
Tot slot is de heer Van Vliet jarenlang adviseur van Cascadis geweest en is hij op dit moment sponsor van Cascadis …
Waar eindigt een column en begint een commercieel praatje?