Service oriënted architecture is al bijna een gepasseerde trend. Dat wil helaas niet zeggen dat de ict-omgevingen van alle organisaties op soa-leest gebaseerd zijn. Als richtpunt is soa te dichtbij gekomen, maar gelukkig levert cloud computing nog verder op de horizon. De Open Group heeft daar op ingespeeld door het samenvoegen van het service oriented infrastructure-project met de cloud computing-werkgroep. De ontwikkeling van ict-omgevingen is daarbij nog steeds gebaat bij de principes die onder soa-vlag zijn ontwikkeld. Daarbij gebruiken organisaties in toenemende mate een bottom-up aanpak. Betekent dit dat enterprise achitecten en ict-strategen daarmee naar ander werk moeten zoeken?
De laatste jaren hebben organisaties onder druk van krimpende budgetten en deels als gevolg van mislukkingen bij grootschalige projecten, in toenemende mate gekozen voor het uitvoeren van projecten met een beperkte scope, budget en ambities. Verrassenderwijs (voor sommigen) heeft dit geleid tot zeer goede resultaten. De kleinere projecten zijn voor een groot deel op tijd en binnen budget afgerond, met een meetbare meerwaarde voor de organisaties. De vraag dringt zich dan ook op of dit model niet de norm moet zijn, waarmee de afgelopen economisch moeilijke periode in ieder geval nog wat nuttige randeffect heeft gehad.
Zoals de voormalige Chinese leider Mao naar verluid heeft gezegd; zelfs de langste mars begint met een enkele stap. Wat hij er niet achter zei, maar wat ik vanuit mijn eigen ervaring kan toevoegen; zet die stap bij voorkeur in de juiste richting. Die richting is met name waar concepten als soa en nu in toenemende mate cloud computing, nuttig voor zijn. Soa heeft ons geleerd te concentreren op de karakteristieken van de dienstverlening, in plaats van op uitvoeringscomponenten ervan. Het is belangrijk om op basis van een bepaalde invoer een consistent resultaat te bieden, niet of dat resultaat verkregen wordt door Windows 8, Unix of XP-storage. Ict in soa-termen heeft zich ontwikkeld tot een omgeving waarin goede afspraken worden gemaakt tussen de gebruiker en de leverancier. De gebruiker specificeert de ict-diensten die hij voor zijn activiteiten nodig heeft en de leverancier heeft de mogelijkheid om zijn dienstverlening optimaal in te richten. De notie om ict-dienstverlening op die leest te schoeien, leidt ook tot het inzicht dat ict zelf automatisering nodig heeft om het complexere spel van een uitgebreid dienstenpalet, gedeelde middelen over wisselende groepen gebruikers en de dynamiek in de transactionele, tactische en strategische vragen in goede banen te leiden.
Automatiseringsafdelingen hadden in veel organisaties alle in aanmerking komende businessprocessen van adequate ict-ondersteuning voorzien, vooraleer ze keken naar ict-ondersteuning voor ict zelf. Onder de vuurtoren schijnt geen licht. Het is echter geen vreemde zaak dat in een tijd dat 90 procent van de organisaties een soort erp in bedrijf heeft, ook de ict-afdeling integrale ondersteuning voor haar systemen en processen implementeert.
De erp voor ict is in ontwikkeling en ook hier heeft soa een richtinggevende functie. Noodzakelijke elementen in een ict voor ict-omgeving zijn onder meer een volledig zicht op de middelen (configuration management system), standaarddiensten (servicec atalog), ondersteuning van de levenscyclus inceptie, ontwikkeling, implementatie, operatie, uitfaseren (portfolio management system onder andere) en automatisering van veelvoorkomende taken (service request process, patch management, datacenter automation, business service automation). Cloud computing als opvolger voor soa voegt hier nog aspecten als overal, elastisch en verbruiksbelasting aan toe.
Cloud computing wordt daarmee een natuurlijke opvolger voor soa als baken voor de evolutie van ict-dienstverlening. Sourcing is een integraal onderdeel van cloud computing, de dienst kan immers van overal op het internet worden aangevraagd en kan ook vanaf elk punt op het internet worden geleverd. Flexibiliteit in de lokatie van de dienstverlening en vraag is immers een essentiële karakteristiek van cloud computing.
Maar organisaties, wijs geworden door eerdere, minder succesvolle outsourcingsprojecten, kiezen er veelal voor om in eerste instantie cloud computing binnen de eigen organisatie te ontwikkelen. Als er intern voldoende ervaring met het model is opgedaan, kan in een tweede fase de levering van de clouddiensten risicoloos via externe partijen worden uitbesteed. Daarbij kan de organisatie dan een goede afweging maken van de kosten en de kwaliteit van de diensten.
Deze stappen zoals hiervoor beschreven, geven al in grote lijnen een stappenplan aan dat de ict-organisatie via soa naar cloud computing brengt. Beginnen met de automatisering van de automatisering, ontwikkelen van interne clouddiensten en vervolgens het aansturen van de meest optimale leverancier van deze diensten. Wat let je om niet verder te zoeken en nu de eerste stap op dat pad te zetten?
Goed stuk. Heldere visie, waarin eindelijk een “stip op de horizon” wordt geboden voor een oplossing zonder probleem (nl. de technische SOA)!
Het lijkt zo logisch, maar veel mensen zullen geen verband zien tussen SOA en Cloud – tot ze dit lezen.