Hoewel we al jaren bezig zijn onze it-systemen te virtualiseren en te consolideren, is het einde ervan nog lang niet in zicht. Op dit moment wordt nog maar twintig procent van de systemen gevirtualiseerd uitgeleverd. In het verlengde daarvan liggen desktop-virtualisatie, applicatie-virtualisatie en cloud computing nog te wachten. Dit alles biedt een heleboel werk voor het kanaal.
De virtualisatie en consolidatie van servers in het datacenter zet nog steeds door, volgens Marc Groetelaars, VMware’s partner director voor Noord-Europa. Inmiddels wordt er echter ook steeds vaker gesproken over virtualisatie in verband met de cloud, zo ervoer hij tijdens het onlangs gehouden VMworld evenement. "Zelf richten wij ons op dit moment vooral op de interne cloud, maar in San Francisco hadden we partners staan die wel al externe cloud-diensten aanboden."
Hij noemt Terremark als voorbeeld, dat een pay-as-you-go service levert op basis van vCloud Express. Klanten kunnen met een creditcard online verwerkingskracht, opslagcapaciteit en netwerkverkeer kopen. Eindgebruikers kunnen op die manier een eigen basisinfrastructuur aanleggen voor de kritieke en gevoelige systemen en deze uitbouwen naar een externe dienstverlener voor het volumewerk en de piekbelastingen.
Hotel California
Die aanpak is weliswaar een hele stap terug in de outsourcing-trend van de afgelopen jaren, maar biedt essentiële voordelen. Het belangrijkste is dat een klant niet meer zo onlosmakelijk vastzit aan zijn dienstverlener. Groetelaars refereert daarbij aan het nummer ‘Hotel California’ van The Eagles: ‘You can check out any time you like, but you can never leave’.
Een belangrijk verschil is ook het niveau waarop de service levels worden vastgelegd. Bij klassieke outsourcing is de trend omhoog. Aanbieders nemen het liefst complete bedrijfsprocessen voor hun rekening, zoals BPO (business process outsourcing). Cloud computing speelt zich toch op een basaler niveau af: denk aan het voorbeeld van Terremark, waar op een creditcard platte resources ingekocht kunnen worden.
Groetelaars benadrukt echter dat service levels ook op applicatieniveau kunnen worden beheerd. Bij de AppSpeed- en vSphere-tools ligt de nadruk niet op de resources, maar op de prestaties van de applicaties.
Kostenbesparingen
De klanten van Microsoft, een relatief nieuwe speler op de virtualisatiemarkt, richten zich vooral op server-virtualisatie en consolidatie. "In het huidige economische klimaat is iedereen bezig met kostenbesparingen", aldus Robert Bakker, product solutions manager management en virtualisatie bij Microsoft. "Dat geldt voor zowel grote als kleine bedrijven. Daarbij worden daadwerkelijk systemen uitgeschakeld. Als je vijftig servers kunt terugbrengen naar twee of drie, bespaar je flink op de hardware. Voor ons is virtualisatie een van de belangrijkste lijnen. We hebben onze licenties daarop aangepast, bijvoorbeeld in de manier waarop onze managementsoftware is geprijsd."
De virtualisatielaag moet volgens Bakker standaard onderdeel zijn van het besturingssysteem, of direct te downloaden. De waarde zit in de managementlaag. "Wij bieden negentig tot vijfennegentig procent van de functionaliteit. Klanten met specifiekere wensen kunnen bij onze partners terecht."
Een-tweetje
De belangrijkste partner van Microsoft in deze is natuurlijk Citrix. Met de acquisitie van XenSource heeft dat bedrijf zijn een-tweetje met Microsoft kunnen continueren. Terwijl een bedrijf voorheen MetaFrame kocht als uitbreiding op Terminal Server, doet het nu hetzelfde met de Xen-produkten op Hyper-V. Peter van Lingen, Citrix’ business development manager voor de Benelux, ontkent dat de acquisitie van XenSource de redding was voor het inmiddels achterhaalde SBC-concept (server-based computing). Hij bevestigt wel dat de Xen-technologie Citrix in staat stelt op dezelfde manier als voorheen met Microsoft verder te gaan.
"SBC past heel goed in de virtualisatietrend, want het draait ook om het verplaatsen van toepassingen van de gebruiker naar een centrale locatie", aldus Van Lingen. "Wij gebruiken zelf de term SBC al jaren niet meer. De technische implementatie is wel achterhaald, maar de visie niet."
Platform-as-a-service
Net als Groetelaars ziet Van Lingen cloud computing als een belangrijke ontwikkeling. "De it-diensten worden losgekoppeld van de fysieke systemen. Virtualisatie is daarvoor een goed hulpmiddel."
Hij onderscheidt daarbij drie verschillende vormen: software-as-a-service (SaaS), infrastructure-as-a-service (IaaS) en platform-as-a-service (PaaS). Die eerste kennen we natuurlijk vooral als de web-gebaseerde interface die door dienstverleners direct via internet naar de eindgebruikers wordt gebracht. Salesforce is daarvan wel het bekendste voorbeeld. IaaS is wat Amazon aanbiedt met zijn Infrastructure Services: basissystemen tegen een zo laag mogelijke prijs. PaaS zit tussen die twee modellen in: daar gaat het niet om de applicaties, maar om het technische platform waarop die worden ondergebracht. Voorbeeld is force.com, het platform onder de crm-toepassing van salesforce.com. Daarop kan bijvoorbeeld ook een partij als Exact zijn toepassingen kwijt.
Big Bang
"Wij zien onze rol vooral op het platformniveau", aldus Van Lingen. "Dat hoeft niet noodzakelijk publiek te zijn, zoals Amazon dat doet, maar dat kan ook binnen de eigen organisatie. Voor de eindgebruiker maakt dat geen verschil. Hij krijgt dezelfde applicatie op dezelfde manier aangeleverd. De onderliggende infrastructuur is echter veel flexibeler. Je kunt stukken naar buiten duwen of externe resources bijschakelen."
Net als Groetelaars zet hij zich daarmee af tegen het klassieke uitbesteden. "We stoeien nu al jaren met de vraag wel of niet outsourcen. Op zich is uitbesteding niet slecht, want het kost minder. Dat zie je ook aan Amazon: hun resources zijn tien- tot honderdmaal goedkoper dan wanneer je die zelf zou beheren. Door je it-omgeving te virtualiseren, krijg je meer keuzemogelijkheden. Je hoeft niet meer alles uit te besteden. Je kunt dat alleen voor een database doen of alleen bij piekbelastingen."
Convergentie
Het gebruik van innovatieve concepten als cloud computing is echter niet de belangrijkste drijfveer van de klant. "Ondanks (of dankzij) de slechte economie loopt de server-consolidatie nog steeds door", vertelt Djamshid Mohammadian, de technisch manager van VX Company. "Het gaat dan vooral om de besparingen. Een andere reden is het gebrek aan ruimte en koeling in het datacenter. Daarnaast kan de business eisen stellen aan de flexibiliteit en schaalbaarheid van de infrastructuur. Het energieverbruik is van ondergeschikt belang."
Volgens Mohammadian is er in de praktijk nog maar weinig verschil tussen de oplossingen van Microsoft en die van VMware. "De functionaliteit van Hyper-V is voor zeventig tot tachtig procent van de bedrijven voldoende. Dingen als Storage VMotion zijn leuke gadgets voor techneuten, maar niet zo belangrijk als je er vanuit managementperspectief naar kijkt. VMware is wel beter geschikt voor grote datacenters. Hyper-V is nog niet zo ver. Maar over twee, drie jaar zijn ze gelijkwaardig."
Multimedia
Opvallend genoeg verwacht Mohammadian veel van KVM (kernel-based virtual machine), dat tegenwoordig in handen van Red Hat is. "KVM zal een belangrijke rol spelen, vooral als gemeenten en overheden met opensourcesoftware aan de slag gaan." Het grote pluspunt van KVM is het SPICE-protocol (simple protocol for independent computing environments) voor het afspelen van multimedia. "Dat loopt voor geen meter op de hypervisors van Microsoft en VMware." Mohammadian noemt RDP (remote desktop protocol) dan ook waardeloos. HP en IBM hebben om dezelfde reden eigen protocollen voor hun thin clients ontwikkeld, maar die zijn duur om te gebruiken.
Hoewel VMware onbetwist leider is in de virtualisatiemarkt, is Mohammadian ervan overtuigd dat het nog steeds alle kanten op kan. "Als de KVM-technologie gratis blijft, geef ik Red Hat een heel goede kans, vooral bij multimedia."
Trends
– server-virtualisatie en consolidatie lopen door
– belangrijkste drijfveren zijn besparingen, gebrek aan ruimte en koeling, en flexibiliteit en schaalbaarheid
– energieverbruik is van ondergeschikt belang
– een gevirtualiseerde infrastructuur sluit naadloos aan op de cloud
– zoals virtualisatie het operating system loskoppelt van de onderliggende hardware, zo koppelt applicatie-streaming de toepassingen los van het besturingssysteem
– cloud computing biedt veel meer flexibiliteit dan traditionele outsourcing
– service levels voor cloud computing en traditionele outsourcing grijpen op verschillende niveaus aan
– VMware en Hyper-V groeien naar elkaar toe qua functionaliteit
– de dienstverlening is onderverdeeld in drie niveaus: applicaties, platform en infrastructuur
Kansen
– server-consolidatie levert grote besparingen in hardware op
– dat biedt ruimte in het budget voor nieuwe technologie
– op dit moment wordt nog maar twintig procent van de server-systemen gevirtualiseerd uitgeleverd
– server-virtualisatie en -consolidatie kunnen onderdeel uitmaken van een complete herinrichting van de ict-infrastructuur
– server-based computing (SBC) is vanwege het gedeelde operating system goedkoper dan virtualisatie, maar minder veilig
– vervolgstappen op server-virtualisatie zijn virtual desktop infrastructure (VDI) en applicatie-virtualisatie
– een volledig gevirtualiseerde infrastructuur maakt integratie met de cloud mogelijk
– om gedeelten van de opslag naar de cloud te kunnen verplaatsen, moet de data eerst geclassificeerd worden
– Red Hat’s KVM-technologie zou een sterke opmars kunnen maken, vooral vanwege de goede ondersteuning van multimedia en de inzet van opensourcesoftware door overheden
– VMware heeft onlangs zijn partnerprogramma vernieuwd; al het trainingsmateriaal is gratis online beschikbaar
– virtualisatie vraagt meer expertise van de reseller, maar biedt ook de kans om meer waarde voor de klant te creëren
