Financiële resultaten bepalen voor een kwart de uiteindelijke Computable 100. Welke bedrijven wisten 2008 met de mooiste cijfers af te sluiten? Een aantal spelers doet het al jaren achtereen opvallend goed, en dat zijn niet de grootste namen. Toch gaan enkele koplopers in de lijst van vorig jaar deze keer onderuit.
Wat bepaalt de financiële slagkracht van een bedrijf? Als we puur naar omzetcijfers kijken, is dat te veel in het voordeel van de grootste automatiseerders. Alleen de winst is ook geen afdoende criterium. Net als de vorige jaren wordt de lijst van financieel krachtigste bedrijven bepaald door een weging van winstgevendheid, solvabiliteit en omzet per werknemer (zie het kader Berekening voor de exacte methode). Adviesorganisatie Mazars Berenschot Corporate Finance maakte de lijst op basis van openbare financiële gegevens van alle ict-bedrijven die in Nederland actief zijn. Daarbij is uiteraard uitgegaan van zo recent mogelijke cijfers en waar mogelijk van alleen de ict-activiteiten binnen Nederland.
Crisis
Dat de economische malaise ook in de ict-wereld heeft toegeslagen, is bekend. In de lijst met financiële resultaten eindigden dan ook meer bedrijven met een negatieve score. Toch is van de financiële crisis in deze lijst nog niet veel te merken. Ramon Schuitevoerder, consultant bij Mazars Berenschot Corporate Finance licht de cijfers toe.
‘Om een objectieve lijst te kunnen maken, zijn we uitgegaan van openbare financiële gegevens. Daardoor zijn cijfers over 2009 nog niet in de berekening meegenomen en de crisis manifesteerde zich pas in het laatste kwartaal van 2008. De negatieve effecten zijn dan ook nog nauwelijks zichtbaar.'
Dat zal volgend jaar zeker anders zijn, verwacht Schuitevoerder. ‘De klappen zullen vermoedelijk vooral vallen bij hardwareleveranciers, pure resellers van hardware. Je ziet dat die het in deze lijst al moeilijk hebben en 2009 zal voor veel van deze bedrijven vermoedelijk nog ongunstiger uitpakken. Ook consultancybedrijven zullen echt moeten uitblinken om positieve resultaten te blijven behalen. Welke sectoren volgend jaar crisisbestendig blijken te zijn, is lastig te zeggen. ERP-leveranciers doen nog steeds goede zaken, ondanks uitspraken dat ERP zijn beste tijd gehad zou hebben. Bedrijven als Oracle en de Nederlandse spelers AFAS en Exact laten al jaren stabiele resultaten zien.'
Hollands glorie
Die stabiele cijfers zijn ook te zien bij het financieel krachtigste bedrijf van dit jaar. Chipsoft was ook twee jaar geleden al de nummer 1 in deze lijst. Na een bescheiden daling één plaats vorig jaar staat het softwarebedrijf, dat al meer dan 20 jaar gespecialiseerd is in automatisering in de zorgsector, weer aan kop.
Opvallend is dat al een paar jaar achter elkaar enkele ondernemingen stabiel in de bovenste regionen staan. Naast Chipsoft is er het eerder genoemde AFAS, dat langzaam maar zeker het predicaat 'eeuwige tweede' waardig is. Net als vorig jaar haalt het de eerste plaats in de lijst net niet. Ook Accountview, dit jaar op 8, is zo'n Nederlands bedrijf dat het ieder jaar goed doet.
Waarom zijn het juist deze ondernemingen die klinkende resultaten bereiken? Volgens Ramon Schuitevoerder zijn het allemaal specialisten, veelal van eigen bodem, met een goede marktpositie die telkens hoog scoren. ‘Chipsoft is vooral afhankelijk van investeringen van ziekenhuizen. In die sector is van de recessie nog weinig te merken. Ook AFAS, ADP en Accountview zijn gespecialiseerd. Het zijn bedrijven met een focus op specifieke activiteiten en op geografie, die daardoor een goede marktpositie weten te halen. Dat geldt trouwens ook voor online marktonderzoeksbureau Metrixlab. Vorig jaar was de omzet nog te gering om in de lijst op te nemen, nu komen ze binnen op de vijfde plaats in de lijst van financieel krachtigste bedrijven.''
Onderuit
Er zijn ook Nederlandse succesverhalen waarvoor het dit jaar minder rooskleurig uitpakt. In de eerste plaats de nummer 1 van vorig jaar, Vanenburg Group/Cordys. De daling is zo sterk dat het bedrijf dit jaar op de 144e plaats in de eindlijst eindigt. Vooral het onderdeel Cordys deed het in 2008 niet goed. Verrassender is wellicht dat TomTom dit jaar in de onderste regionen van de lijst blijft steken. Volgens collega-adviseur Kevin Driesen heeft deze spectaculaire daling niets te maken met de verzadiging van de markt voor navigatieapparatuur. ‘Het bedrijf draait operationeel prima, maar had dit jaar last van de afboeking op de overname van TeleAtlas van ruim 1 miljard euro. Een lijst als deze is een samenvatting van de situatie op een bepaald moment. Volgend jaar zal blijken of de overname en de afboeking strategisch goed zijn geweest.' Grote namen die we dit jaar ook niet terugzien in de top 100 zijn NXP en Borghoudt Holding, de moedermaatschappij van AAC Cosmos. Volgens Schuitevoerder gaat het bij de slecht scorende ondernemingen vooral om bedrijven een negatief eigen vermogen zonder een grote (internationale) moedermaatschappij.
Namen die vorig jaar nog wel in de lijst stonden en dit jaar niet, zijn er ook. Zo is het beursgenoteerde Nedfield, het voormalige Tulip Computers, nu officieel failliet. Ook TDM Holdings, dat zijn Nederlandse activiteiten afstootte, komt niet meer in de lijst voor. Citrix is al jaren de enige grote ict-dienstverlener waarvoor geen specifieke cijfers voor Nederland of de Benelux openbaar zijn. Het bedrijf ontbreekt daarom andermaal. Cognos (overgenomen door IBM) en Getronics (nu onderdeel van KPN) staan dit jaar voor het eerst niet meer apart in de lijst.
Berekening
De berekening van de financieel krachtigste bedrijven is gebaseerd op drie factoren. De winstgevendheid van een bedrijf (bedrijfsresultaat gedeeld door de omzet), de solvabiliteit (eigen vermogen ten opzichte van het balanstotaal) en de omzet per werknemer. Omdat de omzet per werknemer, in tegenstelling tot de andere twee factoren, geen percentage is, werd bij deze factor de score van een bedrijf gedeeld door de score van het bedrijf met de hoogste winst per werknemer. Dit getal werd met honderd vermenigvuldigd, zodat ook een percentage ontstond (het bedrijf met de hoogste winst per werknemer staat op 100 procent). De eindscore is een weging van deze drie factoren, waarbij de winstgevendheid 40 procent van de eindscore uitmaakt, evenals de solvabiliteit. De winst per werknemer bepaalt voor 20 procent de eindscore. Een organisatie kan een negatieve eindscore behalen bij een negatieve winst (verlies). Ook de kredietwaardigheid van een bedrijf kan negatief zijn. Dit is het geval als een bedrijf na een aantal verliesjaren een negatief eigen vermogen krijgt.
