Windows 7 is Windows Vista zoals het had moeten zijn. Dat lijkt zowat de consensus te zijn onder degenen die de nieuwe Windows-versie hebben getest. In het bedrijfsleven is Vista nooit echt doorgebroken en speelt Windows XP nog altijd eerste viool. Zal of moet dat na 22 oktober veranderen?
Tussen Windows XP en Windows Vista zaten zes jaar, tussen Vista en Windows 7 slechts twee jaar (zie kaderstuk met Windows-chronologie). In sommige opzichten was er inderdaad haast gemoeid met Microsoft's nieuwe Windows-versie. De cijfers over marktaandeel spreken immers voor zich. Drie jaar na de introductie van Windows Vista heeft Windows XP nog altijd een marktaandeel van bijna 72%. Vista komt net niet aan 18%. Alle besturingsystemen van Microsoft samen hebben overigens een marktaandeel van meer dan 82% (bron: Net Applications, september 2009). Beweren dat Vista niet echt een succes was, is een understatement. Want in de bedrijfsmarkt is het aandeel van Windows XP verhoudingsgewijs nog groter dan in de consumentenmarkt. Vista is nooit doorgebroken bij bedrijven. Microsoft zit daar dus met een echt probleem. Het hoopt vurig dat Windows 7 wel aanslaat.
Kritiek op Vista
In 2006 noemde ik Vista "een indrukwekkend staaltje techniek en meer dan een lichte verbetering ten opzichte van XP". Ik voegde eraan toe: "Eigenlijk is het enige grote nadeel van Vista de hogere hardware-eisen die worden gesteld." Ik blijf bij dat oordeel, zeker na al die jaren probleemloos op Vista te hebben vertrouwd voor bijna al mijn dagelijkse werk. Vanwaar dan de alomtegenwoordige kritiek op Vista? En ik heb het dan niet over de traditionele kritiek uit Linux- en Apple-hoek, genre "Microsoft heeft nog nooit een goed besturingssysteem gemaakt". Dat is zoals discussiëren over het geslacht van de engelen en daar houden we ons hier niet mee bezig. Maar ook veel traditionele Windows-gebruikers lustten Vista niet. Bedrijven durfden er niet naar te migreren, ondanks het feit dat Vista bewezen veiliger is dan XP. Waarom? Mijn conclusie uit 2006 geeft voor een deel het antwoord: Vista werkt beter dan XP op krachtige hardware. Lees voor krachtige ook maar recente hardware. Op oudere hardware geeft Vista inderdaad nogal wat problemen. Niet alle hardware wordt goed ondersteund, of krijg je slechts na veel tweaken aan de praat met behulp van niet-ondersteunde XP-drivers. Dat leidt dan tot problemen met de stabiliteit. Als de processor niet krachtig genoeg is en het geheugen te krap bemeten kan Vista ook erg traag zijn. Bovendien zijn er ook de door velen als ergerlijk intrusief ervaren UAC-beveiligingswaarschuwingen. Een aantal van die problemen heeft Microsoft achteraf opgelost met Vista Service Pack 1 en 2. Maar toen was het kwaad al geschied.
Vienna to the rescue
De verkoopcijfers van Vista, vooral dan in het bedrijfsleven, waren ook onmiddellijk na de introductie in 2007 al slecht. Binnen Microsoft werd beslist de ontwikkeling van een tussentijdse Windows-update te versnellen. Die nieuwe versie met codenaam Vienna kreeg duidelijk afgebakende ontwerpdoelen mee. Een van de belangrijkste doelen was complete compatibiliteit met bestaande applicaties en hardware voor Vista. Een ander belangrijk ontwerpdoel was verbeterde prestaties.
Al in januari 2008, nauwelijks een jaar nadat Vista voor het grote publiek beschikbaar kwam, werd een eerste versie van Vienna of Windows 7 zoals het nieuwe besturingssysteem ondertussen was gedoopt, vrijgegeven aan externe Microsoft-partners. In januari van dit jaar werd de bètaversie voor iedereen vrijgegeven en miljoenen keren gedownload. (Volgens Net Applications heeft Windows 7 momenteel al een marktaandeel van 1,5%.) De release candidate kwam er al eind april. Op 22 juli was de definitieve versie van Windows 7 klaar. In vergelijking met Vista is dat een snelle ontwikkelingscyclus.
Persoonlijk werk ik al met Windows 7 sinds build 6801 die werd uitgedeeld op Microsoft PDC in oktober 2008. Op basis van die versie schreef ik in november 2008 een eerste overigens positief oordeel onder de titel "Zoek de verschillen met Vista".
Verschillen met Vista
Die titel zou ik vandaag trouwens perfect kunnen hergebruiken. Er zijn namelijk weinig uiterlijke verschillen tussen Windows 7 en Windows Vista. Ik gebruik beide besturingssystemen nog altijd door elkaar. Ik ben me zelden bewust van significante verschillen, zoals die er wel zijn als ik moet terugkeren naar Windows XP, bijvoorbeeld bij het gebruik van een netbook.
Het belangrijkste interfaceverschil zit hem in de werkbalk. Al dan niet geopende programma's kan men eenvoudig op de werkbalk vastpinnen. Miniatuurweergaves verschijnen als je de muiscursor over een vastgepind programma houdt. Die tonen waar het programma mee bezig is. Helemaal rechts zit een speciale knop die het bureaublad zichtbaar maakt: als je met de muis over die knop beweegt, worden alle geopende vensters tijdelijk doorzichtig. Klik je op die knop, dan verhuist alles in een keer naar de werkbalk en krijg je vrij spel op het bureaublad. Opnieuw klikken, en alle vensters staan weer op hun oorspronkelijke positie. Een en ander valt moeilijk uit te leggen, maar werkt in de praktijk erg vlot.
Kleinere nieuwigheden zijn de eenvoudigere manier om programma's vast te pinnen of te verwijderen in het startmenu en "bibliotheken" ofwel verzamelingen van bestanden verspreid over verschillende locaties, zowel lokaal als op het netwerk. Ze werken als virtuele folders en vereenvoudigen het sorteren van allerhande bestanden en documenten. De klassieke Windows XP interface is helemaal verdwenen. Die kun je dus niet meer oproepen, wat bij Vista nog wel kon. Ter compensatie is er de nieuwe Windows XP Mode (XPM), een volledige versie van Windows XP SP3 die in een virtuele machine draait. Via XPM kunnen bedrijven al hun oude applicaties en drivers blijven gebruiken die niet uit zichzelf onder Windows 7 functioneren. We hebben XPM overigens nog niet kunnen testen, want deze functie zal pas beschikbaar zijn als een optionele download bij de officiële release van Windows 7 op 22 oktober.
De lastige Vista-beveiligingsfunctie UAC (User Account Control) bestaat nog wel in Windows 7, maar toont minder vaak waarschuwingen. Onderdelen van Windows waar je niet mee werkt kun je voortaan nog eenvoudiger uitschakelen. Op die manier kun je alternatieven van bijvoorbeeld Google, Mozilla of Yahoo als standaardprogramma configureren.
Deployment
Inzake deployment verandert er weinig of niets tegenover Windows Vista. Ook Windows 7 gebruikt bestandengebaseerde en lzx-gecomprimeerde Windows IMage of WIM-installatiebestanden. Systeembeheerders kunnen die naar wens wijzigen en aanvullen voor het uitrollen. Microsoft levert overigens zelf een waaier van uitrolhulpmiddelen, gaande van een assessment en planning toolkit (MAP) tot een deployment toolkit (MDT) en een Windows Automated Installation Kit (AIK). Naast Microsoft Systems Center kunnen natuurlijk ook andere beheerapplicaties worden gebruikt tijdens de uitrol van Windows 7. Nieuw is wel dat in de AIK voor Win7 nu allerlei uitroltaken in een keer kunnen worden uitgevoerd die vroeger verspreid zaten over diverse tools. Ook is het voortaan eenvoudiger om internationale configuraties van Windows automatisch uit te rollen. Bovendien is het ook mogelijk om drivers dynamisch vanaf een WDS (Windows Deployment Services) server op clients te installeren naargelang de behoefte van de client.
Upgraden
Ik heb Windows 7 Ultimate op verschillende laptops en pc's geïnstalleerd. De installatie en/of upgrade vanaf Windows Vista verliep telkens probleemloos. Er valt wel geen staat te maken op hoeveel herstarts Windows 7 tijdens de installatie nodig heeft, noch op hoelang met name een upgrade duurt. Dit verschilt sterk van systeem tot systeem. De installatieduur varieerde van veertig minuten tot bijna drie uur, weliswaar zonder verdere interventies van mezelf na de initiële keuzes bij de start van de installatieprocedure. Als vuistregel geldt dat hoe recenter het systeem is, hoe vlotter de upgrade geschiedt.
Ik heb ook een aantal upgrades uitgevoerd vanaf XP. Dit duurt uiteraard nog langer, aangezien men eerst naar Vista dient te upgraden, om dan vervolgens hetzelfde te doen naar Windows 7. Het is ook iets wat Microsoft niet graag ziet gebeuren, omdat het mogelijk kan leiden tot stabiliteitsproblemen. Maar al die upgrades resulteerden bij mij in een vlot werkend, stabiel systeem, ook op pc's die al een hele tijd in gebruik waren en waarop in de loop der tijden heel veel applicaties waren geïnstalleerd, verwijderd en geüpgraded. Kortom, hoe ik ook heb geprobeerd, ik kon Windows 7 geen enkele keer zover krijgen een upgrade te verknoeien. Eén klein probleempje stelde ik vast bij een aantal netbooks en nettops waar de WiFi-adapter niet meer helemaal correct werkte na het installeren van Windows 7. Dit heb ik telkens kunnen verhelpen door een recentere driver te installeren.
Prestaties
Ook van het prestatiefront kan ik niets dan goeds melden. De minimum systeemvereisten die Microsoft voor Windows 7 opgeeft, resulteren in een bruikbaar systeem en niet zoals bij Vista vaak het geval was in een ergerlijk trage pc. Het nieuwe geheugenbeheer, het optimaliseren van de code en het uitwieden van ballast uit deze Windows-versie hebben duidelijk een positief effect op de prestaties. Netbooks en nettops met slechts 1GB werkgeheugen en een Intel-videochip die ook nog eens videogeheugen van dat werkgeheugen afsnoept werken bijna even vlot onder Windows 7 als Windows XP. Windows 7 is op dergelijke systemen hooguit een procent of vijf trager dan XP en dan vooral op grafisch gebied. Dit wordt ruim gecompenseerd door een verbeterde autonomie die op sommige netbooks, zoals een door ons geteste Asus Eee PC 1000H, kan oplopen tot tien procent.
Op recentere hardware presteert Windows 7 een stuk vlotter dan Windows Vista. We installeerden Windows 7 bijvoorbeeld op een van de winnaars van onze recente laptoptest, de Dell Vostro 1520. Onder Vista haalt die een Computable Prestatie Index (CPI) van 67/100. Onder Windows 7 stijgt dit tot 71/100. De nieuwe versie van Windows is op deze laptop op alle gebieden sneller dan de vorige, maar de grootste vooruitgang is er toch inzake batterijlevensduur: 481 minuten onder Win7 tegenover 462 minuten onder Vista (bij gebalanceerd stroombeheer en met de schermverlichting op halve stand). Dat is toch bijna vijf procent beter.
Ook het starten verloopt sneller. Een Asus Eee Top nettop met bescheiden hardware start bijna 21% sneller onder Win7 dan onder Vista, gaat ruim 25% sneller in standby en komt enorm veel sneller weer uit die standby (op 2 s onder Win7 tegenover 32 s onder Vista). Win7 laat ook ruim drie procent meer geheugen vrij dan Vista op deze bescheiden machine met 1GB geheugen. Het CPU-gebruik varieert van 1 tot 5% onder Win7 tegenover van 5 tot 15% onder Vista.
Conclusie
Men zou kunnen beweren dat Windows 7 erop of eronder is voor Microsoft. Een debacle zoals met Vista kan de Amerikaanse softwaregigant zich niet opnieuw permitteren. Daar bestaat wellicht ook weinig gevaar voor. Niet alleen ik vind dat Windows 7 een hele verbetering is tegenover Windows Vista, maar ook en vooral tegenover het nog steeds veel gebruikte Windows XP. Alle reviewers en vroege gebruikers van Win7 zijn het daar zowat unaniem eens over. Lastig is wel dat een directe upgrade vanaf XP niet mogelijk is. Er zijn echter genoeg tools van Microsoft zelf om die upgrade, mocht ze wenselijk zijn, toch op een min of meer vlotte manier te automatiseren. En daarnaast mag Microsoft er redelijkerwijze van uitgaan dat heel wat bedrijven hun vaak verouderde computerpark in de komende maanden en jaren toch zullen moeten opwaarderen en dus direct kunnen overstappen op Windows 7. Laten ik me aan een voorspelling wagen: over een jaar zullen de marktaandeelcijfers van XP er dankzij Windows 7 een stuk bescheidener uitzien. XP kan eindelijk met pensioen.
Productinfo
Product: Windows 7
Producent: Microsoft, www.microsoft.com
Minimale systeemvereisten: 1 GB werkgeheugen, 128 MB videogeheugen en 16 GB vrije ruimte op de harde schijf (32-bit versie); 2 GB werkgeheugen, 20 GB vrije schijfruimte (64-bit versie). Processor moet minimaal een kloksnelheid van 1 GHz bieden. Grafische kaart dient minimaal compatibel te zijn met DirectX 9.
Geschiedenis van Windows
1981: Microsoft start met de ontwikkeling van de Interface Manager, de voorloper van Windows.
1985: Succes Windows 1.0 blijft beperkt door een gebrek aan applicaties.
1987: OS/2 1.0, gezamenlijke ontwikkeling van IBM (code) en Microsoft (grafische schil). IBM en Microsoft krijgen echter ruzie en gaan elk hun eigen weg, IBM met OS/2 en Microsoft met NT.
1992: Windows 3.1, eerste min of meer stabiele versie voor thuisgebruik en een groot commercieel succes (3 miljoen exemplaren verkocht op twee maanden tijd).
1993: Windows NT 3.1, bedoeld voor het bedrijfsleven en gebaseerd op OS/2.
1995: Windows 95 (codenaam Chicago), eerste 32-bit Windows-versie die DOS min of meer achter zich laat.
1998: Windows 98 (codenaam Memphis), Internet Explorer volledig geïntegreerd in Windows.
2000: Windows 2000 Professional voor bedrijven, vervangt Windows NT.
2001: Windows XP (codenaam Whistler), nog steeds grotendeels gebaseerd op de 16-bit OS/2-code uit 1987 en de 32-bit OS/2- en NT-code uit 1992.
2006-2007: Windows Vista (codenaam Longhorn), voor het eerst sinds 1987 gebaseerd op volledig nieuwe programmacode, hoewel de NT-code uit 1987 er omwille van compatibiliteitsredenen nog steeds inzit. "Microsoft's grootste investering en ontwikkelproject ooit.
2009: Windows 7 (codenaam Vienna), grotendeels identiek aan Windows Vista, maar leaner and meaner.
Zes verschillende edities
Windows 7 komt uit in zes verschillende edities, maar in de winkel zul je courant alleen de Home Premium, de Professional en de Universal edities aantreffen. Grotere bedrijven gebruiken de Enterprise editie die alleen via volumelicenties te verkrijgen is. De Universal en Enterprise edities zijn op de licentie na overigens gelijk. Bij de Home Premium versie is Windows Media Center inbegrepen. De Professional versie voegt daar ondersteuning voor Windows Server domeinen, encryptie en Windows XP Mode (XPM) aan toe. De Universal editie heeft daarenboven ondersteuning voor meerdere talen en BitLocker Drive Encryption. Elke versie biedt verder alle kenmerken van de lagere versie. Op de pc van de gebruiker wordt overigens steeds de topversie geïnstalleerd. De registratiecode bepaalt welke versie is geactiveerd. Gebruikers kunnen indien ze dat willen zelf upgraden naar een hogere versie via Windows Anytime Upgrade. Ze hoeven dan niets opnieuw te installeren, maar moeten alleen een nieuwe sleutel kopen en activeren. Bedrijven kunnen hetzelfde doen via de Microsoft deployment tools. Upgraden kan niet direct vanaf Windows XP, alleen vanaf Windows Vista. Je moet ook upgraden naar de overeenstemmende versie, dus bijvoorbeeld van de Home Edition van Vista naar die van Windows 7. Je kunt dus niet de Enterprise Edition van Windows 7 over de Professional Edition van Vista heen installeren. Wat wel kan is eerst upgraden naar de Professional Edition en dan later de Ultimate Edition activeren. Upgraden kan ook niet van de ene naar de andere taalversie.
De Kern
* Windows 7 is Vista zoals het had moeten zijn. Windows XP mag nu definitief met pensioen.
* Upgraden vanaf XP kan wel alleen mits herinstallatie van alle applicaties en gebruikersgegevens.
De minpunten van windows 7 zijn toch; het verdwijnen van de werkbalk snel starten: ik mis het internet icontje. Verder wat betreft de snelheid; ik heb een quad core en toch is deze traag met opstarten, aanmelden en soms vraag ik mij af waar is hij nu in godsnaam mee bezig(raptor hd’s in een raid 0 trouwens), de zoekfunctie; de oude search companion is verdwenen en wat daar voor terug gekomen is, is gewoon een ramp. Ik krijg toch nog uac meldingen terwijl de uac uit staat. En verder vind ik het networking gedeelte niet verbeterd. Ik ben meer tijd kwijt met het instellen van netwerkinstellingen dan onder XP.
Ach, iemand die de beschikking heeft over ongelimiteerde resources op de PC. En ook iemand daarmee die 5% verschil in prestatie kan afdoen als onbelangrijk. Voor de gemiddelde gebruiker die netjes Wordt EN IE gebruikt zal dat niet uitmaken, maar voor gebruikers die vinden dat een PC een scala aan software snel en efficient moet kunnen draaien waarbij het OS minimaal in de weg zit, grafisch gelikte grapjes zijn alleen maar verspilling van resources, blijft het samenspel tussen Microsoft en hardware fabrikanten een vervelend gegeven. Misschien daarom toch maar Linux?
Tja, ik ***hoop*** dat er iemand hier reageert dat ik het helemaal bij het verkeerde eind heb, maar ik houd mijn hart vast als ik de vennoten hier moet gaan vertellen dat iedere werknemer een halve dag zijn PC kwijt zal zijn in verband met de update en de herinstallatie van alle software, dat het complete traject inhoudt dat alle lokaal geinstalleerde bestanden veiliggesteld moeten worden – INclusief die in die obscure Windows systeemmappen zijn terecht gekomen – en dat het daarna uitermate onwaarschijnlijk is dat alles meteen weer als ‘vanouds’ functioneert.
Kortom: een fiks verlies van productiviteit in een tijd dat de recessie zich in de accountancy toch ook duidelijk laat gevoelen.
Na het echec dat de introductie van Office 2007 hier is gebleken, waag ik me voorlopig nog maar even niet aan Windows 7 onder het motto: if it ain’t broken, DON’T FIX IT!
Grondregel in de ICT: wees nooit de eerste met een produkt.
Laat die opgefokte typetjes die zich interessant willen maken met het nieuwste van het nieuwste maar zorgen dat de eerste kinderziektes verdwijnen, dat duurt zeker een jaar of meer. XP wordt tot 2014 ondersteund, er is dus tijd genoeg.
Overigens boottijd van Ubuntu 9.04 zo ongeveer 1/2 minuut, waarom kan Windows Vista/7 dat niet?
Zolang bedrijven zoals Adobe, Autodesk en allerlei producenten van financiele software hun producten niet voor het linux platform geschikt maken, zal Windows (Helaas) de standaard blijven. Verder is natuurlijk MS Office de grote troef er zijn te veel applicaties die van alles en nog wat van/naar MS office kunnen im/exporteren.
Dit alles is volgens mij het grootste probleem. vendor lock-in/monopolie.
Vreemd trouwens dat in het historisch overzicht Windows NT4 niet genoemd wordt.
Ik kan toch niet anders stellen dat ondanks in het artikel lovend wordt gedaan over Windows 7 het feitelijk te belachelijk voor woorden is dat de vooruitgang in totaliteit (vanaf Win 3.1) de laatste 2 versies niet meer is dan grote wijzigingen in de grafische presentatie van het systeem. Wanneer je dit afzet tegen de groeiende systeemvereisten (auw, gevoelig)begint het herhalende karakter over de laatste 3 versies toch wel erg duidelijk te worden. De software vraagt meer capaciteit voor…voor wat? Miniatuurweergaven van draaiende processen? (stokpaard Vista).
Ook in het artikel over de test wordt hier en daar melding van gemaakt van ‘hoe fijn de nieuwe desktop werkt’. Natuurlijk zijn er ook verbeteringen in het hart van de motor maar wanneer Microsoft zoveel pijlen richt op de grafische presentatie wordt het onderscheid tussen het gebruik van Windows op de zakelijke en particuliere markt beslecht in het nadeel van de zakelijke markt. Het bedrijfsleven zit nu eenmaal niet te wachten op (trage) geheugenverslindende operating systems die een mooie desktop laten zien. Bij particulieren zal Windows 7 wel aftrek gaan vinden, zeker als de marktwerking van grote softwarebedrijven ook hierop gericht is. Voor de zakelijke markt valt dit echter nog te bezien en lijkt de ‘schade’ van Windows Vista nog lang na te ijlen.
Die snap ik niet:
heeft Windows XP nog altijd een marktaandeel van bijna 72%. Vista komt net niet aan 18%. Alle besturingsystemen van Microsoft samen hebben overigens een marktaandeel van meer dan 82%
72+18=90 Dus zou MS minimaal 90% marktaandeel moeten hebben…
Ik was jaren fan van Suse nog voor de overname door Novell. Suse was een goede linux-distributie. Ze hadden zich meer moeten toeleggen op het versnellen van de distributie. Snellere opstarttijden en dergelijke.
En de database Adabas was ook veel beter dan de huidge Base database. Helaas was Adabas geen open soruce. Een echte misser zou ik zeggen.
Wat betreft Windows 7. Ik denk persoonlijk, dat Ubuntu 9.10 wel eens interessant kan worden voor (nog) niet linux-gebruikers.
Wil linux echt iets te betekenen hebben bij gewone mensen dient er het volgende te gebeuren:
– makkelijke installatie van het taalpakket voor Nederlandstalige ondersteuning. (een pakket downloaden en installeren en niet via het internet installeren)
– makkelijke installatie van alle nodige multimedia-codecs
– een eenvoudig boekhoudprogramma voor de kleine ondernemer
– een eenvoudig facturatieprogramma
– toegankelijke visuele handleidingen eventueel gecombineerd met een handige basiscursus ubuntu voor maximaal 100 Euro per persoon en niet minimaal 500 Euro.
– KDE helemaal links laten liggen
– een mindmap-applicatie ge-integreerd in OpenOffice
Zelf ben ik drie jaar geleden overgestapt van XP naar Ubuntu linux. Ik wil niet zeggen dat het allemaal ideaal is, maar de snelheid van mijn laptop is aanzienlijk verbeterd, het is stabiel (geen blauw scherm), geen vertragende spam en virusfilters nodig en alles is gratis. Een Openoffice programma waar ik alles mee kan doen (presentaties, documenten, spreadsheets etc). Internetten en emailen alles zonder problemen. Ik kan alles opslaan als Word doc en alle toegestuurde Word docs openen en bewerken met OpenOffice. Als secretaris van een vereniging is dat wel nodig, omdat ODF nog niet de standaard is. Soms help ik wel eens iemand met een PC probleem, XP is meestal geen probleem, maar Vista snap ik geen jota van. Voor mij was de overstap van XP naar Linux kleiner dan die van XP naar Vista, wat op mijn Dell latitude waarschijnlijk nooit had kunne draaien. Microsoft heeft vroeger prima produkten gemaakt, maar ze zijn mij nu een beetje te veel een monopolist.
In de lijst ontbreekt ook Windows ME, de opvolger van W98. Qua flopniveau wel vergelijkbaar met Vista.