‘Overheid moet ICT-kosten weten’

Minister Guusje ter Horst van Binnenlandse Zaken moet verantwoordelijk worden voor de ict-projecten bij de overheid, vindt de werkgroep ict van de Tweede Kamer. De werkgroep presenteerde begin oktober zijn eindverslag. Ter Horst wil die verantwoordelijk niet nemen. PVV-Kamerlid Hero Brinkman, een van de leden van de ict-werkgroep, is door de opstelling van Ter Horst niet gerustgesteld.

Wat gaat er mis bij ict-projecten bij de overheid?
Bij de start van ict-project van de overheid is er een visie en een wensenlijstje. Na verloop van tijd komen er steeds meer wensen op het lijstje te staan. Zo wordt het budget overschreven. Of het systeem sluit niet aan op bestaande systemen. Door de wensen te veranderen, verander je eigenlijk het fundament van het project.

Een goede projectmanager voorkomt dat toch?
Projectmanagers bij de overheid zijn vaak mensen die twee of drie kleine projecten tot een goed einde hebben gebracht. Voor grote projecten waar meerdere afdelingen bij betrokken zijn hebben ze te weinig ervaring. Kijk maar naar grote infrastructuurprojecten bij de overheid.

Waar haal je goede projectmanagers vandaan?
Die moet je extern werven of je kunt een pool van ambtenaren opzetten. Deze ambtenaren hebben ervaring met grote overheidsprojecten. Bij de start van een project kan uit deze pool een projectmanager worden gekozen.
Mijn voorkeur gaat uit naar de pool. Dat betekent wel dat ict'ers ambtenaar moeten worden. In de ict-sector wordt veel geld verdiend. Een ervaren projectmanager in de ict-sector verdient echt niet minder dan de Balkenende-norm.

Volgens de werkgroep moet minister Ter Horst verantwoordelijk worden voor projecten.
We willen inderdaad een hoofdverantwoordelijke voor ict bij de overheid. Bij de overheid lopen tientallen ict-projecten. We kunnen die niet allemaal in de Tweede Kamer bespreken. Je moet iemand aanwijzen die het overzicht heeft en die de controle houdt. De minister van Binnenlandse Zaken gaat over de projecten bij het Rijk. Het is logisch dat zij die rol krijgt.

Ter Horst wil niet. Zou Rijks-CIO Maarten Hillenaar dat niet kunnen?
Dan gaat het over de ambtelijke invulling, maar er moet ook iemand politiek verantwoordelijk zijn. De minister krijgt er genoeg voor betaald.
Natuurlijk begrijpt de Tweede Kamer de problemen en moeilijkheden. Maar nu is er totaal geen overzicht van de ict-projecten die er lopen. We hebben het wel over belastinggeld. Het is toch van de zotte dat we niet weten wat de overheid aan ict uitgeeft?

Zou een minister van ICT een oplossing zijn?
We hebben al ministers genoeg. Dat lijkt me niet nodig.

Ter Horst wil de methode Gateway niet verplicht stellen. De werkgroep wil dat wel.
De vrijblijvendheid voor het toetsen van projecten is nu te groot. Ik denk dat Ter Horst het ook niet met zichzelf eens is, maar zij kan ministers nu geen methode opleggen. Als zij verantwoordelijk wordt voor de projecten, dan kan ze ook een methode verplichten.

De werkgroep vermoedt integriteitsproblemen bij aanbestedingen. Hoezo?
We kregen te horen dat de Europese aanbestedingsregels niet goed worden nageleefd. Er werd niet altijd eerlijk aanbesteed, de gekozen leverancier was bijvoorbeeld vooraf al bekend. Daarnaast kregen we aanwijzingen over prijsafspraken tussen leveranciers. Een soort bouwfraude, maar dan in de ict. We hebben uiteindelijk geen bewijs gevonden.

Heeft de werkgroep iets bereikt?
Ik ben tevreden over het werk dat we hebben kunnen doen, maar ben niet gerustgesteld. Ik ben nog niet helemaal overtuigd dat er geen prijsafspraken worden gemaakt. En ook de opstelling van de minister stelt mij niet gerust. Ik heb niet de illusie dat het vanaf volgend jaar beter zal gaan.