Zelfstandige ict'ers hebben het de laatste maanden flink voor hun kiezen gekregen: opdrachtgevers vroegen om tariefsverlagingen en werkgevers leggen projecten stil. Toch lijkt de freelance ict'er de toekomst zonniger in te zien dan zijn collega in loondienst.
Op zich is dat niet zo vreemd: het werkende leven van de zzp'er kent veel voordelen die de ict'er in loondienst niet heeft. Dat zijn de gebruikelijke pluspunten als zelf beslissen over werktijden, niemand die je vertelt wat je moet doen en veel zelfstandigheid. Er zijn echter ook nog andere voordelen die vooral, of misschien wel alleen maar, in tijden van financiële crisis duidelijk worden.
Zo hoeft een zelfstandige niet wakker te liggen over de vraag of zijn baas hem misschien gaat ontslaan. Dat wil niet zeggen dat hij zich nooit zorgen hoeft te maken, maar de angst voor onverwachte beslissingen van de werkgever is er in elk geval niet.
Buffer
Dat is ook wat waard, weet organisatieadviseur Arjan van den Born. Hij deed onderzoek naar het werk van freelancers. Volgens de adviseur kiest 62 procent van de zelfstandigen voor een bestaan als freelancer, omdat hij dan meer autonomie heeft dan bij een baan in loondienst. 'Afgaande op de antwoorden van de freelancers lijken de nadelen van het zelfstandig ondernemerschap beperkt te zijn', schrijft Van den Born in zijn onderzoeksrapport.
Dat wil niet zeggen dat het voor zzp'ers allemaal rozengeur en maneschijn is. Een zelfstandige kan plotseling zonder werk komen te zitten. Een spaarpotje is in zo'n geval handig, maar dat blijken freelancers wel eens te vergeten. Erwin Dekker van netwerkgroep voor freelance SAP-specialisten My Sapply: 'Sommige zzp'ers die op de bank zitten, hebben in goede tijden onvoldoende buffer opgebouwd. Hij zal sneller geneigd zijn het tarief flink te verlagen om een nieuwe opdracht binnen te halen.'
Positief toekomstbeeld
In tijden waarin de opdrachten toch al niet voor het oprapen liggen, is werken voor een laag tarief uiteraard niet gunstig. Daar kan menig zzp'er over meepraten. Zo onderhandelden bijvoorbeeld dienstverleners Atos Origin en Logica met freelancers over tariefverlaging. Ook olieconcern Shell vroeg onderaannemers het tarief naar beneden bij te stellen.
Toch valt ook hier een pluspunt te ontdekken: het snel kunnen verlagen van het honorarium betekent dat het tarief ook weer snel omhoog kan als de markt tekenen van herstel vertoont. Onderzoekers van de Nationale ICT-Enquête 2009 vermoeden dat dit een belangrijk punt is in het positieve toekomstbeeld van sommige freelancers. Volgens de analisten hebben zij veel contact met de markt en ondervinden zij daardoor direct het effect van bewegingen in de markt. Het snel kunnen bijstellen van tarieven, of het nu naar boven of naar beneden is, zou de freelancer minder kwetsbaar maken.
De ict'er in loondienst die zonder werk komt te zitten, heeft dit voordeel niet. Wie ontslagen wordt, ontkomt niet aan het langdurige proces van vacatures zoeken, brieven schrijven en sollicitatiegesprekken voeren. In tijden waarin werkgevers juist massaal personeelsleden ontslaan, is dat geen aantrekkelijk vooruitzicht.
Struikelblok
Ict'ers die hun voordeel willen doen met de pluspunten van het freelancen moeten wel aan één belangrijke eis voldoen: het moeten echte ondernemers zijn. Dat blijkt nogal eens een struikelblok. 'Veel automatiseerders laten hun werkzaamheden regelen door bemiddelaars', zegt directeur Johan Marrink van informatiecentrum ZZP Nederland. 'Daardoor weten zij niet hoe ze contacten kunnen leggen en onderhouden. Dat is een slechte zaak.' Immers, werk vinden zonder netwerk is vooral in crisistijd moeilijk.
Volgens Marrink is het allerbelangrijkste dat de freelancer investeert in zijn toekomst. Naast het onderhouden van een netwerk gaat het dan bijvoorbeeld om het opbouwen van een financiële buffer en het op peil houden van kennis en vaardigheden. Computable-lezer Jerry Helmers is het daarmee eens. 'Dit is de verantwoordelijkheid van elke zzp'er', schrijft hij naar aanleiding van Marrinks uitspraken. 'De zzp'er die écht onderneemt, heeft helemaal geen last van de crisis.' De ict'er die dat niet lukt, krijgt het in economisch slechte tijden wel erg moeilijk. En dan is een baan in loondienst misschien toch een beter plan.
Wil iemand mij nu eindelijk eens het verschil uitleggen tussen een ondernemer zijn en een echte ondernemer zijn? Als je bij de bank verzoekt om een krediet en je moet je beroep invullen, wanneer moet je dan invullen dat je een ECHTE ondernemer bent? Heeft dat een meerwaarde? Wordt er dan gemakkelijker een krediet verstrekt? Of geeft het begrip echte ondernemer aan anderen aan, dat je geen gebruik van bemiddelaars maakt? En je dus weet hoe je contacten moet leggen en onderhouden? Geeft het aan dat je nadenkt over de toekomst, een buffer opbouwt en je denkt aan het bijhouden van je kennis? Want een ondernemer doet dat niet?
“Veel automatiseerders laten hun werkzaamheden regelen door bemiddelaars”. Ja Marrink, uitbesteden heet dat, zodat men zich kan concentreren op de core-business! Tevens een vorm van taken delegeren, welke onontbeerlijk is voor de ondernemer. Bovendien kost deze uitbesteding geld en als de ondernemer zich dat kan permitteren, geeft dat tevens zijn succesvol zijn aan! Als het gebruik van bemiddelaars een slechte zaak is, waarom richt ZZP Nederland dan een klussenbank op? Daarna wordt er gesuggereerd dat de ondernemer daardoor niet weet hoe hij contacten moet leggen en onderhouden! Alsof het bezoeken van netwerkbijeenkomsten enkel draait om het scoren van opdrachten! Misvatting nummer 1.
?Toch lijkt de freelance ICT?er de toekomst zonniger in te zien, dan zijn collega in loondienst?.
Voor het gemak wordt hier de ondernemer (of moet ik zeggen de ECHTE ondernemer) gelijkgesteld aan een ICT?er die in loondienst werkt! Het enige wat klopt in dit artikel zijn de bevindingen van Arjan van den Born. De rest van dit artikel is klinkklare onzin en stemmingsmakerij van de bovenste plank!
Tijden van crisis raken je afhankelijk van wie je bent en hoe goed je bepaalde dingen kent. Dit geldt voor zowel de freelancer als de werknemer in loondienst.
Als je geen specialistische kennis hebt en dus makkelijk vervangbaar of misbaar dan ben je als freelancer het haasje en in loondienst ben je erg afhankelijk van hoe goed het bedrijf blijft draaien.
Ook de ?premium? zaken zoals kwaliteitsmanagement en employment benefits consultants worden als eerste geschrapt. Eigenlijk is er dus weinig onderscheid tussen werken in loondienst en werkzaam zijn als freelancer.
In zijn algemeenheid verwacht ik dat een ZZP-er beter om zal kunnen gaan met de onzekerheid omtrent (vervolg)opdrachten en de gevolgen hiervan voor zijn/haar financiele positie. Een ZZP-er is hieraan gewend en een (slimme) ZZP-er zal in de voorbije jaren ook gezorgd hebben voor een buffer voor ?mindere tijden?.
Verder denk ik dat een ZZP-er die rechtsreeks de cont(r)acten heeft met opdrachtgevers minder snel zijn/haar opdracht kwijt zal raken dan iemand in loondienst, omdat:
-ZZP-ers meer gefixeerd zijn op en bewust zijn van hun marktwaarde
-opdrachtgevers bij een ZZP-er kiezen voor de vent in plaats van de tent
Voor ZZP-ers die vooral via bemiddelingsbureaus werken zal dit minder het geval zijn.
Ik denk niet dat je als ZZP-er per definitie beter af bent in tijden van crisis. Ten eerste werken veel bedrijven tegenwoordig met mantel en raam contracten waardoor preferred suppliers in gehuurd zijn. Als er dus keuzes gemaakt moeten worden in personele bezetting zullen de externen die niet binnen een preferred supplier vallen, eerder worden aangezegd.
Daarnaast heeft een ZZP-er in geval van be-eindigen van een opdracht meteen inkomsten derving en heb je in loondienst daar minder/geen last van, zelfs bij ontslag lopen je inkomsten nog gerede tijd door. Als je als ZZP-er er voor zorgt dat je voldoende reserves opbouwt in goede tijden dan overleef je tegenslagen in de slechte tijden ook wel, maar daar is een zekere discipline voor nodig.
De bottom line is: als je goed in je vak bent en je bent flexibel genoeg om dingen op te pakken die op je pad komen, dan heb je zowel als ZZP-er als als iemand in loondienst ook in tijden van crisis een goede kans. Het voordeel van de ZZP-er in deze is misschien wel dat die meer open staat voor verandering, maar dat zit hem meer in de persoonlijke instelling dan de werkvorm waarin hij zit.
@agnes bordewijk
Zoek de definitie op van ZZP-er, lees het artikel, denk nog eens een keer goed na en geef dan weer een reactie.
Freelancen is het model van de toekomst. Het biedt de professional de vrijheid die de meesten van ons wel zou willen hebben. Bovendien biedt het de opdrachtgever de flexibiliteit die hij/zij nodig heeft om te kunnen blijven concurreren en de zekerheid dat hij/zij de juiste externe expertise inhuurt zonder extra overhead (geen dure account managers, secretaresses, gebouwen en wagenparken van grote consultancy bureaus).
De markt zal een weg vinden voor de huidige raamwerk overeenkomsten die externe expertise nu nog te duur maken en waarvan de kwaliteit soms te wensen overlaat. De beste man/vrouw op de juiste plaats en tegen de juiste kosten. Dat is mijn streven! Lastig, maar niet onmogelijk in de steeds transparant wordende “inhuur-wereld”.