Volgens de eerste, voorlopige raming van het CBS is de Nederlandse economie in het tweede kwartaal van 2009 met 5,1 procent gekrompen ten opzichte van hetzelfde kwartaal een jaar eerder. Deze krimp is nog iets groter dan die in het eerste kwartaal die al de grootste was na de Tweede Wereldoorlog.
Het tweede kwartaal telde in 2009 een werkdag minder dan in 2008. De investeringen liepen het sterkst terug. Maar ook de export was meer dan 10 procent lager dan een jaar geleden. Huishoudens gaven minder uit. De overheidsbestedingen namen als enige wel toe. Het aantal banen was ruim 90 duizend lager dan een jaar geleden en, na correctie voor seizoeninvloeden, ook fors lager dan in het eerste kwartaal.
Kwartaal-op-kwartaalkrimp neemt af tot 0,9 procent
Ten opzichte van een kwartaal eerder kromp de Nederlandse economie in het tweede kwartaal van 2009 met 0,9 procent. Hierbij is rekening gehouden met werkdag- en seizoeneffecten. Dit is het vijfde kwartaal op rij met negatieve kwartaal-op-kwartaalgroei. Een zo lange aaneengesloten periode van negatieve groei is niet eerder door het CBS gemeten. Toch is de kwartaal-op-kwartaalkrimp minder dan de ongekend scherpe krimp van 2,7 procent in het eerste kwartaal.
Daling uitvoer groot, maar iets minder dan in het eerste kwartaal
In het tweede kwartaal van 2009 was het volume van de uitvoer van goederen en diensten 10,9 procent lager dan in hetzelfde kwartaal van 2008. Deze daling is groot, maar iets minder dan die in het eerste kwartaal. Dit geldt zowel voor de uitvoer van Nederlands product als voor de wederuitvoer. De invoer van goederen en diensten was ruim 10 procent lager dan een jaar eerder. Vooral de invoer van duurzame consumptiegoederen en investeringsgoederen liep terug.
Investeringen vallen ver terug
In het tweede kwartaal is 12,9 procent minder geïnvesteerd dan een jaar eerder. De investeringen in machines en bedrijfsauto’s daalden het meest. In woningen en bedrijfsgebouwen werd flink minder geïnvesteerd door terughoudendheid bij het in aanbouw nemen van projecten waarvoor al wel een bouwvergunning is verleend. Daarnaast draagt de scherpe daling van het aantal transacties op de markt van bestaande koopwoningen stevig bij aan de lagere investeringen in woningen. Ook werden veel minder computers aangeschaft. In infrastructurele werken werd wel meer geïnvesteerd. Hier is de overheid vaak opdrachtgever.
Consumptie huishoudens gedaald
Huishoudens hebben in het tweede kwartaal 2,6 procent minder besteed dan een jaar eerder. Deze daling is vrijwel gelijk aan die in het eerste kwartaal. Vooral de bestedingen aan duurzame consumptiegoederen waren aanzienlijk lager. De grootste daling deed zich voor bij de aanschaf van nieuwe auto’s. Maar ook aan woninginrichting en consumentenelektronica werd aanzienlijk minder besteed. Bij de diensten waren vooral de uitgaven aan horeca en vliegreizen fors lager.
Het volume van de overheidsconsumptie was in het tweede kwartaal 2,8 procent hoger dan een jaar eerder. Daarmee zijn de overheidsbestedingen opnieuw de enige bestedingscategorie die een groei laat zien. Vooral de reële uitgaven voor de zorg, maar ook die voor het openbaar bestuur, namen toe.
Bouw- en aardgasproductie zakken nu ook in
De terugval in de economie treft steeds meer bedrijfstakken. In de al eerder zwaar geraakte bedrijfstakken als de industrie, transport, handel en horeca bleef het productieniveau opnieuw ver beneden het niveau van een jaar geleden. De aannemers in de bouw kregen nu ook te maken met flink lagere productie door opdrogende orders voor de nieuwbouw van woningen en bedrijfsgebouwen. Ook werd veel minder aardgas gewonnen vanwege een mild voorjaar en afnemende vraag uit de industrie. Alleen in de collectieve sector was er een noemenswaardige productiegroei, vooral in de zorg.
Fors minder banen
In het tweede kwartaal van 2009 waren er 93 duizend banen van werknemers minder dan in hetzelfde kwartaal van 2008. Deze daling van 1,2 procent betekent een duidelijke breuk met de banengroei in de afgelopen jaren. De recessie werkt met enige vertraging nu ook stevig door in de werkgelegenheid. Na correctie voor seizoeninvloeden is het aantal banen in het tweede kwartaal 1,0 procent lager dan in het eerste kwartaal van 2009. Dit is de grootste kwartaal-op-kwartaalkrimp ooit gemeten. Er gingen vooral veel uitzendbanen verloren.
