Clouds, waar hebben we het eigenlijk over? Cloud services, SaaS, IaaS PaaS, wat is het verband? In deze blog probeer ik de essentie weer te geven. Ontdaan van fratsen, undressed.
Cloud computing bestaat eigenlijk uit niet meer dan:
– Een model waar via het internet services worden aangeboden waarvoor het gebruik betaald wordt.
– Het is een schaalbaar model dat computer kracht, stroom en dataopslag bevat.
– Het is gebaseerd op utility based computing wat al lang bestaat.
– Gecombineerd met diensten aangeboden als SaaS.
Het is eigenlijk een 'online via het internet aangeboden flexibel datacenter', CPU, opslag en stroom. Deze laatste is niet onbelangrijk omdat dit de grootste kostenpost is van het geheel.
Hier bovenop kunnen diensten worden aangeboden. Afhankelijk van de aard van die dienstverlening kun je drie indelingen maken:
- Infrastructure as a Service ofwel IaaS
- Software as a Service ofwel SaaS
- Platform as a Service ofwel PaaS
Er zijn nog meer varianten of verfijningen te verzinnen als DaaS (database as a service) maar die vind ik niet specifiek genoeg om als typering te dienen. Er is ook een afhankelijkheid je kunt geen PaaS zonder IaaS hebben en geen SaaS zonder IaaS. Dus beiden hebben een relatie met het platform. Software as a service kan als programma draaien op een IaaS maar ook worden ontwikkeld op een PaaS. SaaS en PaaS kunnen niet bestaan zonder IaaS.
Infrastructure as a service
De fundering en de basis van de services ligt in IaaS. Dit is een utility based infrastructuur. Een schaalbaar flexibel en gevirtualiseerd datacenter (of meerdere) die zich afhankelijk van de vraag en belasting anders kunnen gaan gedragen. Dit heeft alles met virtualisatie te maken natuurlijk. Wat het rekencentrum doet is afhankelijk van de virtuele instanties. De diensten worden door de gebruiker zelf via een webportal gemaakt, gebruikt en weer verwijderd. Deze vorm van zelfservice (provisioining) is wel een belangrijke voorwaarde. Voorwaarde is ook een enorme hoge beschikbaarheid van het systeem. Hoewel een voorwaarde kan het ook misgaan. Een interessante website is http://wiki.cloudcommunity.org/wiki/CloudComputing:Incidents_Database. Hier worden alle calamiteiten op het gebied van IaaS bijgehouden. IaaS is de basis waarop SaaS en PaaS meeliften. De voor- en nadelen van deze infrastructuur worden direct in de bovenliggende diensten zichtbaar.
Platform as a service
Platform as a service is eigenlijk een half fabrikaat boven op de cloud. Het wordt aangeboden als dienst maar je kunt er nog niets mee. Het is meer een programmeerplatform. De meest bekende verschijningsvormen zijn de Google Apps, Microsoft Azure (waarvan recentelijk de prijzen bekent zijn gemaakt, zie blog Updates on Azure) en natuurlijk Amazone Ec2 (Elastic Cloud Computing). Stuk voor stuk leveren deze platformen de toekomst van ons computerlandschap en -gebruik.
Software as a service
Software as a service is een applicatie voor consumenten of eindebruikers bovenop de PaaS gebouwd. Je gebruikt de dienst en betaalt per tijdseenheid, maar hebt het programma niet lokaal op je machine draaien. Het enige dat je er voor nodig hebt is een browser. Goede voorbeelden van bestaande SaaS-oplossingen zijn natuurlijk Salesforce.com. Een briljante eerste applicatie voor salesmensen. Het heeft Siebel en alle voorgaande aan de kant gezet en je ziet dat het succes bepaald wordt door het concept. Overal je applicatie/functionaliteit hebben. Meer en meer bedrijven begeven zich op de het terrein van SaaS. Iedereen gebruikt er al een namelijk Gmail.
Gartner Hype Cycle voor cloud computing
Volgens Gartner bevind cloud computing zich in de Technology Trigger-fase. Dat wil zeggen dat er overmatig aandacht voor is maar men eigenlijk nog niet weet wat het gaat betekenen. Iedereen heeft het er over maar waar hebben we het eigenlijk over? In deze blog probeer ik de cloud eens uit te kleden tot wat het eigenlijk is.
Wordt het wat of wordt het niets?
Dan gaan we ons op het vlak van de voorspellingen en meningen begeven. Mijn persoonlijke mening is dat cloud computing het hele computergebruik en de computerbeleving volledig zal gaan veranderen. Het niet hebben van je applicatie lokaal biedt zo veel voordelen. Geen installaties, geen last van updates of virussen die in je applicatie nestelen. Het overal hebben van de functionaliteit onafhankelijk van je apparaat. We maken er al gebruik van. Neem Gmail, acht jaar terug moest niemand er aan denken dat je mail 'online' toegankelijk was. Nu kun je toch niet meer voorstellen dat je mail lokaal op je pc staat. Stel, je krijgt een nieuwe pc. Dan moet je je mail weer overzetten. Nog niet te spreken over het niet meer beschikbaar zijn van je pc door het zoveelste virus dat weer eens langs kwam. Nee, ik denk dat we straks veel apparaten gaan zien die alleen zorgen voor een beeldscherm en verbinding maar het echte werk bestaat en word gebruikt in de cloud.
Als we nu kijken naar apparaten die uitermate geschikt zijn voor dit soort toepassingen kom je al gauw aan 
de 'online readers' als iLiad, de Amazone Kindle, maar ook de Playstation Portable of DS zal een veel grotere rol krijgen en de 'echte pceen veel kleinere. Natuurlijk moet er functionaliteit worden toegevoegd maar denk in deze richting.
In het voorbeeld van Gmail en alle varianten die nu ontstaan als Google Apps, Google Maps, Microsoft Sky Drive, Flickr voor je foto's zie je dat de adoptie van software as a service al lang in onze manier van leven gekomen is. Je kunt niet meer spreken over of het iets wordt, want we zitten er al middenin. Binnen nu en twee jaar ontstaan er meer en meer public en private clouds. De voorbeelden die ik hier boven noem zijn allen public clouds. Private clouds zijn kleinere varianten binnen een bedrijf of groep bedrijven die alle voordelen van een public cloud in zich hebben maar extra voordelen bieden. Traceerbaarheid van gegevens en gebruik, toegang vanuit deze cloud naar backoffice-systemen, integratie met bestaande architecturen.
Word wakker
'Een pc op elk bureau' was ooit een 'belachelijke' visie van Microsoft in 1975. Kijkend naar deze trend denk ik dat de visie kan worden bijgesteld. In de tijd dat deze visie werd neergelegd, was het een belachelijke, maar werd snel heel normaal. Cloud computing wordt net zo groot en net zo waar. Online services gaan in de toekomst een groot deel van het computergebruik uitmaken. Het is makkelijker, goedkoper en flexibeler. Als je nu als bedrijf nog niet bezig bent met deze trend ben je begonnen aan een grote achterstand. De uitdaging van de dienstverlening ligt in het organiseren, wie is de eigenaar, risico'management en in het gebruik en gebruiksvriendelijkheid, niet in de techniek.
Hans ten Berge
Principle consultant
Atos Origin
Meer reakties kun je vinden op:
http://adi.atosoriginblog.nl/2009/07/29/cloud-computing-undressed/
http://blogs.gartner.com/ombudsman/2009/07/31/want-to-quote-a-hype-cycle/
Tip:
Wat meer plaatjes zouden deze begrippen beter kunnen verduidelijken Hans. Dan kan de lezer(es) zelf ZIEN wat je bedoeld met al deze cloud_kreten. Een stuk tekst maakt niet zoveel inZICHTelijk.
“Word Wakker”
Ik denk dat er altijd markt zal blijven voor niet-cloud en niet-internet gebaseerde oplossingen. Simpelweg omdat er altijd organisaties zullen blijven die ZELF de regie in handen willen houden over hun applicaties en data, ipv het uit te besteden aan een 3e partij.
Wordhet wat of word het niets?
Bij het doorlezen van dit artikel rijst me 1 vraag:
“Waarom MOET alles tegenwoordig haast VERPLICHT via internet lopen?”
– Omdat we dan beter controleerbaar, aftapbaar zijn voor de overheden, geheime diensten, politie?
– Omdat we dan altijd en overal via (draadloos) internet ermee kunnen dus ook MOETEN werken (meelopen in the global 24 uurs economie)?
– Om maar achter de nieuwste hype aan te blijven lopen?
– Gewoon omdat het nu wel mogelijk is
Tuurlijk zie ik zelf – voor een bepaalde groep applicaties – de voordelen in van nieuwe cloud technologien en online bereikbaarheid. Maar om nu (haast alles) via het web te laten verlopen, gewoon omdat het mogelijk is, vind ik een beetje overdreven.
COMMON SENSE as a service:
Het lijkt me handig om voor aanvang van een project te kijken of “de cloud” wel de juiste oplossing is voor je uitdaging, en niet – by default – ervanuit te gaan dat “de cloud” de oplossing zal bieden die je zoekt.
Hans ik denk dat je een beetje een eenzijdig, zeg maar onvolledig beeld geeft.
Er zitten natuurlijk ook nog nadelen aan cloud computing, wellicht leuk om die ook te benoemen.
Te denken valt aan afhankelijkheid van een stabiele verbinding.
Denk aan privacy.
Wie zegt dat er geen virus besmetting kan zijn bij een service leverancier?
Dit was weer een typisch reclame praatje.
@Comments
Ja er zitten natuurlijk nadelen aan cloud maar wat ik hier probeer te duiden is een verduidelijking in begrippen want er is zo veel onduidelijkheid.
Centralisatie is wel een van de thema’s die Cloud computing mogelijk maakt. Beheer vanuit een punt gebruik via het internet.
Daarnaast is het schaalbaar beschikbaar stellen van services niet nieuwe maar valt wel degelijk onder de noemer SAAS.
Wellicht zijn nadelen een goed volgend epistel.
Hans