Ondanks alle promotieacties wil het niet echt vlotten met de populariteit van ict-studies. Toch is er in Nederland een groot aantal werknemers dat zijn brood verdient met een ict-functie. Kennelijk zijn er andere manieren om in de automatisering terecht te komen.
Het tekort aan nieuwe ict-studenten is niet iets van de laatste tijd. Al jarenlang proberen opleiders scholieren ervan te overtuigen dat je geen saaie studiebol hoeft te zijn om te kiezen voor een baan in de automatisering. Het is juist een interessant vak waarmee een goede boterham valt te verdienen, aldus de opleiders.
Toeval
Zo kwam de Hanzehogeschool Groningen enkele jaren gelden met een ict-klas speciaal voor meisjes en probeerde Hogeschool Utrecht ict-studenten te werven met een internetgame. Ook gaf staatssecretaris Jan Kees de Jager een gastles aan vwo-scholieren om uit te leggen wat ict nu eigenlijk is.
Het helpt allemaal maar weinig. Het lijkt erop alsof veel werknemers per toeval in de ict terechtkomen. Ook doorgroeien naar een andere functie blijkt een goede manier om als automatiseerder aan de slag te gaan. De situatie waarbij een scholier al op de middelbare school beslist een ict-studie te gaan volgen om daarna in de automatisering te kunnen werken, lijkt in elk geval niet veel voor te komen.
Filosofie
De carrière van Martin Beek is daarvan een goed voorbeeld. De 24-jarige werknemer studeerde ooit filosofie, maar werkt sinds tien maanden bij olieconcern Shell. Hij doet mee aan een infrastructuurprogramma, waarbij hij de ict-behoeften van de interne klanten van het bedrijf onderzoekt. Beek: 'Ik had altijd al een latente belangstelling voor ict. Toen ik nog op school zat, hielp ik in de zomer bijvoorbeeld bij het installeren van computerprogramma's.'
Toch koos hij eerst voor de filosofie. Dat deed hij vooral, omdat hij nog geen duidelijk carrièrepad voor ogen had en vermoedde dat de opleiding hem kritisch en breed zou leren denken. Nu Beek bij Shell werkt, plukt hij daar de vruchten van. 'Ik heb geleerd anders te kijken naar moeilijke vraagstukken', vertelt hij. 'Bovendien draait het tegenwoordig toch meer om strategie dan om echte technische ict-kennis. En die kan ik altijd nog bijleren.'
Affiniteit
Ook Fenneke Gonggrijp, supportmedewerker bij Topdesk, weet dat een volledige ict-studie niet nodig is om in de automatisering terecht te komen. Ze studeerde Japans en werkte onder meer als postbode en reisadviseur. Op advies van een vriendin solliciteerde ze drie jaar geleden bij haar huidige werkgever. Gonggrijp: 'Ik kon me niet voorstellen dat ze me wilden hebben met zo'n atechnische achtergrond.'
Dat bleek mee te vallen. Het bedrijf zocht een academicus die goed met mensen kon werken en affiniteit met techniek had. 'De rest leer je 'on the job' wel', aldus de werkneemster. Tegenwoordig helpt Gonggrijp klanten met eenvoudige gebruikersvragen, maar ook met ingewikkelde vragen over bijvoorbeeld databases.
Gonggrijps voorkeur voor leren in de praktijk herkent Beek wel. 'Iets gewoon doen is de beste manier om het te leren', zegt hij daarover.
Hart op de tong
Werknemers die vanuit een geheel andere branche overstappen naar een baan als ict'er, moeten niet alleen rekening houden met de kennis en vaardigheden die ze nog moeten bijleren. Ook de werksfeer en de omgangsvormen kunnen per branche verschillen. Iemand met het hart op de tong voelt zich waarschijnlijk niet thuis in een bedrijf waar iedereen in diplomatieke taal met elkaar praat. Toch ziet Els Ackerman, loopbaanadviseur voor het tijdschrift Intermediair, het positief in: 'Aan de andere kant, alles went en ook het aanleren van nieuwe omgangsvormen is mogelijk. Maar niet iedereen heeft daar geduld voor. Er kan ook een uitdaging in zitten om in heel verschillende werksituaties jezelf te blijven zonder uit de toon te vallen.'
Al met al lijkt een groot deel van de werknemers dat zonder ict-opleiding de automatisering ingaat goed terecht te komen. Volgens systeem- en netwerkbeheerder Ivo Michielsen komt dat doordat veel werknemers zonder achtergrond in de ict wel goed in die branche passen. Het zou mooi zijn wanneer ook werkgevers dat inzien, vindt hij. De kans dat een bedrijf de perfecte ict'er tegen het lijf loopt, zou daardoor groter worden. Michielsen: 'Ik ben ervan overtuigd dat meer mensen zoals ik zijn. Zij hebben niet de juiste opleiding gevolgd, maar beschikken wel over uitstekende kwaliteiten.'
Fout!!!
Je kan een techneut veel gemakkelijker filosofie (filosoferen) leren, dan een filosoof techniek. En ook al komt het in heel veel ict-functies aan op babbelen tot je een ons weegt en iets presteren uitstellen tot over vijf jaar (repeat alsdan), de behoefte aan kennis over CPUs en 2-complement rekenen komt toch altijd wel ergens als noodzakelijk opduiken…
Filosofie is dus babbelen. Nu heb ik altijd gedacht dat het om de betekenis en de geldigheid van het denken ging, en dat je dus logisch en conseptueel moet kunnen redeneren.
Nee dus; heb ik toch weer wat geleerd. Bedankt Jay.
Ach, het klopt natuurlijk dat dat veel gebeurd en dat er soms wat van terecht komt. Vaak is het helemaal niks maar door de schaarste is de nood hoog. In veel beroepen is er een vakbekwaamheidstoets die het onmogelijk maakt maar in de ICT is die er niet (er zijn wel certificeringen maar die liggen vaak op een bedroevend laag niveau) dus kan het. In andere sectoren waar weinig bescherming is zie je hetzelfde fenomeen. Ik zou zeggen succes aan de mensen die het proberen en hardstikke goed als het lukt maar om dit nu te promoten?
Citaat: “Bovendien draait het tegenwoordig toch meer om strategie dan om echte technische ict-kennis”
Waar stond de T van ICT ook al weer voor?
Strategie wordt steeds belangrijker, dat zal ik niet ontkennen. Maar ik zie te vaak dat men strategische keuzes maakt zonder te kijken of het technisch gezien ook haalbaar is.
Een strategie bedenken is deels filosoferen over voor- en nadelen van bepaalde keuzes, en kijken naar wat klanten etc. willen.
Echter, een goede keus maken kun je in mijn ogen alleen als je ook de techniek van je platform / product etc. kent, zodat je weet of het ook kan.
Ach wat maakt het uit. Een paar jaar geleden kon je al in dit vakgebied stappen als je ICT kon spellen. Dan geeft een filosofie studie toch nog een stuk meer status. Het papiertje bewijst namelijk dat je meer kan dan spellen. Je kan dan ook nog een boom opzetten over IC. Over de T heb ik inderdaad mijn vraagtekens.
En dit is dus precies waarom het in de IT tegenwoordig zo’n puinbak is. IT leer je wel “eventjes” bij.
“Feeling” hebben met IT is genoeg.
Ik vrees dat er toch iets meer nodig is dan dit om de IT op een aanvaardbaar niveau te brengen.
Ik word altijd heel droevig als ik dit soort artikelen lees. Met mijn WO-studie informatica werk ik al 20 jaar in de automatisering (ICT) en zie wekelijks het tegendeel.
Laat ik vooropstellen dat er ook uitzonderingen zijn, mensen zonder automatiseringsopleiding die goed functioneren. Maar deze kleine groep heeft dat meer te danken aan persoonlijke eigenschappen en interesses dan aan hun studie.
Vaak valt ook op dat de ‘zij-instromers’ op plaatsen zitten aan de rand van de echte automatisering, dus met de techniek zelf komen ze niet in aanraking (hoewel ze zelf van wel denken). Helaas moet ik zeggen, zijn dit ook vaak de mensen die zeggen dat automatiseerders niet met klanten kunnen praten. Zelf heb ik meegemaakt dat ze al snel roepen “dat is technisch” of iets van die strekking. Is het dan nog verwonderlijk dat zoveel automatiseringsprojecten in het honderd lopen? Nee!
Jammer dat Computable dit soort artikelen commentaarloos publiceert en daarmee het eenzijdige beeld van de wereldvreemde automatiseerder versterkt.
ICT is inderdaad een vak apart en studies in die richting geven je (natuurlijk) binnen ons vakgebied een voorsprong op personen die bijv. filosofie hebben gedaan. Dit wordt in het artikel niet ontkent, er wordt gesteld dat het ook zonder de desbetreffende diploma’s kan. Dit geldt natuurlijk niet voor alle banen of voor alle personen. Het feit dat er ongeschikte personen op ICT-functies zitten heeft niets te maken met het ontbreken van een studie, maar alles met het falen van het selectie-/aanneembeleid.
Persoonlijk denk ik dat dit artikel geplaatst is om mensen voor ICT te enthousiasmeren en wil het de boodschap overbrengen dat je niet voor alle banen binnen de ICT een raketgeleerde hoeft te zijn. Kijk alleen al naar het verschil in benodigde competenties van een AS400 / UNIX / Oracle beheerder en een teamleider servicedesk of Service Level Manager. Door de leek worden al deze functies onder de noemer “jij doet toch iets met computers” geveegd en dat is niet goed, want doet geen recht aan de werkelijkheid. Persoonlijk ben ik blij met dit geluid omdat het wat mij betreft een (terechte) nuance aanbrengt in het (door onszelf) gecre?erde beeld van ons vakgebied. Ik, zijnde hoofd Consultancy TOPdesk, beoordeel dan zelf of iemand geschikt is of niet en een technische studie is daarvoor geen voorwaardelijke eis. Vele enthousiaste kandidaten zonder technische studie, maar met ICT affiniteit hebben inmiddels bij ons met succes een baan gevonden.