Over enkele jaren is er nog slechts een handjevol grote spelers dat de markt van business process management (bpm) dicteert. Deze spelers bieden voornamelijk bpm-oplossingen die ze aan hun eigen operationele software koppelen. Daarnaast blijven er altijd kleine nichespelers. Dat verwachten experts van Computables topicpanel Soa.
'Het is dus overnemen of overgenomen worden', zegt solutions architect Edwin van Asch van dienstverlener AES naar aanleiding van de voorgenomen overname van bpm-dienstverlener IDS Scheer door Software AG. Die Duitse softwareleverancier beweegt zich met de overname volgens hem 'nadrukkelijk naar de top van de markt en probeert zo aansluiting te vinden bij de grote spelers als IBM, Oracle en SAP.'
Conglomeraten
Senior executive Michael Widjaja van Accenture sluit zich bij Van Asch aan: 'We zien al langer dat de markten zich convergeren naar grotere softwareconglomeraten. Dat wordt versterkt door de huidige economische terugval.' De grote leveranciers bieden voornamelijk geïntegreerde oplossingen, waarbij ze bpm-oplossingen aan hun eigen operationele software koppelen, legt senior consultant Wout Hofman van TNO uit.
Widjaja: 'De grote spelers slaan hun slag met acquisities om eigen soa-productstacks (= portfolio, red.) breder uit te bouwen.' Business process management (bpm) is een belangrijk beheeronderdeel van service-oriented architecture (soa), waarbij verschillende bedrijfssystemen flexibel aan elkaar kunnen worden gekoppeld.
Niche
Er zijn echter nog veel mogelijkheden voor nichespelers die specifieke producten voor bpm aanbieden. Widjaja: 'We zien ook spelers die zich juist meer proberen te differentiëren van de brede productstacks. Een aantal leveranciers blijft zich focussen op hele specifieke soa-functionaliteiten, zoals bpm, rules engines, governance en testen om daarmee leidend te zijn op hun gebied.'
Vooral business rules management is in opkomst, vertelt hij. 'Daarbij worden alle criteria, regels, afspraken, beleid en wetgeving opgeslagen in een aparte repository ( een opslagplaats, red.) buiten de applicatie om.'
De markt
De grote spelers op de markt voor business process management en service-oriented architecture zijn SAP, Oracle, Microsoft en IBM. Zij integreren de toepassingen volgens de experts voornamelijk in hun eigen operationele software.
Andere dienstverleners op de bpm/soa-markt doen dat veel minder. Voorbeelden van deze nichespelers zijn Tibco, Software AG (inclusief IDS Scheer), Pegasystems, Corticon, Casewise, Mega International, Proforma en Pallas Athena. Ook de Nederlandse dienstverleners Cordys en Bizzdesign hebben zich toegespitst op het leveren van software en ondersteuning voor bpm/soa.
In bovenstaand artikel wordt de suggestie gewekt dat er een snelle consolidatie zal plaatsvinden door de ‘grote jongens’ en dat er naast deze partijen slechts nog een aantal nichespelers zal overblijven.
Volgens dit artikel zijn wij bij Pallas Athena dus ook nichespelers. En hoewel ik niet kan ontkennen dat er vanuit verschillende grote jongens interesse is getoond om over ‘samenwerking’ te praten, denk ik dat de markt zich heel anders zal ontwikkelen. Waarom?
In de eerste plaats maken de grote jongens de fout om orchestration in de SOA-betekenis, te vereenzelvigen met BPM. Ik heb op verschillende fora en platforms al vaker gewezen op het feit dat dit een foute veronderstelling is. Het is er een die hardnekkig is en ook alleen binnen de SOA- gemeenschap zelf nog verdedigd wordt. Analysten als Gartner hebben hier gelukkig al lang afscheid van genomen. BPM en SOA/orchestration zijn twee totaal verschillende dingen. SOA/orchestration houdt zich bezig met de coordinatie en aansturing van webservices. Het verschil met vroeger is dat dit in een aparte laag gebeurt zodat deze aansturing kan worden aangepast zonder de webservices zelf te hoeven aanpassen. Een oud, maar bijzonder effectief concept. In vroeger dagen werd dit wel geprobeerd met workflowsystemen, maar dat verliep nooit bijzonder succesvol, omdat die systemen daar niet voor waren ontworpen.
BPM houdt zich echter met hele andere zaken bezig. We hebben het hier over de co?rdinatie en besturing van bedrijfsprocessen en niet van systeemprocessen. Met in de meeste gevallen veel menselijke interactie, integratie met een veelheid van systemen, op allerlei platforms. BPM gaat niet in eerste instantie over de coordinatie van services, maar ondersteunt ook allerlei aspecten van werkverdeling, decentrale capaciteitssturing, autorisatie- en controlefaciliteiten, business modelling, simulatie, case management, procesanalyses, etc.
De komst van SOA heeft het leven van BPM-implementatoren veel gemakkelijker gemaakt. In SOA- omgevingen is de integratie tussen de BPM engine en aanwezige webservices veel eenvoudiger dan de traditionele integratie op basis van API’s. Niettemin ben ik nog geen enkel project tegengekomen waar onze BPM engine alleen hoefde te integreren met webservices. Nog altijd is het applicatielandschap bij onze klanten veel gedifferentieerder dan dat. En daar ligt ook meteen mijn bezwaar tegen de vereenvoudigde voorstelling van zaken die de grote jongens plegen te geven.
BPM is per definitie een ‘best of breed’ oplossing. Een BPM engine zorgt voor de enterprise-wide besturing van bedrijfsprocessen, en moet integreren met alle applicatiesystemen die bij dat proces in gebruik zijn. Bij vele van onze klanten praten we over honderden verschillende systemen. En vele honderden processen, maar elk ervan raakt vele verschillende, heel diverse applicaties. De afgezonderde BPM-laag zorgt via de besturing van het bedrijfsproces voor de verbinding tussen mensen en applicaties. Het verbindt dus niet alleen applicaties met applicaties, maar ook mensen met applicaties en mensen met mensen. En wel zodanig dat deze verbinding gecoordineerd en planmatig verloopt, aanpasbaar is aan wisselende omstandigheden en continue verbeterbaar door uitgekiende en gedecentraliseerde rapportage. De business is ‘in control’ zeggen we dan en in veel BPM-systemen wordt die claim ook werkelijk waar gemaakt.
Slechts voor de bedrijven die hun hele applicatielandschap bij een leverancier en in een applicatie-infrastructuur willen onderbrengen (eigenlijk dus alleen SAP, want IBM en in mindere mate Oracle bieden verschillende ingekochte en vaak overlappende oplossingen aan, om over Microsoft maar niet te spreken) geldt dat het acceptabel en zelfs gewenst is dat ook de BPM-laag in diezelfde applicatiestructuur is vormgegeven. Dat die BPM-laag bij SAP nog vrijwel ontbreekt en bij Oracle maar zeer beperkt is, weegt wellicht niet op tegen het voordeel dat men met maar een omgeving te maken heeft.
In alle andere gevallen is het onderbrengen van de BPM-laag in een van de andere omgevingen juist zeer af te raden. Vergelijk het maar met een database. Ook dat is, net als BPM, een horizontale voorziening die je om begrijpelijke redenen juist buiten een specifiek verticaal applicatiesysteem wilt houden.
Ook ik verwacht dat in de komende tijd een zekere mate van consolidatie plaats gaat vinden. BPM is hot en dus vinden allerlei leveranciers dat ze ook aanbod op dat vlak moeten bieden. We zitten boven op de hypecycle. Maar de ervaring leert dat na verloop van tijd de echte specialisten overblijven, omdat alleen zij blijven investeren in het verder ontwikkelen en vervolmaken van de complexe software die nodig is. Kijk maar naar de voorloper van BPM: workflow management. Vrijwel alle workflowoplossingen van de ‘grote jongens’ zijn inmiddels dood. IBM had er een stuk of 4, HP heeft zijn workflow engine van de markt gehaald, net als Bull, Unisys en Xerox. Allen hebben inmiddels opvolgers ingekocht of gebruiken in projecten tools van de ‘echte’ BPM-vendors.
Leveranciers die hun software blijven verbeteren en die er na de hype nog steeds zijn. De bedrijven die nu worden bestempeld als nichespelers dus.
Uit de commentaren van de deskundigen op de overname van IDS Scheer door Software AG blijkt helaas eens te meer dat het begrip van wat BPM is nog steeds niet doorgedrongen is tot een groot deel van de IT wereld.
Het statement van dhr Van Asch dat Software AG zich met de aankoop beweegt naar de top van de markt die volgens hem wordt bevolkt door SAP, IBM en Oracle is zeer bevreemdend aangezien deze leveranciers niet aan de top staan in deze markt. Ze zijn groot, dat is waar, maar zeker niet leidend in de BPM markt.
Het statement van dhr. Widjaja van Accenture dat BPM een onderdeel van SOA is, slaat eveneens volledig de plank mis. BPM is geen onderdeel van SOA om de doodeenvoudige reden dat BPM in eerste aanleg geen IT aangelegenheid is maar een brede management discipline die zich richt op het procesmatig inrichten van de activiteiten binnen een bedrijf op dusdanige wijze dat er een continue cucylus van plan do check act ontstaat en daarmee een continue verbetering op de werkzaamheden kan worden toegepast. BPM gaat dus over de wijze waarop men werk uitvoert en hoe men met de resultaten van dat werken omgaat.
Door Van Asch en Widjaja wordt gesteld dat het huidige economische klimaat dicteert dat er een beweging naar consolidatie is. Waar dat op gebaseerd is, is een raadsel. Er is al jaren geleden vastgesteld dat juist in tijden van economische crises grote spelers het moeilijker hebben door een gebrek aan innovatiekracht. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door het feit dat deze bedrijven minder wendbaar zijn en sterk afhankelijk zijn in hun omzet van hun huidige portfolio?s. Kleinere nichespelers nemen daarom in tijden van crises juist de positie aan als aanjager van vernieuwingen. De voorsprong die deze kleinere bedrijven hebben zal bij een overname ogenblikkelijk teniet worden gedaan doordat zij zich dienen te conformeren aan het productportfolio van de overnemende partij. Kijk naar vooruitstrevende bedrijven als Webmethods en Fuego die in de laatste jaren zijn overgenomen. De visionaire blik van deze bedrijven is verdwenen en daarmee verdwenen deze tools ook uit leidinggevende positie die zij hadden volgens de analisten. Weg was de innovatie.
Dat bij het invoeren van BPM naar verloop van tijd de inzet van specifieke ondersteunende tooling kan helpen, zal ik niet ontkennen. De producten die in het artikel echter genoemd worden raken kant nog wal. In de rapporten van vele analisten, waaronder Gartner, Forrester en IDC, wordt klip en klaar aangegeven dat de grote vendors zoals IBM, SAP, Microsoft en Oracle of hopeloos achter lopen met hun BPM ondersteuning of doodeenvoudig geen tools daarvoor aanbieden. Het enkel opkopen van enkele kleinere vendors gaat hier niets aan veranderen, sterker nog, dit zal voor een klant alleen maar meer onduidelijkheid scheppen over wat er nu werkelijk wordt aangeboden door deze leveranciers. Een grote hoeveelheid losse tools om BPM te ondersteunen, aangeboden door ??n leverancier, zonder duidelijk verband, is niet per definitie een werkbare oplossing omdat deze wordt aangeboden door ??n leverancier.
Het feit dat er vervolgens in het artikel gewezen wordt op Tibco, Software AG, Casewise, Mega en Proforma, Bizzdesign en Cordys als zijnde nichespelers geeft aan dat diepgaande kennis van de markt op het gebied van BPM en de ondersteunende tools afwezig is. Tibco, Software AG en Cordys zijn integratie-leveranciers die in de loop van de tijd, naar aanleiding van de wens van hun klanten, hun pakket hebben uitgebreid met enkele BPM onderdelen of deze hebben aangekocht. Om deze leveranciers echter BPM-vendors te noemen gaat veel te ver. Bizzdesign, Mega, Casewise en Proforma zijn leveranciers van BPA producten, net als IDS Scheer overigens. Tools die niet bedoeld zijn om de gehele uitvoering van BPM te ondersteunen, maar om processen te modelleren en te analyseren. Dat staat echter nog heel ver weg van het daadwerkelijk ondersteunen van BPM als geheel.
De leveranciers die in dit overzicht genoemd worden die wel echte BPM leveranciers zijn, zijn bv PegaSystems en Pallas Athena. Overigens is het wonderlijk dat een vendor die al jaren genoemd wordt als een van de meest visionaire bedrijven op BPM gebied, Lombardi Software, niet eens genoemd wordt. Zie bijvoorbeeld de magic quadrant van Gartner hierover. De tools van deze leveranciers zijn de echte Business Process Management Software tools. Ze leveren een volledige integratie van menselijk en systeem handelen, in een iteratieve en flexibele omgeving op basis van procesmodellen. Hiermee kan de management discipline BPM daadwerkelijk volledig ondersteund worden. Inclusief de mogelijkheid tot procesanalyse en daaropvolgende continue verbetering!
Concluderend kunnen er drie dingen worden vastgesteld:
1) BPM is geen onderdeel van SOA, net zo min als Business Rules Management en BPM Governance. BPM is een management discipline waarbij op den duur eventueel tools ingezet kunnen worden om het concept van processturing en -handeling te ondersteunen. Tools die het menselijke en systeem-handelen samenbrengen in een procesgestuurde laag.
2) De BPM markt ? als die als zodanig al bestaat ? is een markt waar de grote leveranciers, door hun opzet en insteek, nooit een vaste voet aan de grond zullen krijgen. Zoals ook door hr. Hoogland wordt aangegeven, is een BPMS per definitie een best of breed oplossing. Je integreert menselijke en systeem handelingen, en daarbij moet je kunnen aansluiten bij alle systemen, en niet alleen bij die van de leverancier.
3) Wellicht wordt het tijd dat Computable een groep van experts samenstelt op het gebied van BPM. BPM als management discipline zal een steeds grotere vraag gaan opwekken bij de IT afdelingen in Nederland, en dan is het verstandig dat de mensen werkzaam op die afdelingen de juiste perceptie hebben van wat BPM inhoudt. En dus niet denken dat het onderdeel is van SOA.
Denk dat de 2 heren voor mij al duidelijk een aantal nuances hebben aangebracht. Progress Software heeft trouwens vorig jaar Savvion overgenomen (staat ook ergens in het rechter quadrant van Gartner en hoog in de wave van Forrester). Progress ziet BPM niet als onderdeel van SOA. BPM kan wel gebruik maken van SOA, ze zijn dus zeker complementair. In de Savvion filosofie zijn er 7 proces patronen, Human Centric, System Centric, Document Centric, Decision centric, Case Centric, Event Centric and Project Centric. Het komt zelden voor dat een proces zich beweegt binnen 1 patroon. Veel meer zie je een mix. bijvoorbeeld het start met een event, een router die een alert afgeeft dat iets mis, vervolgens moet een webservice opgestart worden om gegevens op te halen over de betreffende router (system centric), waarna er misschien een monteur handmatig moet worden toegewezen (human centric). Die monteur moet op zijn beurt een case opstarten voor de verdere afhandeling van de garantie, etc.
Zeker waar er een grote mate van nadruk ligt op de system centric kant van een proces, is voor een BPMS integratie middels SOA veel eenvoudiger te bereiken dan als de integratie aspecten door het BPMS zelf moeten worden afgehandeld.
Progress gelooft dat BPM zich verder zal ontwikkelen op analyse, simulatie en optimalisatie. Daarnaast denkt Progress dat in de toekomst bedrijven behoefte hebben aan BPM systemen die in hoge mate proactief kunnen inspelen op bedrijfsprocessen. Dit is het concept van Responsive Proces Management (geloof trouwens dat Gartner ook zo’n concept heeft zij noemen de tweede generatie BPM I-BPM, waarbij I voor intelligent staat). Door aspecten als Business Transaction Monitoring en CEP toe te voegen aan BPM, kunnen transactie stromen automatisch zichtbaar worden gemaakt, kunnen complexe analyse en correlaties daarop plaatsvinden in realtime, waardoor abnormaliteiten in de dagelijkse operatie snel kunnen worden onderkent en verholpen kunnen worden door de juist Bedrijfsprocessen in gang te zetten. Om dergelijke investeringen te doen, zullen de leveranciers van BPM systemen wel toegang moeten krijgen tot de benodige technologie. Dat verklaart voor een deel de overname golf.
Ben het helemaal eens met Hans een BPM expert panel zou top zijn!