Branchevereniging ICT~Office heeft het ministerie van Algemene Zaken 'gewobd'. De branchevereniging wil weten waarop de keuze van het departement voor het opensourcesysteem Hippo 7 is gestoeld. Algemene Zaken gebruikt deze gratis software als contentmanagementsysteem voor de website Rijksoverheid.nl zonder een aanbesteding uit te schrijven. Volgens ICT~Office is dit besluit in strijd met de Europese aanbestedingsregels. Het departement zou hiermee andere cms-leveranciers benadelen.
De rijksoverheid ontwikkelt in het kader van het project Overheidscommunicatie Nieuwe Stijl (ONS) een nieuwe rijkswebsite. De Rijksvoorlichtingsdienst (RVD, onderdeel van het ministerie van Algemene Zaken) heeft hiervoor Hippo 7 geselecteerd als contentmanagementsysteem. De dienst heeft echter nagelaten hiervoor een aanbesteding uit te schrijven, omdat deze Hippo 7 als gratis open source software aanmerkt.
ICT~Office zegt ernstige twijfels te hebben over de tenderloze keuze voor Hippo. Deze aanpak doet in haar ogen geen recht aan het beginsel dat leveranciers gelijke kansen moeten hebben indien de overheid ict-producten of -diensten selecteert. Na diverse keren vruchteloos overleg en een teleurstellende briefwisseling met het ministerie van Algemene Zaken over deze kwestie, heeft de brancheorganisatie een WOB-verzoek ingediend (WOB: Wet Openbaarheid van Bestuur). De vereniging heeft in het kader van deze wet een veertien pagina's tellend document op het ministerie afgevuurd met vele vragen over de aanpak van het departement.
Niet transparant
ICT~Office vindt dat de overheid moet zorgen voor adequate specificaties en vervolgens geen marktpartij (open source of closed source) mag uitsluiten mee te dingen naar een opdracht. Voor elke meedingende partij moeten gelijke kansen gelden. Dat betekent dat keuzes op basis van persoonlijke voorkeuren en toevalligheden uit den boze zijn, waarschuwt de branchevereniging. De RVD dient in het geval van het project ONS volkomen transparant te zijn bij het selecteren en verwerven van software voor de rijkswebsite.
Voor het project ONS heeft de overheid vele miljoenen euro's beschikbaar. Deze worden deels besteed aan de inzet van overheidspersoneel en deels aan de inzet van marktpartijen. Ook de omvang van de inzet door derden is onduidelijk. ICT~Office wil weten of de overheid de wettelijke aanbestedingsdrempel (133.000 euro ex. BTW. RS) heeft overschreden. In vervolg op de contacten tussen ICT~Office en de RVD, heeft de laatste besloten op korte termijn een aanbesteding te starten voor de inhuur van extern personeel.
Op één hoop
Peter van Schelven, juridisch adviseur van ICT~Office, zegt geschrokken te zijn van de opstelling van het ministerie. 'Het departement beroept zich op de zogeheten Instructie rijksdienst bij aanschaf ict-diensten of ict-producten uit 2008. Maar die heeft uitsluitend betrekking op open standaarden. Ik krijg de indruk dat Algemene Zaken de begrippen 'open standaarden' en 'open source' op één hoop gooit.'
Een paar jaar terug ontstond ook al rumoer over de invoering van een rijksbreed contentmanagementsysteem (cms). Eerst maakte cms-leverancier Green Valley bezwaar tegen onduidelijke selectiegronden van de toen wel uitgeschreven aanbesteding. Een vervolgtraject, waaraan een aantal departementen meedeed, strandde echter door onderlinge verdeeldheid. Een ander vervolgtraject, waarbij de ministeries van Financiën en Buitenlandse Zaken gezamenlijk optraden, leverde wel een gunning op: Ordina kwam met Hippo als cms als winnaar uit de bus.
Saillant detail is dat in die periode de stuurgroep Surc (Samenwerking Uitvoering Rijksbrede Communicatie) zich met de cms-plannen bemoeide. Een van de leden was de toenmalige woordvoerder van Financiën, Jeroen Sprenger. Diezelfde Sprenger, bekend dus met de Hippo-oplossing bij Financiën, blijkt tegenwoordig projectleider ONS.
Het is een nogal vreemde eis, een Europese aanbesteding opleggen om licenties – die reeds aanwezig zijn – te vervangen.
Algemene Zaken / RVD mag kiezen voor een economisch meest gunstige bieding. Heeft zij al een CMS in gebruik, dan hoeft zij zich geen nieuw CMS op te laten leggen en daarbij hoge kosten maken om nieuwe productkennis op te doen en om te migreren naar het nieuwe CMS. Zelfs als een Closed Source CMS om niet verkocht wordt, dan is de rekensom niet gauw in het voordeel voor een verplichte vervanging van het CMS.
Als Algemene Zaken / RVD nog geen CMS in gebruik had of deze toch al wilde vervangen, dan heeft ICT~Office natuurlijk wel een sterk punt. Die hoeft niet pers? een doorslaggevend te zijn vanwege andere legitieme eisen en wensen rond de keuze van het CMS.
Ben dus benieuwd hoe slim de RVD het project heeft aangepakt en hoe deze zaak uiteindelijk afloopt. In de praktijk zie je vaak dat (semi-)overheden bij ICT-tenders de Europese regels minder nauwgezet toepassen dan de inschrijvers.
Enkel even reagerend op het argument van John omtrent het al eventueel in gebruik zijn van een Hippo CMS… De rijkswebsite beslaat de sites van alle rijksoverheden. Deze rijksoverheden hebben allemaal hun eigen CMS op dit moment. Met het argument wat nu wordt aangedragen door John zou het dan logischer zijn het CMS te kiezen wat wordt gebruikt door de meerderheid. Gezien de kosten zoals genoemd door John.
Kortom, laten we het gewoon eerlijk spelen volgens de regels van de Europese aanbesteding. Zonder ‘slimmigheden’ en foute voorkeuren… Daar zijn de regels ooit voor opgesteld.
Ik vind het alleszeggend dat ICT-office hier zo’n punt van maakt. ICT Office is al jaren zich erg defensief aan het opstellen rond Open Source. In plaats van een actief en stimulerend beleid te voeren houdt men krampachtig vast aan een verouderd beeld over hoe de software markt zou moeten werken. Wel begrijpelijk want veel leden van ICT Office zijn zelf Closed Source software leverancier en zien hun marktaandeel afnemen.
Het is wel raar dat een ICT branchevereninging feitenlijk een Closed Source ICT branchevereniging te zijn.
Misschien snap ik het niet, maar als ik naar de NOIV site kijk staat er:
“Gratis software hoeft niet te worden aanbesteed.”
http://www.noiv.nl/vraag_en_antwoord/aanbesteden
Vanwaar dan alle commotie. Ik denk dat Willem de spijker op de kop slaat en veel closed source leveranciers de crisis niet overleven (en maar raar om zich heen gaan slaan).
Eigenlijk is Hippo in dezen niet relevant. Maar wel de keuze voor Ordina. Daar heeft de afdeling Tenders heel goed geluisterd naar de wensen van de klant. Die wil open source. En de zekerheid van een van de ‘Big Seven’.
Dus kiest de overheid voor open source, neergezet door een dure partij. De echt belangrijke punten – die hierboven niet aan de orde komen – zijn daarom:
1. De implementaties voor Financien en Buitenlandse Zaken zijn mislukt. Komt dat door Hippo – of door Ordina?
2. Bij de aanbesteding voor Financien en Buitelandse Zaken maakten andere partijen dan de Big Seven geen kans. De overheid houst daarmee werkelijke innovatie tegen. En betaalt stelselmatig te veel.
3. De overheid betaalt te veel – en verkrijgt daar mislukte implementaties voor terug. Wordt het niet eens tijd dat aanbestedingen op een andere manier georganiseerd worden? Nu wint diegene die het best naar de overheid luistert. In plaats van diegene die de beste kwaliteit levert voor de laagste prijs.
Ik zie weer weinig objectieve reacties; ICT office stelt zich juist open op in deze discussie en wil dat er een eerlijk speelveld is voor zo wel open als gesloten source systemen. Ik neem aan dat niemand daar echt op tegen kan zijn. De kosten van de nieuwe site bedragen 6 miljoen euro voor de eerste 2 jaar, het zou dan een beetje vreemd zijn om dit als “gratis” software te bestempelen. En closed source afdoen als een ouderwets model wat innovatie remmend is op zijn minst twijfelachtig. De laatste keer dat ik keek was Google ook niet open source, of doen die niet aan innovatie? De vraag is volgens mij helder; is er een goede en eerlijke afweging gemaakt? Een terechte vraag lijkt me.
@Mike: waar haal jij die 6 miljoen vandaan? Ik zie dat nergens terug. En vertel er dan ook direct even bij aan wie die 6 miljoen volgens jou betaald worden.
@Henk, de 6 miljoen komt uit het projectplan van ONS wat je in kunt zien op http://www.communicatieplein.nl
Uit het plan:
Geschatte investeringbedrag voor de periode 2008-2010 is ? 6.000.000, dit zijn eenmalige investeringen. Schatting van budget per jaar daarna liggen ver uiteen, van tienduizenden tot honderdduizenden euros per jaar voor het beheer.
Zover ik het begrijp protesteert ICT-Office niet tegen open source maar tegen Ordina, is die overigens geen lid van die klub?
Waarom bieden die ICT-Office typen geen open source aan als ze zoveel aan zo een opdracht gelegen is?
Wellicht is een vervolg artikel hier een goed idee.
Als ik t goed lees zijn die 6 miljoen (waarvan 250.000 voor het CMS) geschat begin 2008 toen er volgens dat projectplan nog een keuze moest worden gemaakt voor het CMS. Nu er dus kennelijk gekozen is voor een open source oplossing wordt er dus concreet op dat onderdeel geld bespaard. Prima zaak dus!