Er is volop werk, maar iedereen zit stil

Met tientallen, soms zelfs met honderden tegelijk worden mensen ontslagen en iedereen denkt wel twee keer na voordat hij van baan wisselt. Hoewel het volop lente is, leven we in een soort winterslaap. De reden: er heerst crisis. Iedereen zit stil, maar toch is er volop werk te doen. Onze loopbaanexperts aan het woord.

Boudewijn van Achter, managing partner, LRM Group

Helaas is er in het bedrijfsleven momenteel weinig jong groen te bekennen. Er wordt minder ondernomen en meer afgewacht. Dus zoekt een groot gedeelte van de Nederlandse ict'ers weer in zekere banen bij de (semi)overheid of blijft gewoon op de plek zitten waar ie zit. Er zijn momenteel vrij veel bankzitters. Dit zijn mensen die in loondienst zijn maar geen boeiende opdracht hebben en zich daarom zelf bezig moeten houden met allerhande klussen of korte studies. Is dat erg? Nee, voor even is dat best leuk, omdat je oude bekenden tegenkomt, weer eens tijd hebt voor een praatje en daarmee uit je dagelijkse routine stapt. Toch hoor je iedereen zeggen dat dit niet te lang moet duren, want het verveelt snel.

Waar wachten we nu eigenlijk op? Werken is leuk en helpt je jezelf te ontwikkelen. Een crisis doet daar niets aan af. Hoe meer je door de dag presteert des te lekkerder ga je weer naar huis. Een groot nadeel van de huidige stilte is dat mensen een loopbaan, hun carrièreperspectief moeten afremmen, zonder dat zij er zelf invloed op kunnen uitoefenen. Als je hardop aan managers vraagt 'wat kunnen we nu doen?', dan blijkt dat er genoeg werk is. Achterstallig werk, herstelwerk en verbeterwerk. Alleen worden er momenteel minder nieuwe zaken opgepakt, omdat daar het geld of de goedkeuring voor ontbreekt. Ik hoop dan ook van harte dat Nederland weer snel geld vrijmaakt om programma's en projecten op te pakken en dat we snel een punt zetten achter het feit dat we mensen verplichten stil te gaan zitten. Voor ict geldt namelijk: don't stop progress!

Peter Schrijen, directeur/eigenaar, Biforte

De crisis is door veel managers vertaald in 20 procent kosten bezuinigen en vooral stil blijven zitten tot het beter gaat. En het wordt ook nog zomer en iedereen kan lekker op vakantie. Even drie maanden geen gezeur over crisis, het herstel is al aangekondigd, in september de oude draad weer oppakken en mooie plannen maken voor 2010. Echte leiders moeten nu opstaan en zich voorbereiden op een veranderde en nog verder ontwikkelende situatie, die anders denken en handelen vergt. Degenen die wachten tot het beter gaat, zullen ervaren dat de crisis nooit echt over gaat. Voor hen wordt het een lange hete zomer.

Leiders moeten hun personeel vragen mee te denken over de benodigde innovatie en laten participeren in het doorvoeren van verandering. Meer praktische denkkracht en praktisch verandervermogen wordt daarmee 'simpel' aangeboord. Samenwerking en afrekenen op het totaalresultaat worden twee belangrijke kenmerken in de verandering van het denken over aansturen. Leiders moeten nadenken over de wijze hoe het personeelsbestand opgebouwd kan worden, met andere woorden een sourcingstrategie uitwerken. Daarbij kan onderscheid gemaakt worden in de categorieën vast en tijdelijk contract, uitbesteedproces en projectpersoneel. In de huidige veranderingen zal blijken dat de categorie vast personeel kleiner zal worden en dat de processen om de andere categorieën in te vullen opnieuw zullen worden gedefinieerd. Dit vergt zowel van de bedrijven als hun leveranciers innovatieve kracht.

Maarten de Lange, business intelligence manager, Furore

Vergeet niet dat bij veel ict-bedrijven het ondernemerschap uit de medewerkers is gesloopt en de beleving ontbreekt. We doen ons kunstje en krijgen daar geld voor. Maar juist nu is de tijd gekomen voor de medewerkers om hun toegevoegde waarde te tonen aan het bedrijf door middel van het genereren van (opdrachtcreërende) ideeën en initiatieven. Als manager moet je juist nu ruimte geven aan je medewerkers: ze moeten op de kip gaan jagen in plaats van zitten wachten tot de gebraden kip binnen komt vliegen!

Mark Bottelier, unitmanager, Sogeti Nederland

Bedrijven kunnen en moeten in deze tijden gebruik blijven maken van het intellectueel kapitaal van hun medewerkers. Een manier om dat te doen is om zichtbaar te maken welke 'herstelklussen', zaken waar je nooit aan toe bent gekomen of geen tijd voor was, maar ook onderwerpen en/of ideeën met betrekking tot innovatie er zijn. Combineer dat met de ideeën die medewerkers zelf hebben en laat hen vervolgens een keuze maken aan welke onderwerpen zij een bijdrage willen leveren. Dit biedt medewerkers de kans nieuwe kennis op te doen, andere collega's binnen het bedrijf te leren kennen of een beproefd concept eens bij een vorige of juist potentiële klant te laten zien. Wie weet welke vervolgopdrachten hier nog uit voortvloeien. Daarnaast vergroot je als medewerker je netwerk en kun je je positief onderscheiden door ook in deze tijd een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van je bedrijf. Niet afwachten dus, maar aanpakken die mogelijkheden.

Ron van der Kleij, directeur en mede-eigenaar, KVL Inspiratie Technologie

Stil zitten is wat mij betreft achteruitgang. Het lijkt erop dat sommige bedrijven, waarbij het de afgelopen jaren bijna 'vanzelf' ging, nu opeens wakker zijn geschud en zijn overvallen door een crisis. Hebben ze niet gewoon zitten slapen, terwijl de markt en de daarop aansluitende diensten veranderden? In ieder geval is de tijd van stilzitten voorbij, het is tijd voor actie en innovatie! Als werknemer heb je hier ook een aandeel in. Als je bijvoorbeeld kijkt naar consultants bij ict-bedrijven, dan kun je als organisatie samen met deze consultants een veel actievere relatie ontwikkelen, die bijdraagt aan je organisatie. Zij zijn immers het verlengstuk en de oren en ogen van het bedrijf bij de klanten. Daar wordt maar weinig van geprofiteerd. Dit kan het onvermogen van het bedrijf zijn dit om te zetten naar acties of het niet bewust zijn van de consultant wanneer en hoe ze dit aan moeten pakken.

Je kunt samen met je consultants deze 'consultancy awareness' verder ontwikkelen en bijvoorbeeld een 'protocol' opstellen hoe je omgaat met signalen bij de klant. Als het bedrijf dan de kracht heeft dit om te zetten in concrete acties, ook in een economische recessie, kan dit het verschil maken. Maak gebruik van de creativiteit van je mensen, inspireer ze en luister vooral eens wat ze te vertellen hebben en zet dit om in acties. Kun je nog wat van leren. Dus geen tijd om stil te zitten (of op 'de bank'), samen aan de slag!

Jaap Kalsbeek, partner, TopSquare

Ondanks enkele positieve uitzonderingen valt de huidige economisch recessie veel bedrijven erg zwaar. We hebben de afgelopen decennia al vaker met een vergelijkbare situatie te maken gehad, het lijkt er toch steeds weer op dat hier weinig van geleerd wordt. In de hoogtijdagen gebeurde veel op de automatische piloot en nu het ineens erg lastig is geworden, blijkt het voor veel bedrijven moeilijk om lichtpuntjes te zien.

Het positieve van deze tijd is dat het bedrijven de gelegenheid geeft om terug te gaan naar de basis. Waar ben ik nu echt goed in? Waar ligt mijn onderscheidend vermogen? Hoe vertel ik het mijn (potentiële) klanten? Voor de werknemers geldt eigenlijk hetzelfde. Wat kan ik, wat wil ik en hoe komen beiden samen? Hierna volgt de actie, zowel bedrijven als medewerkers moeten terug naar de basis. Stilstand is achteruitgang, dus inzetten die groei! De werknemers moeten juist in deze tijd laten zien wat ze echt waard zijn, dit geldt voor alle lagen binnen organisaties. Het management moet er vervolgens op toezien dat de verandering die nu in gang wordt gezet blijvend is, zowel in goede als slechte tijden.

Hiermee is niet beantwoord wat nu echt moet gebeuren. Ik zou het als volgt willen samenvatten. Stop met stilzitten en afwachten maar ga de barricades op, laat je zien en maak verschil! Heb vertrouwen in jezelf, je bedrijf en haal het beste uit jezelf naar boven. Ik zie nog dagelijks bewijs voor het feit dat voor goede mensen altijd plaats is. Let wel op: zorg ervoor dat je bij een volgende crisis niet opnieuw vervalt in oude gewoontes.