Met open source-software kan een kleine onderneming al snel duizenden euro's licentiekosten besparen. Maar werkt het ook? In dit artikel neem ik de proef op de som en vervang in twee dagen mijn Windows Vista-omgeving door Linux.
Vooral voor kleine ondernemingen en zelfstandigen is open source-software een uitstekend hulpmiddel in de strijd om concurrentievoordeel. Het verschil in aanschafkosten en de vrijheid in de licentiestructuur biedt een kleine of startende onderneming grote voordelen, die zeker in deze economische tijden van groot belang kunnen zijn. Stel dat een klein bedrijf drie basiswerkplekken wil inrichten, met besturingssysteem, kantoorsoftware en enkele algemene toepassingen, met gangbare proprietary-licenties kost dit al snel drie- tot vierduizend euro. Met open source-software vervallen deze licentiekosten volledig.
Maar is een open source-kantoorwerkplek wel stabiel? En kun je dan alle documenten openen? Werkt alle hardware dan? Men zegt van wel, maar zien is geloven. Als kleine zelfstandige en open source-implementator heb ik recentelijk in twee dagen tijd als test Windows Vista uitgefaseerd en mijn kantoorwerkplek ingericht met open source-software. In dit artikel beschrijf ik kort mijn bevindingen.
Eerst wat korte kenmerken:
– Type gebruiker: ict-professional, webdesigner, developer, poweruser
– Hardware: Acer Aspire 5100 laptop, Canon multifunctional printer, wireless network, dual monitor
– Huidige werkplek: Windows Vista Professional, Outlook (met synchronisatie naar Windows Mobile), Firefox, Adobe Photoshop en Illustrator, Notepad++, Office (zowel OpenOffice als MS Office 2007), ScanSoft PDF Creator en Microsoft ontwikkelsoftware (SQL Server, Visual Studio).
Stap 1: Selecteren en installatie van besturingssysteem
Voordat ik de test daadwerkelijk kon starten heb ik me eerst twee weken ingelezen in de complexe wereld van Linux-distributies. Tientallen varianten, meerdere hardwareplatformen, verschillende installatievormen… Een aantal grote namen kwam echter snel naar voren: Ubuntu, OpenSuSE en Red Hat. Mijn keuze viel op de eerste (http://wubi-installer.org , versie 9.04), puur vanwege de goede recensies. Het kiezen van het juiste hardwareplatform bleek ook niet eenvoudig. Na een aantal mislukte pogingen bleek ik de AMD-versie nodig te hebben. Ubuntu is op drie manieren te installeren en in mijn geval (gezien het testkarakter van deze inrichting) koos ik ervoor om Ubuntu naast en via Windows Vista te installeren. Dit gaat het makkelijkste met een Windows-installer (Wubi; http://wubi-installer.org).
De installer doet het volgende voor je: de juiste Ubuntu-versie kiezen, het downloaden van de image, een multi-boot optie installeren en ruimte reserveren op de Windows-schijf voor de Ubuntu-installatie. De installatie wordt ook nog opgestart voor je. Mocht het uiteindelijk toch niets worden, kan via het Windows-configuratiescherm Ubuntu weer verwijderd worden.
De installatie verliep zonder problemen. Met een volledig Nederlandstalige grafische interface was het een koud kunstje. Natuurlijk worden er wat lastige vragen gesteld, maar niet lastiger dan die Bill Gates verzint voor zijn Windows-installaties. Mijn inschatting: elke gebruiker die Windows kan installeren, kan ook Ubuntu installeren.
Na de installatie kreeg ik een mooi inlogscherm voor mijn neus. Tot zover voorspoedig! De desktopomgeving (Gnome) ziet er overzichtelijk en gelikt uit. Toen was het tijd voor de eerste echte test: een hardwarecontrole. Al snel bleek dat alle on-board hardware van mijn Acer-laptop automatisch herkend en geïnstalleerd werd: geluid, videokaart, modem, LAN-kaart, WiFi-kaart. Alle plug en play hardware die ik geprobeerd heb, werkte ook: Canon MP520 printer (printen en scannen), Iomage externe harddisk en zelfs mijn Vodafone Mobiel Internet dongle werkte direct – plug and play!
Er zijn bekende compatibiliteitsproblemen met ingebouwde webcams en microfoons en met de 3D-ondersteuning op sommige videokaarten (waaronder de mijne). Maar voor zakelijk gebruik zijn deze issues niet zo'n bezwaar.
Stap 2: Software installeren
Ubuntu (en elke andere Linux-distributie) wordt standaard geïnstalleerd met de meest gebruikte software. Hier hoef je dus niets voor te doen. Pakketten die meegeleverd worden zijn onder andere OpenOffice 3.0 (behoorlijk compatible met alle Microsoft Office-versies, inclusief 2007), Firefox, Evolution mail, mediaspelers en cd-brandsoftware, bureauaccessoires en (niet onbelangrijk voor de lunchpauze) spelletjes.
Overige software kan via een Configuratiescherm-achtige toepassing gedownload en geïnstalleerd worden. Het is wel even wennen aan het gigantische aanbod van gratis open source-toepassingen dat beschikbaar is. Werkelijk alles wat je kunt bedenken is verkrijgbaar! En niet alles installeert zomaar, helaas moest ik in sommige gevallen alsnog de gevreesde command-line in om dingen als 'sudo gedit config.ini' in te typen. Brrr…
Het omschakelen van Outlook naar Evolution was iets waar ik behoorlijk tegenop zag. Vooral het migreren van mail en contactpersonen kostte wat kunstgrepen waar aardig wat tijd in ging zitten (de twee programma's zijn niet compatibel met elkaar). Uiteindelijk is het resultaat wel perfect. Alle mail, instellingen, agenda, taken en contactpersonen zitten in Evolution (een product van Novell), ik krijg netjes berichten op mijn desktop bij nieuwe mail en mijn contactpersonen en taken worden zelfs automatisch gesynchroniseerd met mijn Windows Mobile 6-smartphone. Nogmaals, het was niet eenvoudig en een gemiddelde gebruiker gaat hier waarschijnlijk niet direct uit komen, maar het werkt fantastisch.
Tot zover: een succes! Nu kwam ik echter op een, voor mij als webdesigner, moeilijk punt: Adobe Photoshop en Illustrator. Hiervan zijn geen versies voor Linux en de open source-varianten die er zijn (Gimp en InkScape) komen aardig in de buurt maar niet dicht genoeg. Helaas zal ik hiervoor Windows nodig blijven hebben. In mijn geval rechtvaardigt het designwerk hier wel een aparte machine voor en kantoorwerkers zullen dit probleem minder hebben, maar het blijft jammer. Daarnaast is er nog een aantal Windows-applicaties dat ik gebruik, waaronder TeamViewer (remote desktop access over Internet), Microsoft Access en Internet Explorer (vooral voor testdoeleinden). Daar gaat de kostenbesparing! Er is echter wel een aantal mogelijkheden om deze toepassingen min of meer geïntegreerd in Linux te draaien:
– Wine (www.winehq.org ), een Linux-applicatie waarmee in de Linux-shell Windows-applicaties geïnstalleerd en gebruikt kunnen worden. Werkt (voor de meeste applicaties) uitstekend en je hebt geen Windows-licentie nodig.
– Sun VirtualBox OSE (www.virtualbox.org/wiki/VirtualBox ), een open source-virtualisatieoplossing voor Linux waarmee virtuele werkplekken ingericht en gestart kunnen worden. Zo heb ik op mijn Ubuntu-machine een virtuele Windows XP-installatie draaien voor een aantal XP-applicaties. Hier is overigens wel een Windows-licentie voor nodig.
Helaas zijn geen van deze opties geschikt voor Photoshop, Illustrator of Microsoft Visual Studio.
Conclusies
Na de inrichting heb ik nu twee weken kunnen werken met mijn nieuwe Linux-werkplek. Wat me erg bevalt is de snelheid van opstarten, afsluiten en werken, de gebruikersinterface, het grote aantal gratis applicaties, de compatibility met Microsoft-toepassingen en bestandsformaten. Ik heb tot nu toe geen crashes of andere moeilijkheden ondervonden en ben zeer onder de indruk van Ubuntu 9.04.
Het was wel even wennen aan het bestandssysteem, de installatie van toepassingen en de meegeleverde applicaties. Jammer is dus dat een aantal (Windows-)applicaties niet gebruikt kan worden. Maar laten we wel wezen, als je een Apple aanschaft hoef je ook niet te proberen om Microsoft Visual Studio te installeren!
De Evolution mail client en Pidgin messenger software bleken het minst stabiel, de laatste heb ik inmiddels vervangen en van Evolution is bekend dat het zo nu en dan blijft hangen. Maar over het algemeen ben ik zeer tevreden.
Uiteraard zal de geschiktheid van een Linux-werkplek per doelgroep verschillen. Mijn vriendin werkt al tijden met een Linux-netbook van Asus en wil niets anders meer. Webdesigners zullen het gemis van Photoshop als een te hoge drempel beschouwen en grotere bedrijven lopen uiteraard (bij een volledige migratie) aan tegen zaken als Office-macro's, 'oude' bestandsformaten, beveiliging, etc. Het is maar net afhankelijk van de huidige werkplekconfiguratie. Maar dan nog geloof ik dat Linux op dit moment zeker een volwassen product is en in veel gevallen zeer geschikt is om als zakelijke werkplek gebruikt te worden. Ik zou zeggen: probeer het zelf!
Een goede vervanger voor Evolution is Thunderbird of KDE’s Kontact
Gimp kan Photoshop voor webdesign vervangen maar kost nogal wat inwerktijd, maar er is ook Gimpshop waar de bediening naar het voorbeeld van photoshop gestyled is.
Ik ken alle argumenten van Photoshoppers maar ik heb beide en kan ze dus vergelijken . . .
Voor Illustrator kun je ook Xara LX ophalen via de repositories van Ubuntu, dat voldoet volkomen voor webdesign, op Windows vindt ik Xara pro beter als illustrator.
Quanta plus is ook een aanrader voor webdesigners.
Overigens raad ik aan eens naar Kubuntu 9.04 te kijken met de KDE 4 desktop, is een gelikt systeem.
Als met Win 7 de XP-software via virtualisatie moet gaan draaien verliest Windows zijn “voordelen” t.o.v. Linux waar je ook m.b.v. virtualisatie je XPsoftware kunt draaien, het kost alleen veeeeel minder.
Wij gebruiken met veel succes rdesktop en remotedesktop client 0.23 voor het inloggen op legacy-systemen van klanten. Werkt als een zonnetje! Zo kunnen wij met Linux werken en toch voor bedrijven ICT-werk uitvoeren op Windows-omgevingen.
[quote]
En niet alles installeert zomaar, helaas moest ik in sommige gevallen alsnog de gevreesde command-line in om dingen als ‘sudo gedit config.ini’ in te typen. Brrr…
[/quote]
Wat is daar precies eng aan? Wil je dan de bestandsbrowser openen, navigeren naar de map, het bestand opzoeken en het vervolgens openen als root? Zeg nu zelf, wat is sneller? De command line is trouwens een heel krachtig hulpmiddel dat je taken kan versnellen. Snel een image maken kan bijvoorbeeld met het ingebouwde dd. Gewoon doen: sudo dd if=/pad/naar/bestand_of_apparaat of=~/Bestanden/image.img. Op Windows heb je hier Norton Ghost voor nodig, maar Linux heeft dit al ingebouwd. Ook ISO’s mounten gaat gemakkelijker en sneller via de cli. sudo mkdir /media/imagemap && mount /mijn/iso.iso /media/imagemap -o.loop.
[quote]
Het omschakelen van Outlook naar Evolution was iets waar ik behoorlijk tegenop zag. Vooral het migreren van mail en contactpersonen kostte wat kunstgrepen waar aardig wat tijd in ging zitten (de twee programma’s zijn niet compatibel met elkaar)
[/quote]
In Ubuntu 9.04 en hoger kan Evolution PST-bestanden importeren, dat moet dus geen probleem meer zijn.
[quote]
Er zijn bekende compatibiliteitsproblemen met ingebouwde webcams en microfoons en met de 3D-ondersteuning op sommige videokaarten (waaronder de mijne). Maar voor zakelijk gebruik zijn deze issues niet zo’n bezwaar.
[/quote]
Als je een ATI-GPU hebt, kun je problemen verwachten. ATI heeft de ondersteuning voor oudere kaarten plots laten vallen in de drivers, zodat je nu op oudere kaarten geen 3D meer hebt. Gelukkig zijn er opensource drivers die dit gedeeltelijk oplossen. Maar ook op nieuwere kaarten kan het een probleem zijn.
[quote]
Daarnaast is er nog een aantal Windows-applicaties dat ik gebruik, waaronder TeamViewer (remote desktop access over Internet), Microsoft Access en Internet Explorer (vooral voor testdoeleinden). Daar gaat de kostenbesparing!
[/quote]
TeamViewer? Waarom niet gewoon de ingebouwde remote desktop client? Toepassingen -> Internet -> Werkplek op afstand en voor RDP Toepassingen -> Internet -> Terminal Server Client. Voor Access kun je eens kijken naar OO.o Base. Internet Explorer is te installeren via ies4linux.
Waarom zou je toepassingen niet kunnen virtualiseren via VirtualBox/VMWare?
Het is zeeer grappig.
Linux is de toekomst maar wordt onderschat.
Het komt ook door de gigantische vermogens die in Windows zit… dat moet er eerst uit voordat er iets anders kan komen. maar met deze finaciele crisis is het mogelijk dat we over 2/3jaar allemaal linux desktops hebben… ik vindt het geweldig. Enkelt voor school doeleindes is het niet veilig. want zodra je in de command line bent kom je overal. Mijn school had een test gedaan met een paar linux dekstops en zeiden dat ik nergnes in kon. AL na 5minuten kon ik de mail van alle leraren lezen en manipuleren. dat is niet erg handig als school. het kan wel beveiligd worden maar daar zal Linux nog voor moeten ontwikkelen. maar het is mogelijk.!
“Webdesigners zullen het gemis van Photoshop als een te hoge drempel beschouwen.”
Ben zelf webdesigner en gebruik al jaren o.a. linux. Het scheelt misschien dat ik vaker codeer i.p.v. alleen grafisch werk.
Gimp vereist wat oefening, eerlijk gezegd kende ik Photoshop ook niet in 2 dagen. Kwalitatief vind ik de Gimp kunnen meten met Photoshop. ALhoewel ik de interface van de normale Gimp een ramp vindt (en daar is een spinoff voor weet ik). Photoshop vond ik sowieso bloatware worden. Oneindig veel dingen die bij geinstalleeerd werden naast alleen het programma. Alhoewel het volgens mij in de laatste versie allemaal weer wat sneller gaat.
is4linux, tsja kan er niet over naar huis schrijven. Het is traag, traag en nog eens traag. Maar ja Appple Safari is bijvoorbeeld ook pas sinds kort voor Windows beschikbaar. Zou een Apple browser graag op linux zien (aan de andere kant is Apple redelijk standaards compliant.)
En daar rond ik mij reactie mee af: standards compliance. Het grootste euvel waar ik tegen aan loop is dat ik sowieso genoodzaakt ben om in verschillende browsers te testen. Opera en Firefox tonen ook verschillen. Dus uiteindelijk ontkom je er bijna niet aan om op verschillende platforms te testen voor websites. Zo heb je bijvoorbeeld soms te maken met verschillen in de layout tussen Firefox in windows en linux (spreek uit ervaring) Dus open standaarden, open standaarden en nog eens open standaarden.
Dan maak je mijn dag blij als designer.
Daarentegen is bijvoorbeeld Bluefish 1 van de beste webdesign programma’s die ik ooit ben tegen gekomen.
Overigens “sudo gedit” is niet de beste en veiligste manier om bestanden aan te passen, van wat ik lees.
kijk eens naar ‘su -c’ en nano of vi. Over de Sudo implementatie door Ubuntu ben ik persoonlijk geen voorstander. Dat hebbende gezegd, want dit kan aangepast worden, is Ubuntu zeker een distro die indrukwekkend is en een uitgebreide kennisbase heeft.
Vergeleken met windows Vista bijvoorbeeld vind ik linux vanuit bijvoorbeeld user interface perspectief en persoonlijke setup een droom om mee te werken. (Vista lijdt herhaaldelijk tot gevloek en smeek gebeden of ik alsjeblieft ergens anders op mag werken)
Wil je echt linux begrijpen/ leren dan is daar, in mijn mening, wel meer dan 2 dagen voor nodig. Aan de andere kant om Photoshop of Windows te leren kennen was ik ook langer dan 2 dagen bezig. Ik vraag me af of de doelstelling die jezelf gezet hebt realistisch is?
Persoonlijk ben ik vooralsnogblij dat ik de tijd heb geinvesteerd en de overstap heb gemaakt naar open source. Maar ik zie mezelf ook een Mac kopen (om uiteindelijk met drie pc’s te eindigen…) Wat me tot nu toe daar in tegen houdt is de prijs kwaliteit verhouding, waarom meer betalen voor hetzelfde product?
Tot slot lever ik waar ik kan, en nodig is en ik een aanvulling kan betekenen, een actieve bijdrage aan open source. Op deze wijze betaal ik voor de software. Andere mensen geven donaties bijvoorbeeld, of helpen uit in de fora (iets wat webdesigners bekend is) of schrijven documentatie bijvoorbeeld. Je zult merken, dat doorgaans, wanneer je teruggeeft aan de community dat dit normaliter gewaardeerd wordt.
In een profesionele omgeving zou ik eerder kiezen voor een Enterprise versie met ondersteuning. I.p.v. in een aantal dagen aanmeuken met de gratis versie. Niet omdat deze minder van kwaliteit zijn, maar om dat er veel valt te halen in uitgebreidere kennis en ondersteuning. Anders ben je toch genoodzaakt, wil je enigszins verantwoordelijk computen om je te verdiepen in de stof. Hetgeen sowieso een verstandig idee is voor als er wat mis gaat. De documentatie van meerdere linux distro’s en andere zaken vind ik overigens voldoende. En de bereidbaarheid om te helpen is zeker goed. Echter dit blijft vrijwillige ondersteuning. Het is, in mijn mening, ongepast om voor jezelf de verwachting te wekken, dat standaard, vrijwilligers jou accuut zullen helpen (i.a.w. “Lack of planning on your part does not constitute an emergency on my part” zoals we in de grafische wereld wel vaker zeggen). In een profesionele omgeving is 24/7 profesionele ondersteuning, in mijn mening, onontbeerlijk. (Nb dan heb ik het bijvoorbeeld over normale gebruikers en niet per definitie over power users.)
Tot slot om bij te houden welke versies van Illustrator bijvoorbeeld in WineHQ werken kun je bijvoorbeeld hier kijken: http://appdb.winehq.org/objectManager.php?sClass=application&iId=20
Ik werk eerlijk gezegd zelden met Illustrator, maar van wat ik met het programma gewerkt hebt. Kan ik me voorstellen dat je dat programma gewoonwilt kunnen gebruiken. Ik zou zeggen schrijf Adobe en vraag of ze een spinoff willen maken voor linux. 😉 Voor Adobe Flash is dit tegenwoordig bijvoorbeeld automatisch via de Adobe website te installeren, mocht je willen. Een aantal jaren geleden was dit nog niet mogelijk.
Hoop dat je er wat aan hebt.
Ben ook enthousiast over Linux, vooral aan de serverkant. Desktop werkt voor mij persoonlijk wel goed maar de echte financiele mannen hebben zulke grote Excel modellen met VBA script, die krijg je lastig om.
Vooral omdat steeds meer zaken webbased zijn, maakt het niet zo veel meer uit, als je maar een goede webbrowser hebt!
@Vincent:
Je doet een aantal uitspraken waarvan ik over twijfel of deze correct zijn. En of dit een distrospecifiek, implementatie door de betreffende school of ict’er, of linux probleem is (of combinatie daarvan.)
Vooralsnog geef ik je het voordeel van de twijfel.
@Vincent
Dat zegt wellicht meer over de kwaliteit van het linux beheer op jouw school dan over linux in het algemeen.
Ik heb meerdere jaren met o.a. unix en linux gewerkt, en ik deel deze ervaringen absoluut niet. Maar ik moet erbij zeggen, de beheerders waren allen wel zeer kundig op het gebied van unix/linux installaties en beveiliging.
Sinds wanneer ben je een Open Source expert als je oa. jarenlang met VB, .Net en SQL server web applicaties hebt gemaakt?