Rijksoverheid.nl: goed idee of niet?

Maandag 25 mei vond een debat plaats tussen Rob Punselie (consultant) en Jeroen Sprenger (projectdirecteur Overheidscommunicatie Nieuwe Stijl) over Rijksoverheid.nl. Dit naar aanleiding van een kritisch bericht op Communicatieonline.nl. Jeroen nam de uitnodiging om hierover te debatteren sportief op en organiseerde een ruimte in het hol van de leeuw: de Haagse Nieuwspoort.

Overheidscommunicatie Nieuwe Stijl (ONS) is een initiatief van de ministeries om de communicatieafdelingen samen te voegen en als een shared service center te opereren. Zo komt er ook één logo en worden de zestien rijkswebsites samengevoegd tot één website: www.rijksoverheid.nl. Dit betreft alle ministeriële websites, inclusief Postbus51.nl, Regering.nl en Jeugdengezin.nl. Met name die samenvoeging naar één website doet nogal wat stof opwaaien binnen en buiten de gelederen van de ministeries. Benieuwd of er werkelijk een debat van niveau zou losbarsten én ter voorbereiding op mijn ONS-presentatie, reisde ik af naar het Haagse.

De eerste stelling van het debat was 'Rijksoverheid.nl brengt overheid en burger dichter bij elkaar'. Jeroen deed de aftrap door de stelling te beamen. Dit initiatief bespaart de belastingbetaler veel geld ('miljoenen!') en het is volgens hem gewoon beter voor de burger dat er maar één website is.  Rob was het daar niet helemaal mee eens. Hij ziet teveel nadruk op de kostenbesparing en te weinig aandacht voor de kwaliteitsverbetering. Met name de 'mondige burger' komt er in zijn ogen bekaaid van af. Jeroen pareerde door aan te geven dat Rob wat meer geduld moet hebben. Het is een hele uitdaging om van ONS een succes te maken; de website moet 1 oktober live gaan. Op dit moment gaat het ambitieniveau niet verder dan de samenvoeging van zestien sites naar één website.

Als antwoord op de tweede stelling 'Rijksoverheid.nl staat beleidsambtenaren in de weg om direct met belanghebbenden te communiceren' gaf Rob aan bang te zijn dat (beleids)ambtenaren niet meer direct mogen communiceren met de burger vanwege de centrale regie. Dit brengt initiatieven als de twitters van minister Verhagen, de webiste Guus.net van het ministerie van LNV en de LinkedIn-groepen van het ministerie van EZ in gevaar.

Jeroen reageerde hoofdschuddend: 'Dat is een wijdverbreid misverstand!'. Rijksoverheid.nl is slechts een instrument. Rijksoverheid.nl zal alle informatie ter beschikking stellen, maar op dit moment niet het interactieve debat zélf faciliteren. Rijksoverheid.nl wil behulpzaam zijn bij e-participatie. Maar er komen hoe dan ook geen nieuwe websites bij. Jeroen sprak daarbij beeldend over 'het kerkhof van websites' dat de rijksoverheid inmiddels heeft gecreëerd. Dit kan men zich niet langer permitteren.

De derde en laatste stelling luidde 'De Rijksoverheid kan het ontsluiten van haar informatie op internet beter aan andere partijen overlaten'. Jeroen reageert bijna triomfantelijk. 'Alles is openbaar en we bieden informatie via API's en widgets aan!' Zo kan de kaskraker onder de veelgestelde vragen, het rooster met de vakantiedagen, door belangstellenden dankzij een widget op de eigen website worden gezet. Rob vind dat allemaal mooi en prachtig, maar hij stelt dat de overheid eerst moet voldoen aan zijn informatieplicht. Vervolgens moet deze informatie worden aangeboden via 'echte' uitgevers, de overheid moet daarbij helpen. Jeroen vindt dat Rob de lat daarmee te hoog legt. Hij ageert ook tegen de 'mondige burger' waar Rob het steeds over heeft. Het gros van de burgers is helemaal niet goed geïnformeerd en is eigenlijk ook helemaal niet geïnteresseerd. Ook voor die belangrijke doelgroep wil Rijksoverheid.nl een nuttig instrument zijn.

Na het debat volgden nog enkele vragen uit het publiek. Opvallend was dat de twitter-feeds met de hash-tag #onsdebat niet tot concrete vragen leidden. Men twitterde er op los en uitte kritiek, deelde meningen en bereed stokpaardjes. Dit was een parallelle communicatiestroom die een eigen leven leidde.