SaaS is regelmatig niet zaligmakend

In een hype overstemmen de juichverhalen veelal de kritiek. Met SaaS is het niet anders. Toch vindt Expert Dave Kroder dit onterecht. Op het Topic SaaS brengt hij vier mythes rondom SaaS waarop de andere experts uiteraard reageerden.

Dave Kroder, country manager Nederland, Mamut Software

Als we de recente berichtgeving rondom SaaS moeten geloven, is SaaS de heilige graal van de software-industrie. Leveranciers van SaaS-oplossingen doen het overkomen alsof SaaS alle problemen doet oplossen en men maar beter vandaag nog de on-premise software overboord kan gooien. Niets meer op de lokale computer, maar alles in bereik via de internetverbinding. Er is ook tegengeluid. Zo denkt men met SaaS nooit teveel voor software te betalen en ook denkt men overal toegang tot de software te hebben. Daarnaast denkt men geen omkijken meer naar de software te hebben en is men in de veronderstelling dat SaaS leidt tot een korte implementatietijd. Wat is het alternatief? Terug naar het ‘ouderwetse' on-premise? Nee, want wat te doen als de computer crasht of gestolen wordt? En wat als gebruikers ook onderweg, vanaf een andere device, toegang willen hebben tot hun gegevens? Daar voorziet on-premise niet in. Zoals vaker is de gulden middenweg de beste oplossing. De naam: software en services. Software die lokaal geïnstalleerd is, maar tegelijkertijd overal en altijd volledig toegankelijk is via een internetverbinding. Een concept dat volledig uitgaat van de wensen van de eindgebruiker.

Martijn Kriens, partner, iCrowds

Het is een waarheid als een koe dat, om Cruijff te parafraseren, ‘elk voordeel zijn nadeel hep'. Uiteraard ben je afhankelijk van je leverancier van de services, van de bandbreedte en niet te vergeten elektriciteit. Alle genoemde opmerkingen kun je ook toepassen op gewone software die je op je eigen server installeert. Ik durf echter de weddenschap wel aan dat de beschikbaarheid van Salesforce.com of Gmail hoger ligt dan het gemiddelde crm- of e-mailpakket dat door je eigen systeembeheerder in de lucht wordt gehouden. Daarnaast is het een groot voordeel van SaaS dat je diensten van verschillende SaaS-leveranciers aan elkaar kunt koppelen, zoals met Gmail en Salesforce. Het klopt dat beide aanpakken hun voor- en nadelen hebben, maar om met Cruijff te zeggen: "Je moet altijd zorgen dat je één doelpunt meer scoort als je tegenstander!" Volgens mij scoort SaaS steeds meer doelpunten en wint het de wedstrijd.

Maurice van der Woude, strategic business information manager, NetSourcing

Zoals altijd is de waarheid en onwaarheid over SaaS een kwestie van met wie je zaken doet. De eerste mythe waarover niemand spreekt is dat er vier maturity levels binnen het SaaS-concept zijn. Het merendeel van de leveranciers haalt maturity level 3 nog niet eens (applicaties multi-tenant aanbieden). Daarbij zijn kosten met betrekking tot licenties afhankelijk van het feit of de SaaS-leverancier een actief upgradebeleid voert. In die zin kan met SaaS werken wel degelijk goedkoper uitpakken. Het implementatietraject van de leverancier en de kosten die daarvoor betaald moeten worden zijn in mijn optiek een kwestie van strak onderhandelen. De beheersoptiek zou gedekt moeten zijn door een duidelijke SLA. Met name dit laatste is lang niet altijd goed geregeld. Met name daar valt voor beide kampen nog een hoop te leren. SaaS is inderdaad niet het antwoord op alle business issues. Software en services is dat echter ook niet. Je wordt in de laatste variant zelfs gedwongen om twee omgevingen te (laten) onderhouden. Wie gaat dat betalen en wat heeft dat voor consequenties voor mijn licenties en beheersorganisatie?

Henri Koppen, solution architect, Arcencus en MaxCC

Wat elke besluitvormer zich moet realiseren bij het afnemen van SaaS is dat zijn bedrijfsprocessen veranderen. Werknemers moeten op een andere manier hun werk doen. Het is dus niet alleen een technische verandering, maar ook een organisatorische. Als dit niet herkend wordt, is de slagingskans van deze verandering al behoorlijk verkleind. Dit verschilt overigens niet veel met traditionele software en het is dus een mythe dat SaaS hierin verandering brengt. Een andere misvatting die ik steeds vaker tegenkom is dat SaaS vooral gezien wordt als een applicatie in de vorm van een website. SaaS is veel meer dan dat, het is nu juist niet per se een oplossing maar een distributiemodel. Afvragen of SaaS toekomst heeft is hetzelfde als afvragen of het internet toekomst heeft. Het is er nu eenmaal, gaat niet meer weg en wordt steeds groter. Zolang SaaS niet herkend wordt als manier van een service leveren, zullen de misvattingen en mythes blijven bestaan.

Steef-Jan Wiggers, information architect, Inter Access

SaaS biedt een mogelijkheid om diensten te bieden via het internet. Daarmee heb je de eerste afhankelijkheid al te pakken, namelijk de beschikbaarheid. Verbindingen kunnen niet optimaal zijn, traag of zelfs niet mogelijk zijn. Besparing op mogelijke infrastructuur is aan de ene kant mooi meegenomen, maar dat is niet de belangrijkste drijfveer van bedrijven, want dat kan ook met virtualisatie. SaaS kan oplossingen bieden, waarbij bedrijven geen behoefte hebben aan een gelicenseerd pakket (on-premise software) maar aan bepaalde functionaliteit van een dienst. Daarmee is wel weer een afhankelijkheid gecreëerd van SaaS. Want wat als je meer functionaliteit wilt, terwijl die nog niet aanwezig is? Dan gaat bijvoorbeeld de prijs omhoog. Dus ben je afhankelijk van de leverancier, wat ook geldt als je bij een en dezelfde leverancier diverse on-premise software (lees klassiek gelicenseerde software) koopt. Kortom, geen heilige graal, maar wel andere mogelijkheden met vergelijkbare problemen die we vandaag de dag al kennen van de software-industrie.

Marteniek Bierman, unitmanager services, Topicus

Ik ben van mening dat het uitgangspunt hier niet juist is. Als er gesteld wordt dat iets volledig zaligmakend is, dan is dat natuurlijk bij voorbaat al niet waar. Hetzelfde kun je over de kritieken zeggen, die bij het minste tegenbewijs al roepen dat het ‘dus' nooit wat kan zijn. Het belangrijkste is om bij SaaS te vertrouwen op gezond verstand: Afhankelijkheden, onzekerheden, grijze gebieden, ze bestaan bij alle oplossingen. De kunst is om het werkbaar te houden. Veel kan door vaste procedures, heldere afspraken, certificering en dergelijke onder controle gebracht worden. Mijns inziens worden die mogelijkheden nog lang niet voldoende benut. Het is dus best goed om dat verder aan te pakken. Het gaat dan nog ergens over in plaats van dat de ene mythe met de andere bestreden wordt.

Willem Massier, founder en ceo, Covide

Iedereen heeft een eigen smaak, elk bedrijf zijn eigen behoeften en wensen. Het is echter onbetaalbaar om voor elke organisatie een complete maatwerkoplossing te maken en te onderhouden. Volgens mij is de ideale oplossing daarom de kruising tussen SaaS (maar dan wel in de cloud) en open source. SaaS omdat de klant geen gedoe meer met updates en back-ups en hij constant kan schalen voor wat betreft het aantal gebruikers. Cloud computing om onafhankelijkheid van beschikbaarheid van de locatie en daarmee de best denkbare ‘high availability' te realiseren. Open source om de onafhankelijkheid van de leverancier te realiseren. Met het aangeven van het belang van de ontsnappingsclausule die open source biedt, geef ik al aan dat SaaS (in de cloud) op zichzelf wellicht ‘zaligmakend' zou kunnen zijn, maar dat de afhankelijkheid van de leverancier altijd een bottleneck zal blijven.

Roland Sars, director marketing and new business development, BackupAgent

Zaken die bij mij opkomen bij de het selecteren, implementeren en beheren van een SaaS-oplossing zijn betrouwbaarheid van de te leveren of af te nemen dienst, continuïteit moet gewaarborgd kunnen worden door de SaaS-provider, gegevens moeten veilig zijn opgeslagen, SLA's moeten worden nagekomen door de aanbieder en de dienst moet te allen tijde beschikbaar zijn. De SaaS-oplossing moet (financiële) voordelen bieden in beheer, schaalbaarheid en onderhoud. Nadelen zoals de afhankelijkheid, de beveiliging en de beschikbaarheid kunnen een risico gaan vormen voor de continuïteit en daarmee een risico worden bij uitbesteding van de aangeboden diensten. Deze risico's kunnen worden verlaagd door voorafgaand aan de afname van de SaaS-dienst goede schriftelijke afspraken te maken betreffende beveiliging, beschikbaarheid, etc.

Peter de Haas, online strategy manager, Microsoft

Perfecte (ict-)oplossingen bestaan niet, dus ook geen zaligmakende. Net als over alle andere ict-oplossingen bestaan er over SaaS veel meningen en ook veel percepties. En zoals de Engelsen zo mooi zeggen ‘perception is reality', oftewel de klant heeft altijd gelijk. Is SaaS goedkoper, onveiliger, heeft de oplosisngen een lager service level dan een on-premise oplossing, etc.? Al die vragen zijn met ‘ja' en met ‘nee' te beantwoorden. Wat ontbreekt er? Context! Wat is die SaaS-oplossing, hoe is deze geïmplementeerd, hoe werkt deze samen met de overige ict-applicaties, wat is het beveiligingsmodel, wat is het kennisniveau van de betrokkenen met betrekking tot alle aspecten, etc.? Zonder deze context, vaak klantspecifiek, is het een hypothese. Ook leuk op zijn tijd, maar het draagt weinig bij aan de oplossing voor de klant/gebruiker en doet misschien ook wel onnodig afbreuk aan de reputatie van SaaS-oplossingen. Mijn advies: maak de discussie/probleemstelling concreet en liefst klant- of oplossingspecifiek. Pas dan komen de juiste vraagstukken boven en zijn de oplossingen soms dingen waar je best verrast over kunt zijn…