Open source heeft een geitenwollensokken-imago. Ziekenhuizen en andere organisaties hebben de overstap op open source software nog niet gemaakt. Het Antonius Ziekenhuis in Utrecht besloot er echter wel al toe.
Eigenlijk deed het Antonius Ziekenhuis in Utrecht al heel lang aan open source, vertelt ict-manager Gerrit Krediet. Hij is verbaasd dat het zo groot in het nieuws kwam, toen het ziekenhuis besloot om ook de werkstations op open source software te laten draaien.
Het ziekenhuis zette in 1997 de eerste stappen met open source software toen het begon met een elektronisch patiëntendossier (epd). "We wilden starten met een op internetgebaseerde applicatie. Die was niet te koop en we konden geen hoge kosten maken, dus gingen we zelf aan de slag", zegt Krediet. Het ziekenhuis maakte een applicatie die een Mysql-database gebruikt. "Veel mensen vonden het een te eenvoudige database en snapten niet dat wij daarvoor kozen. Maar het werkt uitstekend en kan aantallen van meer dan een miljoen patiënten aan. We zijn er nog steeds heel tevreden over."
Goede ervaringen
Toen in 2008 bleek dat het verlengen van alle Microsoft-licenties veel geld ging kosten, besloot het ziekenhuis te kijken naar open source software voor de desktop en voor de back-end. "We hadden er goede ervaringen mee." In de eerste fase van het project keek het ziekenhuis naar de mogelijkheden die er zijn. Welke software kan worden vervangen door open source software en welke niet?
Niet alleen naar de applicaties werd gekeken, ook naar de bestandsformaten. Daarvoor zette het ziekenhuis een apart project op. Ict-manager Krediet hanteerde daarbij de standaarden zoals die zijn vastgesteld door de Integrating the Healthcare Enterprise (IHE). Deze organisatie spoort leveranciers aan om open standaarden te gebruiken. Voor röntgenfoto's is dat bijvoorbeeld het Dicom-formaat.
Inrichten van de servers
Toen duidelijk was voor welke standaarden en welke software het ziekenhuis koos, begon het eerste deel van de implementatie: het inrichten van de servers op Linux. "Je hebt dan een periode met twee omgevingen, een van Linux en een van Windows. Na verloop van tijd kun je de Windows-omgeving uitzetten."
Nu zit het ziekenhuis in de fase dat de gebruikers er ook mee gaan werken. Dat zijn 5100 medewekers op 2600 werkstations. Krediet realiseert zich dat het niet lukt om alle gebruikers ineens te laten overschakelen op Linux. Dat doen ze gefaseerd. "We willen niet dat de gebruiker denkt dat hij het opgelegd krijgt." De eerste gebruikers zijn een groepje artsen die met mini-notebooks met Ubuntu met een umts-verbinding aan het bed staan.
"We hebben ze niet verteld dat er Ubuntu opstond. Niemand heeft geklaagd. Het werkte en ze konden mobiel internetten. Dat vonden ze geweldig", aldus Krediet. De volgende groep gebruikers zijn de verpleegkundigen. En dan is er nog een aantal gebruikers die werken met oudere pc's. "Die werken weer als je er Linux op installeert", zegt de ict-manager.
Pc-winkel
Daarnaast werkt het ziekenhuis met een pc-winkel. Gebruikers betalen voor wat ze afnemen. "We willen uiteindelijk de Windows-gebruikers de kosten laten betalen en dat is meer dan de Linux-gebruikers." Zo hoopt de ict-afdeling beetje bij beetje alle gebruikers over te zetten.
Het ziekenhuis denkt flink wat kosten te gaan besparen door de implementatie. "We hebben nu nog startkosten, maar die vallen het eerste jaar weg tegen de vermindering van de licentiekosten", zegt Krediet. Andere kosten die het ziekenhuis maakt, betreffen de opleiding van medewerkers. "Dan investeer je in je eigen personeel. Dat wordt enorm op prijs gesteld."
Specifieke applicaties
Ict-manager Krediet verwacht dat aan het einde van het project ongeveer tachtig procent van de gebruikers op open source software werkt. "Er zijn nog steeds specifieke applicaties die maar op één platform werken", zegt Krediet. Ook niet alle drivers van de randapparatuur werken op Linux. "Dat betekent dat we afscheid moeten gaan nemen van bijvoorbeeld de scanners." Het ziekenhuis hoopt door samenwerking met andere ziekenhuizen, leveranciers te dwingen hun software ook voor Linux beschikbaar te maken.
Maar dan moeten ziekenhuizen wel de voordelen van open source software gaan inzien. "De zorg is klaar voor open source software", zegt Krediet. Toch zijn veel ziekenhuizen en andere organisaties bang om over te stappen. "Het heeft nog steeds het geitenwollensokken-imago. Het wordt niet gemarket. Maar overstappen op open source is helemaal niet moeilijk. Het is helemaal geen hogere wiskunde."
Eindelijk iemand die met twee benen op de grond staat. Dhr. Krediet mag een voorbeeld genoemd worden.
Mooie quote: “We hebben ze niet verteld dat er Ubuntu opstond. Niemand heeft geklaagd. Het werkte en ze konden mobiel internetten. Dat vonden ze geweldig”. Dat is dus de oplossing voor opensource-koudwatervrees: niet benadrukken dat het open source is, maar focussen op functionaliteit en performance. Waarom zou het een gebruiker iets uitmaken of iets Windows of Linux is? Als het maar werkt!
Mooi verhaal, kijken of Nederland aan kan sluiten bij landen als Spanje qua open source gebruik.
Kan iemand mij uitleggen waarom dit als een succes uitgelegd wordt ?
– Men bespaart op licentie kosten, maar heeft hogere startup kosten (dit valt tegen elkaar weg.)
– Daarnaast is het beheer duurder (personeel behoeft extra opleidingen) en niet alle apparaten worden ondersteund.(dus gebruiken we ze maar niet meer)
In oud hollands besparen we dus een dubbeltje door een kwartje uit te geven en juichen mensen dit toe.
Het beheer is niet duurder. Wel zijn de aanloopkosten van beheer duurder omdat er meer moet worden geinvesteerd in opleidingen.
Dat niet alle apparaten worden ondersteund kan misschien lastig zijn. Aan de andere kant, blijkbaar hadden ze die apparaten dan ook niet nodig. Waarom dan gebruiken of zelfs, waarom schaf je die dan aan? Of apparaten die nu vervangen moeten worden door andere vanwege ondersteuning, maar ook dat is in migraties geen onbekend fenomeen.
In dit scenario is men, gedeeltelijk gedwongen, gaan kijken naar welke functionaliteit er daadwerkelijk nodig is en daar is energie in gestoken. En er is dus geen overhead nodig voor zaken die ze toch niet nodig blijken te hebben.
Klaar zijn voor open source en al in 1997 begonnen zijn met open source software..
Veel kosten maken en dan uiteindelijk een omgeving nabouwen. (zonder scanners dan..)
Hier gaat het ook om het uitfaseren van Windows en het installeren van Linux. Niet over opensource of bedrijfssoftware.
“Krediet realiseert zich dat het niet lukt om alle gebruikers ineens te laten overschakelen op Linux”
“implementatie: het inrichten van de servers op Linux”
“Die werken weer als je er Linux op installeert”.
Maar dan..
“We willen niet dat de gebruiker denkt dat hij het opgelegd krijgt.” De eerste gebruikers zijn een groepje artsen die met mini-notebooks met Ubuntu”
“Ook niet alle drivers van de randapparatuur werken op Linux”
Als ze voor de verdere business software nodig hebben is er geen open source oplossing en moet het geschreven of gekocht worden. (of je stoot het af.)
En dan blij zijn dat ze onder Linux een programma hebben kunnen bouwen met MySQL.
Hilarisch allemaal
@ronald
Alleen naar de kosten kijken is korte termijn denken.De essentie is dat je onafhankelijkheid ‘koopt’. Dat argument zie je bijna nooit in dit soort discussies maar is van wezenlijk belang. Er bestaat niet meer 1 leverancier die jou de wet voorschrijft (lees M$). Ik vind het een goede zaak dat dit ziekenhuis het lef heeft om over te stappen en dat ze mensen laten betalen die perse Windoze willen gebruiken
@Berry “Het beheer is niet duurder. Wel zijn de aanloopkosten van beheer duurder omdat er meer moet worden geinvesteerd in opleidingen.”
Conclusie: het is duurder!
@malle pietje
Ik laat mij de wet niet voorschrijven en laat mijzelf NIET beperken door tunnelvisie.
ik maak beslissingen op basis van reeele argumenten: implementatie kosten, eenvoud van beheer, continuiteit, brede ondersteuning etc.
Over welke opleidingen heb je het? Personeel dat er mee gaan werken ?
Heb je wel eens naar het project van de gemeente Amsterdam gekeken? Ze hadden minder geld nodig voor opleiding dan ze berekent hadden. De Franse politie evenzo.
Ze hebben dit heus wel mee berekend en houden dan nog geld over.
Het klinkt allemaal fantastisch zo’n verrijkende invloed op gecontroleerde en dubbel gezekerde standaarden. Toch een pr? als je met meetwaarden van mensen werkt waarbij een kleine afwijking al garant staat voor een verkeerd voorgeschreven (dosering van een) medicijn.
En dan zijn er nog de diverse specialistische applicaties van bijvoorbeeld de Neurologie, de Radiologie, De Fysiotherapie, gebouwbeheerssystemen etcetera die gefabriceerd zijn voor de standaard die Windows heet en die bijgevolg op dat platform een minimum aan geslaagde implementatie inspanningen en kosten vragen.
Vriendelijk gezegd ben ik daarom wat sceptisch over een hallelujaverhaal van een (eindeloos?) project dat al tien jaar loopt, zoals ik ook wat sceptisch ben over experimenten met software en materiaal in de zorgsector omdat van de te verwerken gegevens en uitslagen nu eenmaal mensenlevens kunnen afhangen.
Een paar juridische claims verder en je hebt al een meervoud van de aanvankelijk bespaarde kosten betaald en dan heb ik het nog niet over de kosten van de extra tijd gehad die ge?nvesteerd moet worden om alles in elk geval zo op elkaar afgestemd en goed gekoppeld te laten lopen dat een overstap verleidelijk blijft.
Zelden zal een achternaam van een projectleider zo op zijn plek zijn geweest want er moet de nodige scepsis overwonnen worden. Onder andere daarom wens ik deze durfal alle succes en vrijwaring van rampspoed toe want het is niet eenvoudig om dwars door gebaande paden heen je nek uit te steken om iets volkomen nieuws geimplementeerd en de interne en externe klanten tevreden te krijgen.