Binnen enkele jaren publiceren alle overheden hun informatie op internet, op basis van de acht regels voor Open Overheid. Helaas weten overheden dit nog niet. Zij blijven grote sommen geld investeren in krakende en piepende Web 1.0-oplossingen met dikke middoffice-systemen. Toch delen op afzienbare termijn alle overheden hun informatie met het grote publiek via internet, op basis van acht regels en Web 2.0-technologie. Voor overheden die willen investeren in een onvermijdelijke toekomst, leg ik in dit artikel uit wat Open Overheid is en wat de acht regels inhouden.
Nog maar koud in het Witte Huis, terwijl veel stafleden nog aan het feesten zijn, ondertekent president Obama op 20 januari j.l. een memo waarin hij tot doel stelt de overheid open en transparant te maken. Binnen enkele weken ziet de website Recovery.org het licht. Op deze website is naar aanleiding van zijn grote herstelplan per dag, tot op districtsniveau, te zien hoe de Amerikaanse regering de recessie aanpakt en waaraan de overheid geld besteedt. Geheel volgens Web 2.0 hebben burgers ook direct een website in de lucht gebracht, waarop zij aangeven in welke mate ze het eens zijn met kandidaatprojecten. Vanzelfsprekend hebben anderen ook een website in de lucht gebracht waar bezoekers het team van Obama van nieuwe ideeën voor projecten kunnen voorzien.
De inwoners van Rhode Island in de Verenigde Staten hebben via het online kasboekje van de staat direct inzage in alle uitgaven van de staat. Wil je weten hoeveel afgelopen januari is uitgegeven aan loon? Je zoekt het eenvoudig op. De kosten van de steno-service? Je vindt het met een paar klikken van de muis.
Benieuwd waar de landbouwsubsidies van de EU terecht komen? Op Farmsubsidy.org kan iedere bezoeker tot op het bedrijf nauwkeurig achterhalen waar ons belastinggeld heen gaat. Zo ontving de afgelopen jaren het bedrijf van K. Veerman hier vlak in mijn buurt 12.000 euro aan slachtgelden. Dit is zomaar een greep uit een groot aantal voorbeelden waaruit blijkt dat de toepassing van Web 2.0 door overheden een ontwikkeling is waar Nederland onherroepelijk in mee zal gaan.
Open Overheid
Bovenstaande opsomming is het resultaat van Open Overheid, ook wel aangeduid met de internationale term Open Government of Government as a Platform. In mei 2008 verscheen een belangrijk artikel online, waarin het volgende werd vermeld:
"Rather than struggling, as it (government) currently does, to design sites that meet each end-user need, it should focus on creating a simple, reliable and publicly accessible infrastructure that 'exposes' the underlying data."
Open Overheid is een verrassend simpel inzicht. Overheden beschikken over enorme hoeveelheden data. Deze zijn eenvoudig en zonder hinderende tussenkomst van applicatieleveranciers te ontsluiten naar het internet. Door op het internet deze data via webapi's aan te bieden, kan iedereen de data integreren in eigen websites en webapplicaties. Dit leidt tot de meest verrassende toepassingen. Overheden hoeven zich niet langer primair te richten op het opzetten van eigen websites. Het ontsluiten van de data op basis van Open Overheid-principes zorgt ervoor dat burgers transparant de informatie op diverse websites terugvinden.
Publiceert een overheidsorganisatie de data eenmaal op internet, dan kan zij met een kleine investering deze data ook zelf gebruiken in widgets. Deze publiceren zij op de eigen website. Bezoekers integreren de widgets vervolgens eenvoudig in een eigen website, blog of mash-up.
Een overheidsorganisatie kan de eigen website zelfs grotendeels opbouwen uit deze widgets. Het is bijvoorbeeld mogelijk via een widget een geografisch overzicht van alarmeringen, bekendmakingen en luchtkwaliteit te publiceren, op basis van bestaande data. De overheidsorganisatie hoeft slechts eenmaal een dergelijke widget te ontwikkelen. Vervolgens publiceert deze telkens de actuele informatie uit de backoffice-systemen, via de betreffende api's. Dat betekent dat een organisatie met een relatief lage investering actuele informatie op internet ontsluit, deze informatie alleen in de bron hoeft bij te houden en laat hergebruiken door iedereen die daar belang bij heeft.
Acht regels voor Open Overheid
Voor het ontsluiten van overheidsdata op internet gelden acht basisregels:
1. Compleet
Alle publieke data is beschikbaar. Publieke data is overheidsdata die de privacy van mensen niet aantast of om veiligheidsredenen niet publiek gemaakt kan worden. Bijvoorbeeld niet alleen de vergunning dient gepubliceerd te worden, maar ook alle onderliggende documenten.
2. Direct vanuit de bron, met hoogst mogelijke detail
Data wordt direct vanuit de bron gepubliceerd met zo veel mogelijk detail en zo weinig mogelijk vervorming. Aangeboden data mag niet bewerkt of gecomprimeerd zijn. Enerzijds betekent dit dat overheden gegegevens uit de backoffice zo compleet mogelijk moeten doorgeven. Voor een webapi voor bekendmakingen, moet de organisatie alle beschikbare gegevens over de bekendmakingen publiceren. Anderzijds betekent het dat overheden bijvoorbeeld foto's in de beschikbare resolutie moeten aanbieden en niet alleen met lage resoluties.
3. Tijdig
De organisatie stelt de gegevens beschikbaar in een tijdsinterval die de waarde van de gegevens niet vermindert. Het publiceren van bekendmakingen nadat de bezwaartermijn is verstreken is bijvoorbeeld uit den boze.
4. Toegankelijk
De data is voor iedereen toegankelijk. Dat betekent dat bij webapi's duidelijke handleidingen beschikbaar zijn voor gebruikers van verschillende niveau's. Daarnaast zijn verschillende webapi's beschikbaar voor gebruikers van verschillende niveau's. Zo heeft een leek voldoende aan een RSS-feed met actuele bekendmakingen. Een professionele bouwer van een webapplicatie wil liever gebruik maken van een webservice om op basis van variabelen een gefilterde set bekendmakingen te ontvangen.
5. Automatisch te verwerken
Overheden bieden alle data gestructureerd aan, zodat de data verwerkt kan worden door andere applicaties. Een goede richtlijn hierbij is de afspraken in het kader van Standaard Uitwisselings Formaat (StUF).
6. Vrij beschikbaar
Gebruikers die de data willen integreren in eigen websites of webapplicaties hoeven zich niet te registreren en beschikken vrij over de gegevens die een overheidsorganisatie publiceert.
7. Open standaard
Overheden bieden de data aan in open standaardformaten en niet in formaten die slecht worden ondersteund door één of enkele partijen. Bekende standaardformaten zijn XML en REST.
8. Licentievrij
De gegevens die de overheden ter beschikking stellen zijn vrij van copyright, patenten, merkenrecht of andere rechten. Vanzelfsprekend gelden wel beperkingen ten aanzien van privacy en gegevens die om veiligheidsredenen niet kunnen worden vrijgegeven.
Zo. Met deze regels kunnen overheden in Nederland ook aan de slag met Open Overheid. Slimme overheden heroverwegen de grote investeringen in achterhaalde content management systemen en weinig succesvolle Web 1.0-websites. Slimme overheden kijken naar de toekomst. Slimme overheden starten met Web 2.0.
In de inleiding van dit artikel wordt ineens de midoffice van gemeenten erbij gesleept. Dat slaat nergens op, want heeft weinig te maken met de wijze van publicatie van informatie op internet wordt vormgegeven. Het midoffice wordt voornamelijk ingezet in de afhandeling van productaanvragen (zaken) tussen burger en overheid en het verbeteren van de dienstverlening op dat gebied (voorinvullen van formulieren, tonen van statusinformatie etc.).
@AlexB,
Volgens mij is een midoffice niet nodig, misschien heb ik het verkeerd.
Stel, ik maak mbv een mashup/widgetbuilder een widget voor het doorgeven van een verhuizing. Nadat een bezoeker is ingelogd via Digid, kunnen we als filter voor de widget het BSNnummer meegeven. Als de gemeente in kwestie alle informatie publiceert, zoals beschreven, kan ik eenvoudig de informatie voor de bezoeker uit de dataset ophalen. Vanzelfsprekend is de benodigde api alleen beschikbaar voor bevraging door gemeente zelf.
Het nieuwe adres halen we opnieuw uit een feed, ditmaal uit de basisadministratie voor adressen die publiekelijk online beschikbaar is volgens bovenstaande regels. Mbv AJAX is vast autoaanvulling mogelijk, zodat ik alleen adressen kan intikken die in de feed staan.
Ik heb nu een nieuw adres in combinatie met BSNnummer. Dit kan ik als XML-form posten richting een webservice op de GBA applicatie. Ik begrijp dat meer zaken nodig zijn, zoals meeverhuizenden etc. Het gaat mij nu om het voorbeeld.
Duidelijk is wel dat door informatie op internet te ontsluiten conform Open Overheid gedachte, je eenvoudig een widget in elkaar zet voor electronische dienstverlening.
Het ontsluiten van statusinformatie is natuurlijk helemaal zonder midoffice te doen. Je kunt je afvragen waarom niet nu al alle lopende aanvragen op internet gepubliceerd worden. Er is immers niets geheims aan? Doet een gemeente dat, opnieuw, via Open Overheid, dan is eenvoudig een widget te maken, waarmee je de aanvragen filtert. Ik ben wel geinteresseerd in alle lopende aanvragen voor milieuvergunningen in mijn buurt. Met in achtneming van security-issues, is het ook niet veel werk om de aanvragen te filteren op BSNnummer.
Nogmaals, als Open Overheden hun informatie publiceren conform Open Overheid, dan zie ik geen reden voor dikke midofficesystemen zoals gemeenten die nu implementeren. Hooguit zie ik uit beveiligingsoogpunt nog een rol voor een gegevensmagazijn en een zakenmagazijn.
De bron van de artikelen waarop dit artikel is gebaseerd wordt helaas niet genoemd. En de draft versie van mei 2008 waarnaar in een ander artikel wordt verwezen is niet langer online.
Gelukkig is de aangehaalde quote in het uiteindelijke artikel gehandhaafd, waardoor de authentieke bron eenvoudig was te achterhalen. Het artikel heeft als titel ‘Government Data and the Invisible Hand’ en is gepubliceerd is nummer 11 (fall 2008 issue) van het Yale Journal of Law & Technology 160. De URL waar het volledige artikel in PDF-formaat is te downloaden is http://www.yjolt.org/11/fall/robinson-160
De acht basisregels voor Open Overheid kom ik in het artikel zo snel niet niet tegen. De bron daarvan is zo te zien http://wiki.opengovdata.org/OpenDataPrinciples. Maar door wie zijn ze bewerkt? En wat is de status ervan?
In elk geval mis ik in die basisregels twee belangrijke dingen:
1. Het richt zich op overheidsinformatie (de ‘data’) en niet op overheidsdienstverlening. Door de Open Overheid aanpak worden ongetwijfeld andere (betere?) vormen van dienstverlening mogelijk. Maar diensteverlening, toch een kerntaak van de overheid, komt in de acht basisregels niet aan bod.
2. Semantische interoperabiliteit. Informatie kan in een andere context een andere betekenis krijgen. En dat is niet wenselijk. Het is voor een belangrijk deel te voorkomen door de *betekenis* van de informatie zo eenduidig mogelijk vast te leggen, zodat (her)gebruik van de informatie niet leidt tot allerhande complicaties omdat informatie ‘out of context’ wordt gepubliceerd. Het ‘Semantic web’ waar het World Wide Web Consortium (W3C) veel in investeert wordt gezien als het belangrijkste hulpmiddel om die semantische interoperabiliteit te borgen.
Naar mijn mening richten de huidige basisregels zich nu nog te veel op data, de inzet van techniek en syntactische standaarden. En niet op zaken als semantiek en dienstverlening. Dat is een te beperkte invulling van waar een overheid voor staat – of in elk geval voor zou moeten staan. Ze tot norm verheffen is daarmee een risico.
Als je beide bovenstaande punten toevoegt heb je in totaal tien basisregels. Tien is een getal met symbolische waarde; ik weet van een setje van tien basisregels die zelfs na een paar duizend jaar nog steeds actueel wordt gevonden.
Mooie term trouwens: Government as a Platform. Maar de afkorting ervan is in ons taalgebied wat minder inspirerend: GaaP 😉
@Ralph,
Dank voor je goede aanvullingen! De link naar het originele artikel ontbreekt inderdaad. Deze later toevoegen bleek niet meer mogelijk.
Ten aanzien van je eerste extra ‘regel’. Ik zie (elektronische) dienstverlening ook als publieke overheidsinformatie. Het is een wat abstracte formulering, met een voorbeeld probeer ik het wat duidelijker te maken.
Een gemeente gebruikt een formulierengenerator, voor het bouwen van formulieren waarmee bezoekers producten en diensten kunnen aanvragen. Deze ‘bron’ (de formulierengenerator) zou ook beschikbaar moeten zijn, bijvoorbeeld via een api, of desnoods via widgets. Zo kunnen derden ook deze informatie integreren. De sitebeheerder van een universiteit kan een verhuisformulier integreren op de eigen website. Het formulier kan gepost worden naar een midoffice, of direct naar de backofficeapplicatie.
Met je tweede punt stem ik volledig in. Bij het ontsluiten van overheidsdata, moeten we dit doen via bijvoorbeeld RDF.
Ik kom zo tot een lijst met negen punten. Wellicht moeten we nog een punt erbij bedenken?
@Martin Borman,
Volgens mij zijn we het bijna met elkaar eens als het gaat om (elektronische) dienstverlening, maar hanteren we iets andere criteria om de verschillende begrippen aan te duiden.
Ten eerste heb je het in je reactie over informatie, terwijl in de principes van Open Overheid consequent – en terecht – de term ‘data’ wordt gebruikt. Data is niet hetzelfde als informatie: data is slechts het basisniveau in de informatiehi?rarchie.
In het allervroegste[1] artikel over informatiehi?rarchie van Milan Zeleny (Management support systems: Towards integrated knowledge management[2]; gepubliceerd in Human Systems Management 7 (1987)) beschreef de auteur het verschil tussen data, informatie, kennis en wijsheid als volgt:
“Consider the task of baking bread. Data are like basic elements: atoms and molecules of starch, H20, bacteria of yeast, etc.; no trace of ‘bread’ anywhere. Information is like ingredients: flour, sugar, water, spices; still no trace of the intended outcome (but one cannot make a beer out of it anymore). Having all such ingredients does not imply that a knowledge of how to make bread exists: one can still end up with a tasty crust, black cinder or gluey mush. Knowledge involves relations: recipes and their contextual interpretations. Further, having the know-how for making bread does not imply that one actually should make bread and why. Wisdom goes beyond knowledge because it allows comparisons (judgments) with regard to know-what and know-why. It is a long way from data to wisdom.”
De overheid, dus ook de Open Overheid kan naar mijn mening niet toe met alleen maar ‘data’. Ook zinvolle verbanden tussen brokjes data zijn van belang. En de kennis om er iets zinvols mee te doen. Anders kun je nooit een proces inrichten ten behoeve van de dienstverlening.
Dus mijn voorstel is om aan de huidige acht basisregels voor ‘Open Overheid’ niet alleen de bouwstoffen (data) en ingredi?nten (informatie), maar ook het recept (kennis) een plaats te geven. Kennis is noodzakelijk om een proces te kunnen inrichten.
Dus zo kom je wel degelijk aan de tien 😉
[1]: Russell L. Ackoff wordt gezien als de eerste die over informatiehi?archie publiceerde, in het artikel ‘From data to wisdom’ uit 1989. Deze publicatie leidde weliswaar tot de doorbraak voor het informatiehi?rarchie model, maar het was niet de eerste publicatie. Zie ook http://en.wikipedia.org/wiki/DIKW#Data.2C_Information.2C_Knowledge.2C_Wisdom
[2]: beschikbaar via http://www.bnet.fordham.edu/zeleny/html/body_publications.html
PS: Ik heet geen Ralph, maar Raph