Het waterschap Zuiderzeeland vraagt in een Europese aanbesteding voor nieuwe werkplekapparatuur expliciet naar systemen waarop Windows Vista is voorgeïnstalleerd. Het programmabureau Nederland Open in Verbinding (NOiV) wijst het waterschap in een brief op deze faux pas.
Het waterschap Zuiderzeeland vraagt in een Europese aanbesteding voor de levering van nieuwe werkplekapparatuur expliciet naar systemen waarop Windows Vista is voorgeïnstalleerd. Dat is in strijd met het actieplan-Nederland Open in Verbinding (NOiV). Dat plan heeft tot doel de interoperabiliteit tussen overheden onderling en de burger te vergroten en leveranciersafhankelijkheid te verminderen.
Het programmabureau NOiV wijst het waterschap op deze faux pas in een brief. NOiV kan overheden alleen informeren over het plan Heemskerk. Het bureau heeft geen handhavingsbevoegheid. "We kunnen alleen aan de bel trekken als er iets gebeurt dat niet klopt", vertelt NOiV-jurist Mathieu Paapst aan Computable. "Dat doen we door gebruik te maken van de vragenronde die wettelijk deel uitmaakt van elk aanbestedingstraject. Op die manier willen we ook een voorbeeld zijn voor opensourceleveranciers. Die weten lang niet altijd dat zij overheden kunnen vragen het aanbestedingsdocument zodanig aan te passen dat ook open source leveranciers kunnen meedingen."
Vista
Paapst vraagt het waterschap per brief: "Wilt u via deze hardwareaanbesteding tevens voor de toekomst een upgrade mogelijk maken van Windows XP naar Vista, zonder dat dan voor het besturingssysteem opnieuw een aanbesteding nodig is?" Daarnaast schrijft de jurist: "Wij vragen ons af of de eis dat de hardware standaard al is voor zien van Vista, zou betekenen dat marktdeelnemers met gelijksoortige (open source) producten of systemen meteen al worden uitgesloten van deelname indien ze het Microsoft Windows-besturingssysteem niet standaard kunnen meeleveren."
Eerder dit jaar wees het NOiV de gemeenten Utrecht en Anna Pauwlowna en de Nederlandse politie al op aanbestedingen waarbij expliciet naar Windows werd gevraagd. De gemeente Utrecht vroeg daarnaast expliciet naar Oracle.
Open source software
Er zijn vele soorten open source software. Wat ze allemaal gemeen hebben is dat iedereen de oorspronkelijke code mag inzien en wijzigen, en iedereen de oorspronkelijke software onbeperkt mag gebruiken en kopiëren. Het bijzondere aan een programma met GNU General Public License (GPL)-licentie, is dat als een programmeur er iets aan verandert, hij dat gewijzigde programma bij verspreiding ook weer onder een GPL-licentie moet uitbrengen. Als iemand daarom vraagt, moet hij in dat geval de broncode opnieuw vrijgeven.
Maar er zijn ook opensourcelicenties waarbij dat niet hoeft. Soms staat een licentie bijvoorbeeld toe dat een ander de broncode wijzigt, maar vervolgens om die nieuwe broncode een hek zet. Dan is het dus geen open source software meer en hoeft die software ook niet meer gratis te zijn. Veel commerciële software is op die manier ontstaan. De marketingafdeling van een bedrijf heeft dan om een bepaald onderdeel van open source software een strik gedaan en verkoopt dat als pakket op de markt. Zo zijn er allerlei soorten licenties, die allerlei verschillende acties toestaan en/of verbieden.
Open standaarden
Open standaarden zijn ict-standaarden die iedereen vrij mag gebruiken. Een voorbeeld is ODF (Open Document Format), een standaard voor het uitwisselen van onder meer tekstbestanden. Het gebruik van open standaarden is volgens het actieplan 'Nederland Open in Verbinding' (NOiV) alleen verplicht als die ‘voldoende gangbaar zijn.' Omdat dat een rekbaar begrip is, bestaat er een lijst met standaarden waarvoor dit wel geldt. Deze staat sinds maart 2008 online en wordt twee keer per jaar bijgewerkt.
Actieplan Nederland Open in Verbinding (NOiV)
In december 2007 werd het actieplan ‘Nederland in open verbinding' door de Tweede Kamer aangenomen. Het plan van PvdA-staatssecretaris Frank Heemskerk heeft tot doel het gebruik van open standaarden en open source software bij de (semi-)publieke overheid te versnellen. Heemskerk wil de interoperabiliteit binnen de overheid vergroten door het gebruik van open standaarden en de afhankelijkheid van leveranciers te verminderen door het gebruik van open source software. Zo wil hij bovendien een ‘gelijk speelveld op de softwaremarkt bevorderen'.
Onderdeel van het actieplan is de invoering van een ‘comply-or-explain and commit'-principe, dat voorschrijft dat overheden (rijksdiensten vanaf april 2008 en overige overheden en instellingen vanaf december 2008) zich moeten verantwoorden wanneer ze open standaarden niet ondersteunen en moeten beloven dat in de toekomst wel te doen. Op januari 2009 moeten er daarnaast implementatiestrategieën zijn geformuleerd voor de aanbesteding, inkoop en het gebruik van open source software door alle ministeries. Een jaar later moeten die er ook zijn voor semi-overheden in het onderwijs, de zorg en de sociale zekerheid.
Tot slot schrijft het actieplan voor dat ODF uiterlijk in januari 2009 wordt ondersteund door alle ministeries en ‘mede-overheden'. De OpenDocument-indeling (ODF) of het OASIS Open Document Format for Office Applications, zijn een open standaard voor het opslaan en uitwisselen van tekstbestanden, rekenbladen, grafieken en presentaties.
‘Comply or explain’
Begin maart 2009 bleek dat lagere overheden zich in hun jaarverslag niet te verantwoorden wanneer ze ze open standaarden niet ondersteunen. Een woordvoerder van staatssecretaris Heemskerk ontkende toen dat dit ‘comply-or-explain'-principe wordt afgezwakt voor lagere overheden. De afzwakking geldt in ieder geval niet voor het gebruik van open source software: lagere overheden moeten vanaf januari 2010 implementatie-strategieën geformuleerd hebben voor de aanbesteding, inkoop en het gebruik van open source software.
Weer een typisch miskleunende overheid: niet alleen houden ze zich niet aan hun eigen regels, maar ze kiezen nog voor gruwel van een OS ook… Downgradable naar XP had ik me nog kunnen voorstellen, maar om naar Vista te vragen is gewoon een brevet van onvermogen voor de projectmanager…
Toch blijf ik mij afvragen…
Is vragen om open source-oplossingen, en dus closed source-oplossingen uitsluiten, niet hetzelfde als vragen om een closed source-oplossing en dus open source uitsluiten…?
De overheid zou functionaliteit moeten vragen en niet een specifieke oplossing van een specifieke leverancier.
Maar ook dat is een utopie, omdat je altijd zodanig je functionaliteit kan omschrijven dat maar een oplossing, de oplossing die je wilt, overblijft…
En ook het vendor lock in-principe is volgens mij bij beide (closed en open) een punt van aandacht. Een open source-leverancier, kan ook nog altijd zodanig onderdelen van de oplossing voor zich houden, een betaald closed source-gedeelte binnen een groot open source-oplossing, waardoor vendor lock in nog steeds bestaat.
Al die energie en tijdverspilling die deze discussies opleveren zouden een besteed moeten gaan worden aan zinnige zaken.
Ja, helemaal mee eens. Ze hadden toch echt om Windows 7 moeten vragen, LOL.
Heel verstandig, dit waterschap. Als je Vista wilt, moet je er gewoon om vragen en je niet laten ringeloren door theoretisch geneuzel van de open source-fundamentalisten.
De belangrijkste reden waarom MS heeft haar bijna-monopolie in het besturingssysteem markt is dat die wordt standaard op elke nieuwe computer verkocht geinstalleerd.
Dit is zeker in het geval van consumenten, maar het gebeurt ook bij inkoop bij grote bedrijven: computers verlaten de fabriek met het besturingssysteem geinstalleerd.
Normaal gesproken zou een bedrijf een image van werkstation en betalen voor de nodige licenties, in dit geval is absurd hardware met OS geinstalleerd te kopen.
Als een bedrijf machines zonder OS koop en wordt geleverd MS geinstalleerd, maar niet gefactureerd, ik vermoed dat de fabrikant toch een licentie betaalt aan MS.
Het moet eis zijn dat de elk type van workstation/personal computer gekocht moet worden zonder geinstalleerd OS, en die als een optioneel pakket voor een redelijk bedrag aanbiden.
Binnenkort zou er concurrentie in OS.
Als ik in het verleden een Enterprise Agreement heb afgesloten, wat onder andere recht geeft op volledig gebruik van de nieuwste windows licenties, zou ik ook kiezen voor deze een Windows OS.
Tsja moeilijke keuze hoor, geen gebruik maken van licenties w2aar je recht op hebt, en de kans een hoop problemen op de nek halen door te kiezen voor een OS waar geen ervaring mee bestaat tegen een bewezen oplossing.
De keuze voor Vista had ik persoonlijk ook niet gekozen, ik was voor XP gegaan, en even op windows 7 gewacht…..
Het gaat niet alleen om Open Source maar vooral ook om Open Standaarden. Het laatste zorgt voor een betere uitwisselbaarheid tussen overheden onderling en met de burger. OS producten voorzien daar vaak veel beter in dan CS.
Het resultaat hiervan is dat het dan niet meer uitmaakt welke software je gebruikt, het praat toch wel met elkaar. De stap naar een vrije keuze aan software is dan pas mogelijk.
Nu zit vrijwel iedereen op een of ander manier vast aan grote leveranciers zoals Miscrosoft, Oracle of SAP. Geen van deze grote jongens maken slechte producten. Het is slecht wanneer ze exclusief een bepaalde markt dicteren. Daar kunnen we wat aan doen.
Wat een juridische blunder van het hoofd ICT en/of hoofd inkoop. Dat mag je zo al tientallen jaren niet doen. Doen ze dit ook met de andere Europese aanbestedingen? Wie betaalt de eventuele schadeclaims? Geen cent te veel; ons bint zunig.
Daarnaast is het eigenwijs om het centrale overheidsbeleid m.b.t. Open Source te negeren als lokale overheid.
Verder is het een technisch nogal matige oplossing. Als je al MS verslaafd bent (en dus niet om Open Standaarden geeft), dan wil je nu XP en wacht je op een stabiele versie van Windows 7, zoals de meeste vakgenoten van mening zijn.
Maar goed, wat zegt dit van de kwaliteit van de ICT afdeling? Ik vrees niet veel goeds. Zijn dit soms mensen met vrijwel alleen MS productkennis ( en – certificaten)?
Wat hier mist is het feit of bij deze aanbesteding een ‘explain’ reden is gegeven voor de voorkeur voor het OS.
Zo lang je dat niet weet blijft het alleen maar speculeren.
Ach heren open source, zelfs Microsoft support dat.
En als u heren ook Linux-Wine gebruikt, waarom dan niet enige credit richting MS ?
Persoonlijk zou ik zeggen het gaat om huidige structuur, die naar iets nieuws moet op basis van eisen. Als daarin vista functioneel is voila, kan het met open source.. mogelijk misschien, kan iemand open source garanderen, support is nogal vrijblijvend.
Daarnaast noem eens een bedrijf dat grote infrastructuren geheel open source aanlegt, een ervaren bedrijf, er is veel meer ervaring op MS, en dat is ook iets wat een klant aanspreekt.
Maar mij zal het verder worst wezen, deze crisis, daar zouden ze zich zorgen om moeten maken, doen ze niet dus er speelt zich iets heel anders af. Zeg maar dag muntgeld, dag euro, op naar een global plastic-creditcard model, waar big brother de staat iets meer invloed op heeft. Want de staat kan de macht van de banken niet zo goed verdragen. (terwijl de staat een schuld had, hadden de banken miljarden, en via pomp constructies werd dat alleen maar erger, dat verschil), overheden moesten actie ondernemen, of anders zou geld gaan regeren tegen de oude politiek garde in..
Ver gezocht ?… of toch niet ?
Niemand krijgt inzage in Amerikaanse geld constructies.
Niemand krijgt duidelijkheid over IJsland, het was een wirwar oncontroleerbaar,.. en dat gelooft liever?