It’s a long way to the top (vier tips)

We kennen natuurlijk allemaal voorbeelden van betrekkelijk jonge mensen die zeer succesvol zijn. Zelf ben ik echter van mening dat dit maar voor weinig personen is weggelegd. Het meerderendeel heeft een lange weg moeten bewandelen om de top te bereiken. Vaak zijn ook de antwoorden die je krijgt: “Tja, ik ben er toevallig ingerold!” Daarin geloof ik niet. Er zijn natuurlijk meerdere wegen die naar Rome leiden en Rome is ook niet in één dag gebouwd. Hierin kan ik jullie dan ook niet helpen, maar ik wil wel een aantal tips geven waarvan ik zeker weet dat ze een bijdrage leveren om jouw top te bereiken.

1. Definieer doelen voor jezelf

Het is essentieel om voor jezelf een stip op de muur te plaatsen, welke rol je graag over ongeveer vijf jaar wil vervullen. Dit klinkt ver weg, maar door je doel ver weg te leggen, kun je op een effectieve wijze op zoek naar welke stappen je zou moet maken om daar te komen. Op het moment dat je deze stappen onderkent, kun je het opleidingsplan voor het aankomende jaar vaststellen. Als je dit voor jezelf duidelijk hebt, kun je op zoek naar de hulpmiddelen die nodig zijn om hier te komen. In veel gevallen zal dit bestaan uit een aantal opleidingen (zowel hard- als softskills), maar ook naar het zoeken van mogelijkheden en activiteiten die hieraan een bijdrage leveren. In mijn ogen bestaat een ontwikkelpad uit kennis en kunde, waarbij kennis vergaard wordt middels opleiding. Kunde dient daarbij ingevuld te worden door de zaken die je wilt leren, gewoon te doen. Belangrijk daarbij is om niet bang te zijn om fouten te maken.

2. Zoek een voorbeeld

Het is vaak lastig om zaken te concretiseren. Als je een rol kiest is het 'wat' vaak wel duidelijk. De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden zijn immers te achterhalen. Maar over het 'hoe', om in deze rol succesvol te worden, is vaak weinig concreets aanwezig. Wat kan helpen is om één of meerdere personen voor jezelf te kiezen die als voorbeeld dienen. Zoek iemand uit die dicht bij je staat. Ga voor jezelf na waarom jij hem succesvol vindt en respect hebt voor deze persoon. Daarbij zul je tot de conclusie komen dat dit een combinatie is van uitstraling (houding en gedrag) en persoonlijke (communicatieve en sociale) vaardigheden. Als je duidelijk hebt welk gedrag jij als prettig ervaart, kun je analyseren van hoe jij graag zou willen zijn. Met deze gegevens kun je de keuze maken om gericht een aantal competenties te ontwikkelen.

3. Ben bereid om van werkgever te wisselen

Om je doelen te bereiken is het in veel gevallen noodzakelijk om van werkgever te wisselen. De rol die je ambieert is bezet binnen je eigen organisatie door een ander persoon en hij/zij zal geen afstand doen, omdat jij zo graag deze stoel wilt. Maar wat nog veel belangrijker is, het is behoorlijk lastig om een andere rol binnen dezelfde organisatie te vervullen. In een andere rol worden immers andere zaken van je verwacht, maar je collega's kennen je vanuit je oude rol en hebben in vele gevallen moeite om te accepteren dat er wat anders van je wordt verwacht en dat je dus ook anders zult (moeten) acteren. Een sprekend voorbeeld is dat je collega ineens je manager wordt. Waar je voorheen samen de zaken besprak over je manager, is hij nu degene waarover je spreekt met collega's. Wil je met een schone lei beginnen, dan is het overstappen naar een andere werkgever noodzakelijk. De nieuwe collega's kennen je immers niet en je neemt dus niet je historie mee.

4. Gewoon keihard werken

Maar het aller belangrijkste is in mijn ogen nog steeds om bereid te zijn om keihard te werken. Heb je de ambitie om de top te bereiken, dan zul je veel tijd moeten investeren in jezelf. En daarmee bedoel ik niet alleen dat je meer uren moet maken bij je werkgever, maar juist om de dingen die je doet, ook goed te willen doen. Om zaken goed te kunnen doen moet je tijd investeren in voorbereiding en evaluatie. Mogelijke voorbereidingen kunnen zijn: opstellen plan van aanpak, vakliteratuur raadplegen, kennisbijeenkomsten bijwonen en benchmarks raadplegen. Dit geldt ook bij het evalueren van je eigen functioneren. Het is immers wel gebruikelijk dat je werkgever je (minimaal) één keer per jaar beoordeelt, maar in vele gevallen zorgt hij niet voor noodzakelijke coaching en kennisdeling, die in mijn ogen wel essentieel zijn om je leerdoelen te bereiken. Dit zijn natuurlijk allemaal geen standaarden en er wordt dan ook veel initiatief vanuit jou verwacht.

Heb je de ambitie om de top te bereiken, dan kun je natuurlijk het geluk hebben dat iemand je belt met jouw droombaan. De kans is in mijn ogen echter niet zo heel groot. Volgens mij is het beter om er zelf aan te werken, de kans dat er dan iemand belt is veel groter!