Software als webdienst zou goedkoper en sneller te implementeren zijn dan lokaal geïnstalleerde software. Maar is dat wel zo? Onderzoeksbureau Gartner buigt zich over een aantal aannames over SaaS om ze te bevestigen, te ontkrachten of bij te stellen.
Volgens marktonderzoeker Gartner laten bedrijven zich bij de keuze voor Software as a Service (SaaS) nogal eens leiden door aannames. Doordat de distributievorm van software als webdienst in de belangstelling staat is op de softwaremarkt een aantal ongefundeerde theorieën ontstaan. De analisten nemen die stellingen onder de loep.
SaaS is goedkoper dan lokaal geïnstalleerde software
Volgens de marktonderzoeker geldt dat alleen tijdens de eerste twee jaar dat de software wordt gebruikt. Over een periode van vijf jaar kunnen de totale gebruikskosten van SaaS hoger uitkomen dan de kosten voor lokaal geïnstalleerde software. Bedrijven die software als webdienst afnemen, hoeven tijdens de eerste twee jaar van het gebruik niet te investeren in licenties en onderhoud en aanpassingen van de infrastructuur. Na het derde jaar kunnen de totale gebruikerskosten van lokaal geïnstalleerde software teruglopen doordat bedrijven de investeringen afschrijven. De afnemers van software als webdienst blijven een vast bedrag per maand of per gebruiker betalen. Zij kunnen de boekhouding niet inzetten om de total cost of ownership (tco) terug te dringen.
SaaS is sneller te implementeren dan lokaal geïnstalleerde software
Die stelregel geldt volgens de marktonderzoekers alleen voor eenvoudige webtoepassingen. Het gaat niet op voor complexere software. De analisten doelen op leveranciers die beloven binnen dertig dagen een implementatie af te ronden, maar verzwijgen dat afhankelijk van de complexiteit van de software de implementatie ook zeven maanden kan duren. Volgens de onderzoekers liggen bij complexe toepassingen de prijsverschillen tussen SaaS en lokaal geïnstalleerde software niet ver uit elkaar.
Bij SaaS wordt alleen voor het daadwerkelijk gebruik betaald
SaaS-leveranciers zeggen vaak dat ze een prijsmodel aanbieden waarbij alleen voor het daadwerkelijke gebruik van de software wordt betaald. Volgens de marktonderzoeker bieden die leveranciers in veel gevallen contracten aan waarbij een vooraf berekend bedrag wordt vastgesteld zonder dat rekening wordt gehouden met het daadwerkelijke gebruik van de software. De analisten benadrukken ook dat dit prijsmodel alleen werkt bij applicaties waarvan het gebruik goed meetbaar is.
SaaS is alleen geschikt voor eenvoudige toepassingen
SaaS kan ook gebruikt worden voor ingewikkelde toepassingen maar dat heeft zijn grenzen, stellen de analisten. Het automatiseren van volledige en ingewikkelde bedrijfsprocessen met software als webdienst is volgens hen voorlopig nog niet mogelijk. Ze stellen dat er wel veel mogelijkheden zijn om bedrijfsspecifieke software te ontwikkelen. Er wordt door leveranciers namelijk ook softwareontwikkeling als webdienst aangeboden: PaaS, dat staat voor Platform as a Service. Via internet wordt ingelogd op servers van de leveranciers en daarop wordt de ontwikkelde code opgeslagen en tests uitgevoerd. Het is belangrijk dat de nieuw ontwikkelde software de metadata van de oude software kan lezen, de gegevens kunnen dan worden overgenomen en zo ontstaan bedrijfsspecifieke applicaties. Dat betekent dat SaaS dus niet altijd over standaardsoftware gaat.
Alhoewel sommige elementen absoluut waar zijn slaat Gartner wel vaker de plank mis als het gaat om specifieke dingen. Met name in het SaaS concept bemerk ik dat niet overal het begrip SaaS goed ingedaald is en dat er vaak begripsverwarring ontstaat over het fenomeen. Of zou ik dit in meervoud moeten zetten? Je wordt tegenwoordig gek van alle dingen die tegenwoordig “as a service” worden aangeboden: PaaS, IaaS, KaaS, etcetera. Maar goed, daar zou ik een boek over kunnen schrijven inmiddels. Inhoudelijk reageren dan maar:
SaaS hoeft absoluut niet duurder te zijn dan tradtionele software die op lokale servers ge�nstalleerd wordt. Het is aan de CIO in de bedrijven om de TCO over meerdere jaren te berekenen waarbij je deze post zeker niet moet onderschatten. Door een uitgekiend software-beschikbaarheids-beleid te voeren kan je als organisatie veel geld besparen. Niet iedereen heeft alle applicaties nodig. Kijk per functie bijvorbeeld. Nog veel belangrijker is het om per leverancier te kijken. Iedere leverancier kan de KA snel en goedkoop aanleveren, sterker nog: door te shoppen zou je wel eens een enorme kostenbesparing kunnen krijgen over drie jaar gemeten, omdat SaaS contracten over het algemeen drie jaar lopen. Het makkelijke van SaaS is dat je relatief eenvoudig overstapt waar het KA applicaties betreft. Kortom: het devies is hier om je leverancier scherp te houden en zelf met een scherp oog naar de markt blijven kijken. Je hoeft immers geen lock-in te accepteren.
Over het algemeen moet je realisisch blijven waar het SaaS software betreft. Niet iedere software ontwikkelaar heeft zijn applicatie SaaS gemaakt, om over het SaaS maturity level maar even te zwijgen. Blijf realistisch: Als software niet SaaS ontwikkeld is, probeer dan niet aan een dood paard te trekken maar migreer naar alternatieven of blijf de applicatie lokaal draaien. Het succes van SaaS zit immers ook in acceptatie dat er nog steeds software bestaat die totaal ongeschikt is voor SaaS. “Shed a tear and move on” zou ik zeggen.
De betere SaaS leverancier heeft 100+ applicaties al in haar portolio zitten. Dit is een belangrijk gegeven om het kaf van het koren te kunnen scheiden en waar de meerwaarde van de leverancier in zicht komt. Dit laat zich niet vertalen in rekenmodellen maar komt de implementatie tijd absoluut ten goede omdat je met een organisatie te maken hebt die al zeer veel ervaring met SaaS applicaties heeft en ongetwijfeld in staat is om voor die specifieke applicatie aan te kunnen geven of het haalbare kaart is of niet. Doorgaan tot het gaatje heeft geen enkele zin, omdat je er pas achter komt dat het een zwart gat blijkt te zijn als er al heel veel geld in verdwenen is. Ook hiervoor geldt: “shed a tear and move on”.
Het afrekenmodel als discussie vindt ik persoonlijk de leukste: Waar reken je de gebruiker op af? Per minuut? Per dag(deel)? Per week? Per maand? op jaarbasis? Of misschien wel per ingetoetste letter. Bij de laatste maak je heel voorzichtig gebruik van toetsenbord en backspace, iedere aanslag kost dan immers geld. Dan zou ik de volgende boodschap als volgt intypen: “kwilgeldbesprn” om aan te geven dat deze zin mij weer 6 aanslagen bespaart.
Realistisch gezien wordt over het algemeen per maand afgerekend omdat dat het eenvoudigste model is, er wordt immers over het algemeen maandelijks gefactureerd. Echter: Ik denk dat leveranciers ook naar het type organisatie moeten kijken: Voor bedrijven waar veel part timers werken is het maandelijks afrekenmodel een dure happening aan het worden en zijn zij goedkoper uit door bv op dagdeel af te rekenen, of misschien wel op uurbasis in een projectorganisatie.
Mogelijkheden te over.
Ik zou hier een seminar over vol kunnen praten, en dan nog voldoende stof tot nadenken kunnen geven in een markt die op dit moment overspoeld wordt door SaaS leveranciers die allemaal verschillende modellen kunnen gebruiken om hun business model te laten werken. Of je daar als klant wijzer van wordt, is nog maar de vraag.
Slim shoppen, scherp blijven en vooral in je eigen organisatie kijken welk model voor jouw organisatie het beste kan werken, dat levert voor iedereen het beste verdienmodel op.