Het Landelijk Schakelpunt, knooppunt of knelpunt?

In een reeks verschillende opiniebijdragen behandel ik de komende tijd verschillende facetten van het EPD (Elektronisch Patiëntendossier). In deze bijdrage ga ik in op de spin in het web, het Landelijk Schakelpunt (LSP). Dat beschrijf ik in twee artikelen, met als eerste deel het LSP zelf met in het bijzonder het subsysteem VWI, de verwijsindex.

In het najaar van 2005 heeft het Nictiz na een openbare aanbesteding de opdracht tot het bouwen van het Landelijk Schakelpunt gegund aan CSC en Intersystems. Zij leverden het resultaat op 21 januari 2006 op, geheel volgens de functionele eisen. Dat is eigenlijk best kort als je je bedenkt dat het LSP de spil is van alle uitwisseling van informatie. De volgende subsystemen zijn te herkennen binnen het LSP:

– De verwijsindex (VWI), de database met de records van de burger en z'n dossiers.
– De Zorg Informatie Makelaar (ZIM) die queries afhandelt.
– Het Schakelpunt (SCH) die de koppeling legt met de zorgsystemen (XIS).
– De logging (LOG) die bijhoudt wie wat wanneer heeft opgevraagd en gemuteerd.
– Identificatie& authenticatie (I&A) die met het UZI register van het CIBG de toegang regelt.
– Het autorisatie component (AUT) dat zorgt dat alleen informatie wordt verstrekt waar de opvrager recht op heeft.

Het bovenstaande plaatje heeft schematische weer hoe de componenten van het EPD aan elkaar hangen. Het blokje LSP is onderwerp van dit artikel en ik ga daarbinnen in op de naar mijn mening meest interessante componenten; VWI, AUT en LOG.

Binnen dat blokje LSP zien we de component VWI. VWI staat voor verwijsindex en dat is de link tussen het Burger Service Nummer (BSN) van een persoon en al zijn dossiers bij de zorgaanbieders. Voor elke gegevenssoort voor een patiënt bij een zorgaanbieder is er een record. Elk record verwijst via de code van het betreffende zorgsysteem naar het werkelijke dossier. Dus in principe kun je bij het LSP al zien welke gegevenssoorten bij welke zorgaanbieders zijn opgeslagen. Daarmee hoeft het LSP dus niet bij elke opvraging de negenduizend zorgaanbieders af. Dat betekent echter wel dat een nieuw informatierecord vanuit een zorgaanbieder altijd netjes moet worden aangemeld en snel ook.

Dat is een cruciaal punt van consistentie voor de VWI met de lokale dossiers want anders kun je niet vertrouwen op de informatie die je krijgt van het LSP. Vanwege de tijdsafhankelijke consistentie wordt de eis gesteld dat het systeem van de zorgaanbieder qua tijd synchroniseert met het LSP. Dat klinkt niet als een probleem maar dat betekent wel dat er naast het zorgsysteem niet nóg een systeem kan draaien met externe tijdsynchronisatie anders lopen ze elkaar voor de voeten. Dit is een klein maar zorgwekkend detail want het doet mij vermoeden dat er in het algemeen geen rekening gehouden wordt met mogelijke invloeden van andere systemen in dezelfde omgeving. Daar kan nog wel eens een addertje onder het gras zitten.

Zover ik het goed begrijp is een andere beperking van de systeemeisen dat het XIS alleen opvragingen mag ontvangen van het LSP, er mag dus niet een tweede centrale database gekoppeld worden. Met andere woorden, het LSP heeft het monopolie om met de lokale XIS te praten. Stel je voor dat er iemand met een goede aanvulling of beter alternatief komt voor het Klink-EPD, dan is koppeling bij voorbaat uitgesloten. Dat lijkt mij ongezond.

Waar ook geen rekening mee gehouden is, is het moment dat iemand zich initieel niet heeft laten aanmelden bij het EPD en dat op een later tijdstip wel doet. In dat geval moet die persoon langs elke zorgaanbieder die een dossier van hem heeft en verzoeken tot plaatsing in het EPD. En wel fysiek vanwege de identificatieplicht. Dat moet natuurlijk anders, maar dat zal niet simpel zijn gezien de belegde verantwoordelijkheden. Omdat ik er niet aan moet denken om een afspraak te maken bij elke zorgaanbieder (ziekenhuizen, fysio's en dergelijke) om mijn dossier bij elkaar te harken, zal het resultaat zijn dat iemand die zich niet vanaf het begin aanmeldt waarschijnlijk zijn dossier niet compleet gaat krijgen. Of dat een probleem is kan ik niet beoordelen, maar het zet wel een vraagteken bij het uitgangspunt van volledigheid en integriteit.

We kunnen nog veel meer analyseren rond de VWI maar het artikel moet geen boekwerk worden. Het volgende artikel gaat in op twee andere modules van het LSP die aandacht behoeven: de autorisatiemodule (AUT) en de logmodule (LOG).