De overheid werkt aan een nieuw stelsel van basisregistraties. De Basisregistraties Adressen en Gebouwen (BAG) vormen daar een onderdeel van. Half 2009 moeten alle gemeenten de BAG hebben ingevoerd. Hierin staan alle woonplaatsen, straatnamen, nummeraanduidingen, panden, verblijfsobjecten en stand- en ligplaatsen binnen de gemeente. Deze gegevens worden centraal beschikbaar gesteld via een landelijke voorziening.
De datum van 1 juli komt al aardig dichtbij. Hoe ver zijn de gemeenten met hun Basisregistraties Adressen en Gebouwen (BAG)? Wat komt er aan de it-kant allemaal bij kijken? Waar krijgt de BAG een plek in de ict-organisatie?
Meedoen met proefproject
Bij gemeente Nieuwegein maakt het project BAG onderdeel uit van Eddie, dat valt onder het programma DNA (De Nieuwegeinse Aanpak). De afkorting Eddie staat voor Excellente en Digitale Dienstverlening Intern en Extern. "Onze afdeling verzamelt en beheert al jaren gegevens", vertelt Robert Koster, teamleider van afdeling geo-informatie van Nieuwegein en projectleider BAG.
"Wat nu anders is, is dat er wettelijke eisen aan worden gesteld. Zowel aan de kwaliteit als aan de aansluiting op de landelijke voorziening. Wij zijn al in 2006 begonnen met voorbereidingen voor de BAG. Daarvoor bestond binnen onze gemeente ook bestuurlijk draagvlak. We hebben meteen 'ja' gezegd, toen VROM ons vroeg mee te doen aan een BAG-pilot. Dat heeft ons zeker een voorsprong gegeven. Het is veel werk, dus hoe eerder je ermee begint des te beter. Wij zijn nu bijna zover dat we kunnen aansluiten op de landelijke voorziening. Daarmee zitten we in de kopgroep."
Draagvlak
Naast bestuurlijk draagvlak is ook steun binnen de organisatie belangrijk. Ook afdelingen als burgerzaken, archief en belastingen hebben met de BAG te maken. "Binnen het geheel van onze organisatie leeft BAG nog te weinig", vindt Thiemo Peet, senior medewerker Geo-informatie Services van Nieuwegein. "Technische problemen zijn vaak redelijk makkelijk oplosbaar, maar mensen veranderen niet met een druk op de knop. Het is daarom belangrijk om te blijven investeren in draagvlak."
Door het project Eddie krijgt ict veel aandacht bij Nieuwegein. De gemeente investeerde bijvoorbeeld al in een systeem voor adressenregistratie van Centric. "Dat gebruiken wij nu ook voor de registratie van gebouwen", vertelt Peet. "Speciaal voor de BAG hebben wij de applicatie UDS-BAG van Urbidata aangeschaft. De database van UDS-BAG wordt door zelf ontwikkelde scriptjes gevuld vanuit de bestaande bronnen, waaronder de database van adressen en gebouwen. Hierbij werken we ook de gegevens om naar de BAG."
Nieuwe competenties
De gemeente Leeuwarden heeft de invoering van BAG opgenomen in het project Brul, Basisregistraties in Uitvoering Leeuwarden. Jeroen van der Hulst van Capgemini is projectleider Brul en projectleider BAG. "Tot nu toe maakte het vastleggen van gegevens over gebouwen onderdeel uit van uitvoerende processen zonder specifieke eisen aan de registratie", vertelt hij.
"De BAG is een nieuwe, compleet zelfstandige registratie. Die nieuwe manier van werken vraagt ook om nieuwe competenties van medewerkers. Gegevens moeten van goede kwaliteit, compleet en actueel zijn en er moeten bewijzen van zijn. We zijn nu bezig een nulbestand op te bouwen. Dat doen we door bestaande gegevens in de GBA, WOZ en op kaarten om te werken tot een bestand dat voldoet aan de BAG-eisen. Tot nu toe registreerden we alleen gebouwen die zichtbaar waren vanaf de weg. Voor de BAG moeten we ook de erachter liggende gebouwen registreren. Daardoor komen er veel gebouwen in de registraties bij. Dat betekent behoorlijk wat werk."
Applicatie BAG goed inpassen
Organisatorisch betekent dit bij Leeuwarden het aanstellen van een BAG-beheerder. Processen waarbij BAG gegevens wijzigen, lopen altijd via de beheerder. Dat geldt bijvoorbeeld voor veel bouwvergunningen. De gemeente maakt gebruik van applicaties van Centric.
Van der Hulst: "We moeten intern gegevens kunnen uitwisselen en aansluiten op de landelijke voorziening. En de applicatie moet een link krijgen naar de geografische informatievoorziening. Omdat er al veel systemen van deze leverancier gebruikt worden lag bij deze kernsystemen de keuze voor Centric voor de hand. Maar het belangrijkste is dat anderen straks blindelings van de gegevens gebruik moeten kunnen maken. Dat stelt eisen aan de kwaliteit van de gegevens en het gegevensbeheer. We verwachten dat we in mei klaar zijn en ons dan kunnen opmaken voor aansluiting op de landelijke voorziening. Tegelijkertijd gaan we nadenken over hoe de gemeente zelf ook zoveel mogelijk kan profiteren van deze nieuwe registratie: BAG biedt wat dat betreft zeker kansen."
Administratie sloot al aan
Vlaardingen heeft sinds 1990 een informatieplan voor vastgoedinformatie als onderdeel van de gemeentelijke informatievoorziening. De gemeente benoemde toen al een aantal basisregistraties zoals een gebouwencartotheek en een gemeentelijk adressensysteem. "We liepen dus al aardig vooruit", vertelt Albert Tieken, hoofd Geo-informatie. "Daardoor sloot onze administratie in grote lijnen al aan op de BAG. Nieuw is wel dat het nu een authentieke registratie moet zijn. De brondocumenten moeten nu de juridische status van de informatie bevestigen. Dat heeft ons toch nog het nodige werk gekost." Bij het maken van de digitale kaart bekeek Vlaardingen direct hoe het met gebouwen moest omgaan. Hoe registreer je panden en verblijfsobjecten? "Ieder pand werd bij ons een object. Die administratie hadden we in 2003 al klaar, al voor de BAG. Onze topografie was dus al geschikt voor de BAG."
Alle geo-informatie bij elkaar
Sinds 2000 zijn bij Vlaardingen alle taken op het gebied van geo-informatie ondergebracht in één organisatorische eenheid. Die zorgt ook voor het databeheer. "Toen we in 2007 een nieuw gemeentelijk informatieplan maakten, leek het ons handig en efficiënt om alle organisatieonderdelen die met de ICT bezig zijn bij elkaar te brengen", vertelt Tieken. "Dat is een van onze succesfactoren geweest. Binnen de afdeling Beheer en Informatie vallen nu automatisering, informatiemanagement, geo-informatie en documentaire informatievoorziening. Daardoor kunnen we snel en effectief met elkaar opereren."
Integratie midoffice
Voor de BAG maakt Vlaardingen gebruik van de bestaande database. "We hebben er wel grafische componenten aan toegevoegd. En we hebben UDS BAG Urbidata aangeschaft die aansluit bij de gemeentelijke architectuur. Een extra dimensie is namelijk de distributie van gegevens naar interne gemeentelijke systemen en de landelijke voorziening. De integratie met het midoffice is daarbij van belang." Inmiddels denkt Vlaardingen alweer verder. "We zijn al bezig met de voorbereiding van de basisregistratie grootschalige topografie."
Film
Het projectteam BAG van het ministerie van Vrom presenteert in samenwerking met de stichting Geonovum de film 'Informatie op locatie: slim van de overheid'. De film toont aan de hand van alledaagse toepassingen de meerwaarde van geo-informatie voor verschillende sectoren. De productie is vooral bruikbaar om bestuurders en managers te laten zien wat het belang is van goede (digitale) informatie over de omgeving als het gaat om dienstverlening aan burgers en bedrijven.
In de film komen onder meer de Vlaardingse wethouder Peter van der Zwan en Elco Brinkman (voorzitter Bouwend Nederland) aan het woord. Ook is er aandacht voor het project PDA-alert van de Groningse politie. Daarbij draait het om zakcomputers waarmee agenten op straat plaatsgebonden informatie kunnen binnenhalen. Zo gaat er bijvoorbeeld een alarm af als ze langs een adres lopen waar de bewoner een boete heeft open staan.
De film is te zien via www.bag.vrom.nl.
