Ondanks de komst van snelle draadloze verbindingen en de betere landelijke dekking hiervan, blijkt het in de praktijk van het inspectie- en registratiewerk nog steeds lastig om gebruik te maken van mobiele online webtoepassingen. Onze mobility-experts leggen uit hoe online toepassingen toch op mobiele apparaten kunnen worden gebruikt.
Met de opkomst van de rijke applicatieomgevingen die tegenwoordig mogelijk zijn met internetapplicaties en de snelle draadloze verbindingen, lijkt de tijd gekomen voor online mobiele toepassingen. Expert Rob Manders, onderzoeker mobiele toepassingen bij Q-ray, meent dat dan alleen een mobiel apparaat met een webbrowser en inloggegevens nodig is. "Beheer is dan alleen op de centrale applicatie nodig en ook software as a service (SaaS) wordt hier eenvoudig mogelijk. Hoewel de dekking voor draadloze communicatie in Nederland erg goed is, is online communicatie toch nog niet in elke situatie mogelijk. Daarbij moeten we denken aan registratiewerk in gebouwen of in de haven tussen elektrische hijskranen. Vaak is in gebouwen nog wel een draadloos netwerk aanwezig, maar niet toegankelijk voor bijvoorbeeld een externe inspecteur. Een online toepassing waarbij een veldwerker of inspecteur onder alle omstandigheden kan blijven doorwerken is met de huidige stand van de techniek nog niet mogelijk. Het begrip SaaS moet bij deze toepassingen dan wat breder worden gezien en is het niet voldoende om een url en inloggegevens beschikbaar te stellen."
Keimpe Bleeker, consultant en eigenaar, Ynform
"Het beheer van de mobiele applicaties is geen issue meer, ongeacht of dat lokaal of remote wordt gedaan. Ik betwijfel de juistheid van de stelling dat er geen online toepassingen zijn waarmee onder alle omstandigheden doorgewerkt kan worden, mits bedoeld wordt dat ‘online' webgebaseerd impliceert. Uitgangspunt voor elke oplossing behoort het proces te zijn, waarbij technieken zo goed mogelijk beschikbaar moeten zijn onder alle proceseigen omstandigheden. Je moet niet kiezen voor een techniek ‘omdat die er is', maar omdat het proces een techniek vereist. Een inspectie- en registratierol kent geen noodzaak voor een online applicatie, maar omdat een technicus vaak meerdere rollen heeft (inspectie, onderhoud, service), moet een oplossing gekozen worden die aansluit op de meest kritische van die rollen. Met de wetenschap dat draadloos ook buiten dekking kan betekenen, is de keuze voor lokale intelligentie met een beperkte database en een goede beveiliging dan snel gemaakt."
Danny Frietman, managing consultant Advisory-unit, Marqit
"Behoefte van de eindgebruiker centraal! Waarom? Er zijn de afgelopen jaren legio projecten opgeleverd die vanuit een technisch oogpunt zijn benaderd om daarna pas te kijken welke impact dit had op de acceptatie van de gebruiker. Juist die acceptatie is zo ontzettend belangrijk om welke mobiele toepassing dan ook succesvol te lanceren. Organisaties onderschatten de factor ‘verandering' over het algemeen, waardoor beperkt stil wordt gestaan bij de impact op het werkproces van de mobiele eindgebruiker. Heeft dat impact op offline, online, semi-online, client-server en welke variant dan ook? Uiteraard! Maar dit laat zich leiden door de behoefte van de wensen van de gebruiker en niet andersom."
Jeroen van Dinther, principal consultant, Capgemini
"Dit sluit aan op de perceptie van bedrijven dat tegenwoordig alle benodigde functionaliteit zonder lokale software gerealiseerd moet kunnen worden. Een ‘zero-install'-oplossing heeft dan vaak de voorkeur vanwege de angst voor hogere kosten door falend beheer van mobiele apparatuur of licentiekosten voor op het toestel te installeren software. Die angst is onterecht, de techniek is niet de bottleneck en producten zonder business case overleven niet in deze markt. We zijn aangeland in het tijdperk waarbij we de omslag maken van occaisionally-connected naar occaisionally-disconnected en daar zijn weer andere spelregels aan verbonden. De behoefte van de eindgebruiker moet centraal staan, maar hij is niet de enige belanghebbende, omdat voor communicatie je minstens met zijn tweeën moet zijn. De informatie die in het veld geproduceerd wordt is onderdeel van een proces waar op kantoor een vervolg aan gegeven kan worden. Als de tijdigheid van data invloed heeft op vervolgacties gedurende de werkdag, dan is tussentijdse synchronisatie een must en je zou hier je push e-mail en agenda als een simpel voorbeeld kunnen zien."
Ed Magnée, innovatieadviseur, Alares
"Een volledig landelijke dekking van draadloze verbindingen zal altijd een utopie blijven. Je kunt immers ook niet overal in Nederland een vaste (breedband)verbinding krijgen. In sommige gebieden van Nederland (en zeker niet alleen natuurgebieden) zal dat in enige mate altijd zo blijven. Of je moet als bedrijf (wellicht met steun van de overheid) zelf fors willen investeren in de aanleg van een verbinding. In de dienstenontwikkeling dient er dus altijd rekening mee gehouden te worden dat een gebruiker niet altijd online zal zijn en toch door wil kunnen werken. Dat is een uitdaging voor SaaS als concept, maar er zijn voorbeelden genoeg van werkende toepassingen. Daarnaast is de vraag of realtime collaboratie nu echt verreist is voor de werkzaamheden van de gebruiker. Met uitzondering wellicht van hulp- en crisisdiensten (waaronder politie, brandweer en ambulancezorg) zal die noodzaak vaak niet aanwezig zijn. Er kan volstaan worden met synchronisatie op gezette tijden en dat is vooral een kwestie van organiseren."
David Savage, eigenaar, SavEdge business consulting
"Het is volledig afhankelijk van de toepassing en wat de behoefte is van de klant. Technisch gezien is vrijwel alles mogelijk, dat is naar mijn mening niet de kunst. Wat is de toegevoegde waarde van een gemobiliseerd proces? Wat zijn de voordelen en nadelen op een rij? Mobility heeft weinig te doen met of iets mogelijk is, het heeft alles te maken met wat de waarde van de mogelijkheden is."
Maarten Venhoven, business unit manager ict mobility solutions, Methec
"Webapplicaties vereisen realtime communicatie! Schrik niet, de definitie van het begrip ‘realtime' maakt dit duidelijk: een taak in een door software gecontroleerd systeem wordt realtime genoemd als de gecombineerde reactie- en uitvoertijd van de taak ‘korter' is dan de maximale tijd die is toegestaan. Een realtime uitvoering is niet per se ‘snel', want ook trage systemen kunnen realtime uitvoering vereisen (aldus Wikipedia). Ons umts/gprs-netwerk voldoet niet aan deze realtime afsprakenset voor webapplicaties; niet een beter netwerk (= duur) maar een semi-online applicatie dient als oplossing. De angst die resteert is de toenemende beheercomplexiteit, maar ook voor een zero-install webapplicatie is de inrichting van de beheersorganisatie niet wezenlijk anders, ook nu dient men ‘in control' te zijn over de firmware en instellingen. Aanbieders van applicaties vergeten dit liever, vandaar dat de klanten de semi-online applicatie als beheeronvriendelijk ervaren, maar zij weten nog niet dat de online variant dezelfde mobility-hel koestert."
Patrick Okkersen, medeoprichter, EsperantoXL
"Vaak wordt er gekeken naar de technologische mogelijkheden en beperkingen om een mobiele toepassing te implementeren. Een omgekeerde benadering is echter beter. Wat zijn de bedrijfskritische werkzaamheden en de daarbij behorende wensen en eisen aan een mobiele toepassing? Uiteraard is er een relatie tussen de beschikbare techniek en de daaraan gerelateerde functionele mogelijkheden. Wel is het van groot belang om eerst te bepalen wat de minimale eisen zijn om een mobiele medewerker zijn of haar werk uit te kunnen laten voeren. Deze minimale functionaliteit moet te allen tijde beschikbaar zijn, dus zowel offline als online. Dit zorgt voor vertrouwen bij de gebruiker. Afhankelijk van de beschikbare technologie (denk hierbij niet alleen aan de verbinding maar bijvoorbeeld ook aan de locatiebepaling) kan informatie nauwkeuriger en actueler worden uitgewisseld. Kortom, het gaat er hierbij om dat de juiste mobiele functionaliteit op de juiste plek de best beschikbare technologieën geeft."
Experts gezocht
Computable is bezig om al zijn 25 topics te voorzien van een expertpanel. Voor de komende tijd zijn wij op zoek naar experts op de volgende vakgebieden:
Netwerken: netwerken@computable.nl
ERP: erp@computable.nl
Infrastructuur: infrastructuur@computable.nl
Internet: internet@computable.nl
eHRM: ehrm@computable.nl
Besturingssystemen: besturingssystemen@computable.nl
Ben jij expert op één van bovengenoemde zes vakgebieden, stuur dan een e-mail met je gegevens (naam, functie, bedrijf, werkzaamheden) naar het bijbehorende e-mailadres.
Deze stelling zou tot vorig jaar wel correct zijn, maar wordt ingehaald door de technologie. Deze week pakte Google en Palm tijdens de World Mobile Congres uit met webapplicaties die ook off-line werken op mobiele apparatuur. Sinds het succes van de iPhone is de ontwikkeling van mobiele browsers in een stroomversnelling gekomen. Recente W3C standaarden specificeren hoe mobiele browsers faciliteiten voor off-line werken moeten ondersteunen. De nieuwste generatie smartphones ondersteunt deze specificaties. Zo demonstreerde Google woensdag een stand-alone iPhone en Android applicatie geschreven in…HTML. Als de netwerkverbinding onderbroken was worden uitgaande mailtjes gewoon opgespaard. Ook Palm is terug van weggeweest en liet op de nog te introduceren Palm Pre stand-alone applicaties zien gebaseerd op webtechnologie. De grens tussen webapplicaties en voorgeinstalleerde applicaties lijkt daarmee te gaan vervagen.
Ervaringen in ons Center of Excellence RIA tonen aan dat de stelling dat webapplicaties geen optie zijn bij mobiel werken inmiddels ver achterhaald is.
Ten eerste is er heden ten dage meer dan voldoende dekking om continue online te zijn. Nederlandse telecombedrijven bieden allen een landelijke UMTS/3G dekking van minstens 90% en een GPRS dekking van tegen de 100%. Diverse bedrijven, zoals Apple, Microsoft en Google maken hier intussen al lang gebruik van. De iPhone, Windows Mobile en sinds kort Android maken met groot succes uitgebreid gebruik van de voordelen van deze netwerken met hun mobiele applicaties.
En ten tweede is voor de momenten waarop er om wat voor reden dan ook even geen connectie is, de techniek al zover dat gebruikers van de applicaties hier helemaal niets van hoeven te merken. Een intelligente Rich Internet Application (RIA) biedt de gebruiker, door toepassing van slimme technieken waardoor volstaan kan worden met minimale dataoverdracht, ondersteund met een sterk gebruiksvriendelijk en mooi uitziende gebruikersinterface, een gevoel van een continue connectie. Met de inzet van een eigen lokale database, zoals bijvoorbeeld SQLite, kan worden geborgd dat tijdens de momenten van disconnectie de gebruiker zijn activiteiten kan voortzetten. En worden de geplande acties uitgevoerd zodra er weer een verbinding beschikbaar is. Een goed doordacht RIA ontwerp garandeert een hogere productiviteit.
..en vergeet niet: De online techniek staat nog steeds in haar kinderschoenen. Wie had er tien jaar geleden al een mobiele telefoon? En verdubbelt niet nog steeds elke 18 maanden de snelheid van een nieuwe computer? Variaties op de wet van Moore hebben ons de laatste decennia bewezen dat snelle verbetering van alle technologische prestaties een feit is.