Test: Open source applicaties in een virtueel jasje

Lokaal met applicaties werken heeft voordelen qua werksnelheid. Er zijn ook allerlei beperkingen. Zo is informatie delen niet altijd even eenvoudig, zeker niet voor mobiele medewerkers en telewerkers. Bovendien kun je niet met elke computer vanaf gelijk welke locatie aan je gegevens. Met de open source virtuele applicaties van Ulteo kan dat allemaal volledig via het internet.

Kantoorapplicaties draai je op je eigen computers, dat is de standaard. Het vereist wel wat investeringen. Je moet doorgaans pc's hebben die een moderne versie van (meestal) Microsoft Windows ondersteunen. Je moet ook de nodige licenties kopen. Verder zijn regelmatige updates normaal. Upgrades van de software vereisen vaak ook een hardware-upgrade. Bovendien weten we allemaal dat werken onder Windows allerlei beveiligingsrisico's met zich meebrengt. Dus moet je ook nog eens investeren in de noodzakelijke beveiligingssoftware en de updates en upgrades daarvan.

Medewerkers die regelmatig de baan op moeten, kunnen wel via vpn (Virtual Private Network) documenten, e-mails en kalenderinformatie uitwisselen met de thuisbasis. Vaak worden documenten locaal bewaard. Wat echter als de gebruikte pc defect raakt of gestolen wordt? Informatie echt synchroon houden tussen een notebook en een desktop-pc loopt ook niet altijd van een leien dakje. Ook gegevens delen met collega's is moeilijk.

Toverwoorden

Het idee is dat applicaties op een internetserver van een dienstenleverancier draaien. Om de zoveel tijd verzint men daar een nieuwe term voor en is er een nieuwe hype. Herinner je termen als server-based computing, thin clients, applicatieservers, asp (Application Service Provider), hosting, SaaS (Software as a Service) en virtualisatie. Het nieuwste toverwoord heet Cloud Computing. Het komt allemaal op hetzelfde neer, al verschillende de implementaties soms wel wat.

Elk voordeel…

Het idee is dat applicaties op een internetserver van een dienstenleverancier of van uw bedrijf zelf draaien. De gebruikers van die applicaties hoeven dan alleen maar een pc met internettoegang en een browser te hebben en na een inlog kunnen ze meteen aan de slag. Dat is ook zo als er een pc of notebook stuk gaat of gestolen wordt. De gebruiker kan verder met elke andere pc. Hij heeft immers behalve een webbrowser geen lokale geïnstalleerde applicaties nodig. Een eventuele dief is er ook aan voor de moeite, want zonder de juiste authenticatie kan die immers niet aan de gehoste applicaties en data.

De webinterface heeft nog andere voordelen: je kunt thin clients gebruiken of pc's of notebooks die onder Linux werken. Die zijn veel veiliger zonder dat je noodzakelijkerwijze moet investeren in beveiligingssoftware. De client-hardware moet je ook minder vaak upgraden. Het is immers de processorkracht van de server(s) die bepaalt hoe vlot de gehoste applicaties werken.

… heeft een nadeel

Dat klinkt allemaal erg positief, dus waarom taant de populariteit van gehoste applicaties dan, om enige tijd later onder een andere naam weer toe te nemen? Het heeft vooral te maken met performantie. Je hebt een bijzonder pittige breedbandinternetverbinding om geen problemen met de werksnelheid te ondervinden. Een ander nadeel heeft te maken met updates en upgrades. Bij internetdiensten gebeuren die immers volledig buiten jouw controle om. Je zult het vast niet op prijs stellen als zo'n upgrade wijzigingen in de functionaliteit of de gebruikersinterface aanbrengt.

Vier producten

Dat neemt niet weg, dat we zulke internetdiensten even ernstig moeten overwegen en evalueren als doorsnee applicaties. Het internetaanbod van Ulteo trok onze aandacht. Ulteo is van Europese afkomst en werd opgericht door Gaël Duval, de drijvende kracht achter de bekende Franse Linux distributie Mandrake. Dat betekent dat Ulteo als aanbieder van gehoste applicaties specifiek rekening houdt met Europese vereisten in verband met ondersteuning van locale standaarden en talen. Ulteo spreekt lang niet iedere taal (bijvoorbeeld geen Nederlands), maar toch al aardig wat. Frans en Duits zijn naast Engels natuurlijk de hoofdtalen.

Ulteo heeft vier producten, die sterk op elkaar lijken: Ulteo Online Desktop, Ulteo OpenOffice.org Online, Ulteo Application System en Ulteo Virtual Desktop.

De twee eerste zijn echte gehoste applicaties of internetdiensten. Ulteo Online Desktop geeft je een volledige desktopomgeving die je met je browser oproept en bedient. Het gaat, voor alle duidelijkheid, wel om een Linux-desktop. Toch lijkt de grafische omgeving vrij goed op Windows. Windows-gebruikers zullen ze zonder veel moeite kunnen aanleren. De gebruiker hoeft immers alleen applicaties te starten. Er is geen sprake van een configuratiescherm voor hardware- of besturingssysteembeheer.

Gehoste OpenOffice.org

Heb je geen volledige desktop nodig en is toegang tot een kantoorsuite voldoende, dan kun je ook kiezen voor Ulteo OpenOffice.org Online. Dat is een OpenOffice.org 3.0 die je via je webbrowser kunt oproepen en gebruiken. Je kunt documenten bewaren op een opslagvolume op de servers van Ulteo. Die kun je daarna delen met andere gebruikers van Ulteo. Wat je bewaart, wordt versleuteld opgeslagen, zodat alleen jij eraan kunt.

De twee andere Ulteo-producten zijn in feite geen internetdiensten, al werken ze wel met de bestaande Ulteo-diensten samen. Als je van plan bent met een kale pc de Ulteo-diensten te gebruiken dan kun je daar het Ulteo Application System op installeren. Dat is in feite Linux, die je dezelfde desktop biedt als de Online Desktop, maar dan lokaal. Er is een speciale 'synchronisatie'-directory. Alle bestanden die je daarin zet worden dan uitgewisseld met de online dienst. Je kunt ze dus delen met anderen of met jezelf als ze zich op een andere locatie bevindt.

Ten slotte is er nog de Ulteo Virtual Desktop: een compacte virtuele omgeving voor Windows XP of Vista die je toelaat de Linux-applicaties van de Ulteo Desktop rechtstreeks onder Windows te draaien.

Nuttig voor bedrijven?

We hebben enige moeite met het nut van de Ulteo Virtual Desktop. Tenslotte kun je de applicaties van de Ulteo desktop, zoals Firefox en OpenOffice.org, ook rechtstreeks onder Windows draaien zonder virtualisatie: er bestaan immers ook Windows-versies van. We zien geen voordeel in het gevirtualiseerd draaien van een Linux-applicatie onder Windows als er ook een Windows-versie van deze applicatie bestaat.

Het Ulteo Application System kan inderdaad een dienst bewijzen voor een kale pc, maar dat kun je dan ook met een van de meer populaire Linux-distributies zoals Ubuntu, OpenSuSE (of Novell SuSE Enterprise), Fedora (of Red Hat Enterprise) of Mandrake.

De gehoste diensten van Ulteo zien we echter wel zitten. Het is handig om applicaties en data overal te kunnen gebruiken en ze ook gemakkelijk te kunnen delen. Onder Windows en met Microsoft Office kan dat natuurlijk ook, maar daar komt veel meer bij kijken. Bovendien kost het je een pak aan licenties.

Ulteo is veel laagdrempeliger. Je kunt alle diensten en software gratis gebruiken en dus grondig testen. Een betalend abonnement is alleen nodig als je meer dan 1 GB aan data wil bewaren, langer dan 25 minuten aan een stuk wil werken zonder opnieuw te moeten inloggen, of documenten met meerdere mensen wil kunnen delen.

Conclusie

Ulteo biedt een aantal zeer interessante producten aan. We zijn niet overtuigd van de Virtual Desktop en ook het Application System kan ons niet zo bekoren, maar de gehoste desktop en OpenOffice.org zijn wel erg bruikbaar. Dat er mits een abonnement bepaalde garanties geboden worden sterkt natuurlijk het vertrouwen.